Comments on Wojciech Dzieduszycki’s Reflections on the State and Law

• Authors: Łukasz Szymański
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Conservatives in Galicia during the Austro-Hungarian monarchy exerted an overwhelming influence on political and social life. Among the conservative groups and parties, there were the so-called Podolaks, to which Wojciech Dzieduszycki belonged, writer, politician and philosopher. He wrote about the genesis and concept of law, the functions of the state and the scope of state power. He spoke against the law that regulates all manifestations of human life, because social relations are also regulated by moral and religious norms. Dzieduszycki was critical of socialism and all excessive forms of state intervention because he was against excessive state power. Based on Dzieduszycki’s reflections on the state and law, it can be concluded that he was an advocate of evolutionary conservatism.

PL

Konserwatyści w Galicji doby monarchii austro-węgierskiej wywierali przemożny wpływ na życie polityczne i społeczne. Spośród ugrupowań i stronnictw zachowawczych silną pozycją odznaczali się tzw. podolacy, do których przynależał Wojciech Dzieduszycki, pisarz, polityk i filozof. Myśliciel ten zajmował się genezą i pojęciem prawa, funkcjami państwa i zakresem władzy państwowej. Wypowiadał się przeciwko prawu regulującemu wszelkie przejawy ludzkiego życia, gdyż stosunki społeczne są regulowane także przez normy moralne i religijne. Krytyczny stosunek do omnipotencji prawa implikował u Dzieduszyckiego sprzeciw wobec socjalizmu i wszelkich nadmiernych form interwencjonizmu państwa. Na podstawie jego rozważań o państwie i prawie można stwierdzić, że był zwolennikiem konserwatyzmu ewolucyjnego.

Keywords

EN

Wojciech Dzieduszycki; state; law; conservatism; state power; Galicia; Austro-Hungarian monarchy

PL

Wojciech Dzieduszycki; państwo; prawo; konserwatyzm; władza państwowa; Galicja; monarchia austro-węgierska

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2021
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2021

online

2021-03-31

Contributors

author

Łukasz Szymański

References

• Bernacki W., Wstęp, [in:] W. Dzieduszycki, Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.
• Buszko J., Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1914, Warszawa 1996.
• Chłędowski K., Pamiętniki, vol. 1, Warszawa 1951.
• Ciszewski M., Propozycje pedagogiczne Wojciecha Dzieduszyckiego, „Seminare. Poszukiwania Poznawcze” 1978, no. 3.
• „Czas” 1905, no. 37.
• Daszyk K.K., Osobliwy Podolak. W kręgu myśli historiozoficznej i społeczno-politycznej Wojciecha hr. Dzieduszyckiego, Kraków 1993.
• Dmowski R., Upadek konserwatyzmu w Polsce, [in:] idem, Pisma, vol. 4, Częstochowa 1938.
• Dzieduszycki W., Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.
• Dzieduszycki W., Kazimierz Grocholski, Lwów 1889.
• Dzieduszycki W., Listy czytelnika, Lwów 1893.
• Dzieduszycki W., Listy o wychowaniu, Lwów 1892.
• Dzieduszycki W., Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 1902.
• Dzieduszycki W., O idei prawa ze stanowiska filozoficznego, „Przegląd Prawa i Administracji” 1894, vol. 19.
• Estreicher E., Konserwatyzm, Kraków 1928.
• Feldman W., Stronnictwa i programy polityczne w Galicyi 1846–1906, vol. 1, Kraków 1907.
• „Gazeta Narodowa”, 2.03.1905.
• Jakubec T., Wojciech Dzieduszycki. Pisarz, estetyk, filozof, Kraków 2009.
• Jaskólski M., Ateńczyk z Jezupola, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych” 1991, no. 28.
• Junius [Feldman W.], Współcześni politycy polscy. XXIX. Prof. St. Starzyński, „Krytyka” 1911, vol. 31.
• Karolczak K., Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kraków 2000.
• Kieniewicz S., Dzieduszycki Wojciech, [in:] Polski Słownik Biograficzny, vol. 6, Kraków 1948.
• Koło Polskie wobec wypadków warszawskich, „Słowo Polskie” 1905, no. 68.
• Kosicka-Pajewska A., Zachowawcza myśl polityczna w Galicji w latach 1864–1914, Poznań 2002.
• Kozub-Ciembroniewicz W., Austria a Polska w konserwatyzmie Antoniego Z. Helcla 1846–1865, Kraków 1986.
• „Kurjer Stanisławowski” 1909, no. 1229.
• Pipes R., Polska sowietologia do 1939 roku, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2011, vol. 33.
• Szarlitt B., O panu „Wojtku” Dzieduszyckim. Wspomnienia osobiste B. Szarlitta, „Naokoło Świata” 1926, no. 32.
• Szymański Ł., Problematyka obywatelstwa w ujęciu Stanisława Starzyńskiego, „Imponderabilia” 2014, no. 6.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2021.30.1.325-337