Inter- and Extra-Legal Axiology

• Authors: Marzena Kordela
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The legal order is composed not only of legal norms but also of values. An axiological aspect of law becomes important especially in the acts of law interpretation and application. By reconstructing values a legislator presumes there is a possibility to reconstruct his complete axiological system. This system contains three types of values: legally binding values inbuilt in legal norms (especially in principles), reference values (this kind of values must be applied by courts in accordance with reference provisions) and universal values.

PL

Porządek prawa składa się nie tylko z norm, lecz także z wartości. Aksjologiczny aspekt prawa staje się ważny zwłaszcza w przypadku jego interpretacji i stosowania. Rekonstruując wartości, prawodawca zakłada, że istnieje również możliwość zrekonstruowania całego systemu aksjologicznego. System ten obejmuje trzy rodzaje wartości: prawnie wiążące wartości wbudowane w normy prawne (szczególnie w zasady), wartości odesłania (tego rodzaju wartości muszą być stosowane przez sądy zgodnie z odesłaniami) i wartości uniwersalne.

Keywords

EN

legal axiology; value; legally binding values; reference values; universal values; axiological rationality of a legislator; axiological system of law

PL

aksjologia prawna; wartość; wartości wiążące prawnie; wartości odesłania; wartości uniwersalne; aksjologiczna racjonalność ustawodawcy; aksjologiczny system prawa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2020
• Volume: 29
• Issue: 3

Dates

published

2020

online

2020-06-30

Contributors

author

Marzena Kordela

References

• Alexy R., The Theory of Fundamental Rights, Oxford 2002.
• Borucka-Arctowa M., O społecznym działaniu prawa, Warszawa 1967.
• Borucka-Arctowa M., Społeczne działanie prawa, [in:] Prawo socjalistyczne. Współczesne problemy, red. H. Rot, Wrocław–Łódź 1989.
• Borucka-Arctowa M., Społeczne funkcje prawa formułowane w doktrynie, ustawodawstwie i orzecznictwie, [in:] Społeczne poglądy na funkcje prawa, red. M. Borucka-Arctowa, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.
• Borucka-Arctowa M., Zaufanie do prawa jako wartość społeczna i rola sprawiedliwości proceduralnej, [in:] Teoria prawa. Filozofia prawa. Współczesne prawo i prawoznawstwo, Toruń 1998.
• Chen-Shan L., Tolerance and Constitutional Law, [in:] Wertpluralismus, Toleranz und Recht. Gedächtnisschrift für Arthur Kaufmann, Wu-Nan 2004.
• Czeżowski T., Jak budować logikę dóbr?, [in:] idem, Filozofia na rozdrożu, Warszawa 1965.
• Czeżowski T., Konflikty w etyce, [in:] idem, Filozofia na rozdrożu, Warszawa 1965.
• Czeżowski T., O przedmiocie aksjologii, [in:] idem, Pisma z etyki i teorii wartości, Wrocław–Łódź 1989.
• Dworkin R., The Model of Rules, [in:] Philosophy of Law, eds. J. Feinberg, H. Gross, Wadsworth 1986.
• Działocha K., Hierarchia norm konstytucyjnych i jej rola w rozstrzyganiu kolizji norm, [in:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Kordela M., Aksjologiczna wykładnia prawa, [in:] Polityczność nauki prawa i praktyki prawniczej, red. A. Bator, P. Kaczmarek, Wrocław 2017.
• Kordela M., „Lex” i „ius” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Ius et Lex” 2002, nr 1.
• Kordela M., Zarys systemu aksjologicznego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001, nr 1–2.
• Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2014.
• Kość A., Filozoficzne podstawy prawa japońskiego w perspektywie historycznej, Lublin 2001.
• Kość A., Prawo a etyka konfucjańska w historii myśli prawnej Chin, Lublin 1998.
• Lebech M., European Sources of Human Dignity. A Commented Anthology, Oxford 2019.
• Lebech M., On the Problem of Human Dignity. A Hermeneutical and Phenomenological Investigation, Würzburg 2009.
• Leszczyński L., Elastyczność stosowania prawa a wartości sprawiedliwości i słuszności, [in:] A. Korybski, L. Leszczyński, Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii, Warszawa 2015.
• Leszczyński L., Kryteria aksjologii otwartej w wykładni prawa, [in:] A. Kalisz, L. Leszczyński, B. Liżewski, Wykładnia prawa. Model ogólny a perspektywa Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i prawa Unii Europejskiej, Lublin 2011.
• Leszczyński L., Otwieranie treści prawa, [in:] idem, Tworzenie generalnych klauzul odsyłających, Lublin 2000.
• Leszczyński L., Podejmowanie decyzji prawnych. Tworzenie i stosowanie prawa, Zamość 2003.
• Leszczyński L., Stosowanie generalnych klauzul odsyłających, Kraków 2001.
• Leszczyński L., Wartości stosowania prawa, [in:] A. Korybski, L. Leszczyński, Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii, Warszawa 2015.
• Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001.
• Leszczyński L., Zjawisko prawne w kulturze społecznej Japonii, „Studia Prawnicze” 1991, nr 1.
• Nowak L., Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 1973.
• Nowak L., U podstaw marksistowskiej aksjologii, Warszawa 1974.
• Opałek K., Normy w świetle ogólnej teorii dyrektyw i norm, [in:] K. Opałek, J. Wróblewski, Prawo. Metodologia, filozofia, teoria prawa, Warszawa 1991.
• Opałek K., Z teorii dyrektyw i norm, Warszawa 1974.
• Ossowska M., Zagadnienie powszechnie uznanych norm moralnych, [in:] eadem, Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa 1986.
• Pałecki K., Prawoznawstwo. Prawo w porządku społecznym, Warszawa 2003.
• Perelman Ch., O sprawiedliwości, Warszawa 1959.
• Woleński J., Hartman J., Wiedza o etyce, Warszawa 2008.
• Wróblewski J., Problematyka badawcza stosowania prawa, [in:] W. Lang, J. Wróblewski, S. Zawadzki, Teoria państwa i prawa, Warszawa 1979.
• Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
• Ziembiński Z., Sprawiedliwe procedury rozstrzygania, [in:] idem, O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
• Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Warszawa 1996.
• Ziembiński Z., Teoria prawa, Warszawa–Poznań 1978.
• Ziembiński Z., Theory of Sources of Law and Legal Policy, “Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie” 1992, Nr. 54.
• Ziembiński Z., Two Concepts of Rationality in Legislation, “Rechtstheorie” 1985, Nr. 5.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2020.29.3.29-38