Gloss to the Resolution of the Supreme Court of 19 October 2018 (III CZP 45/18). Substitution of Assets in Personal (Separate) Properties of Spouses under the Joint Marital Property

• Authors: Mirosław Nazar
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Glosa zawiera uwagi do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 r. (III CZP 45/18), według której rzecz nabyta w ustroju wspólności ustawowej częściowo ze środków pochodzących z majątku osobistego jednego z małżonków i z ich majątku wspólnego wchodzi do majątku osobistego małżonka i do majątku wspólnego małżonków w udziałach odpowiadających stosunkowi środków przeznaczonych z tych majątków na jej nabycie, chyba że świadczenie z majątku osobistego lub majątku wspólnego przekazane na nabycie rzeczy miało charakter nakładu odpowiednio na majątek wspólny lub osobisty. W glosie wskazano, iż unormowania prawa cywilnego dotyczące powstawania współwłasności (wspólności) ułamkowej i unormowania małżeńskiej wspólności ustawowej nie uzasadniają tezy komentowanej uchwały. W konkluzji glosy został sformułowany wniosek interpretacyjny odmienny od proponowanego w tezie uchwały Sądu Najwyższego. Należy mianowicie przyjąć, że przedmiot majątkowy nabyty przez oboje małżonków lub przez jednego z nich w czasie trwania wspólności ustawowej w zamian za środki pochodzące z majątku wspólnego i z majątku osobistego jednego z małżonków staje się ex lege składnikiem majątku wspólnego małżonków, chyba że na podstawie porozumienia małżonków zostaje nabyty na wspólność ułamkową, z której jeden udział wchodzi do majątku wspólnego, a drugi – do majątku osobistego.

EN

The gloss contains remarks on the resolution of the Supreme Court of 19 October 2018 (III CZP 45/18), according to which an item acquired under the joint marital property regime and financed partly from the funds derived from the personal property of one of the spouses and from their joint property becomes the personal property of the spouse concerned and the joint property of the spouses in the proportion corresponding to the proportion of the funds allocated from those assets for its acquisition, unless the funds from the personal property or the joint property transferred for the acquisition of the property was an expense towards the joint or personal property, respectively. The gloss states that the rules of civil law concerning the formation of fractional joint ownership and the regulation of the joint marital property do not justify the thesis supported in the commented resolution. The conclusion of the gloss contains a proposal for interpretation that is different from that put forward in the resolution of the Supreme Court. It must be assumed that an asset acquired by both spouses or by one of them during the period of their joint marital property in exchange for funds derived from the joint property and personal property of one of the spouses becomes ex lege a component of the joint property of the spouses, unless, under the agreement of the spouses, it is acquired as a fractional joint property, one share of which goes to the joint property and the other to the personal property.

Keywords

PL

wspólność ustawowa; współwłasność i wspólność ułamkowa; majątek osobisty; majątek wspólny; surogacja; surogacja przedmiotowa; surogacja wartościowa; nakłady; wydatki

EN

statutory joint marital property; co-ownership and fractional joint property; personal property; joint property; substitution of assets; specific-item substitution; value substitution, expenses, expenditure

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2020
• Volume: 29
• Issue: 3

Dates

published

2020

online

2020-06-30

Contributors

author

Mirosław Nazar

References

• LITERATURA
• Biernat J., Dopuszczalność wyłączenia zastosowania zasady surogacji w majątku osobistym małżonka przy dokonywaniu czynności prawnej, [w:] Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka, Warszawa 2013.
• Dybowski T., Świadczenie, [w:] System Prawa Cywilnego, t. 3, cz. 1: Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Wrocław 1981.
• Dyoniak A., Ustawowy ustrój majątkowy małżeński, Wrocław 1985.
• Gniewek E., Współwłasność, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 3: Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2013.
• Nazar M., Ustawowy ustrój majątkowy – wspólność ustawowa, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2014.
• Nowakowski Z.K., Współwłasność, [w:] System Prawa Cywilnego, t. 2: Własność i inne prawa rzeczowe, red. J. Ignatowicz, Wrocław 1977.
• Piątowski J.S., Stosunki majątkowe między małżonkami, Katowice 1965–1966.
• Pietrzykowski J., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, red. J. Pietrzykowski, Warszawa 1993.
• Skowrońska-Bocian E., Rozliczenia majątkowe małżonków w stosunkach wzajemnych i wobec osób trzecich, Warszawa 2006.
• Sokołowski T., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, Warszawa 2013.
• Stępień-Sporek A., Nabywanie przedmiotów przez małżonków za środki z różnych mas majątkowych, „Państwo i Prawo” 2010, z. 11.
• Sychowicz M., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2011.
• ORZECZNICTWO
• Postanowienie SA w Białymstoku z dnia 4 lutego 2011 r., II Ca 23/11, LEX nr 1294068.
• Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2014 r., III CSK 87/14, LEX nr 1651015.
• Postanowienie SO w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2018 r., II Ca 71/18, www.sn.pl/sprawy/SiteAssets/Lists/Zagadnienia_prawne/EditForm/III-CZP-0045_18_p.pdf [dostęp: 7.02.2020]; „Biuletyn Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 2018, nr 6, s. 11–12.
• Uchwała SN z dnia 13 listopada 1962 r., III CO 2/62, OSNIC 1963, nr 10, poz. 217.
• Uchwała SN z dnia 19 października 2018 r., III CZP 45/18, OSNIC 2019, nr 7–8, poz. 76.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2020.29.3.267-276