Administrative Law Values – Attempts at Methodological Order

• Authors: Dawid Kostecki

Title variants

PL

Wartości w prawie administracyjnym – próby porządku metodologicznego

Abstracts

PL

Odwołania do wartości i renesans myśli aksjologicznej w poszczególnych dogmatykach prawniczych naturalnie skłaniają do zachowania porządku metodologicznego. Artykuł jest głosem w debacie na temat prób systematyzacji wartości w prawie administracyjnym. Na gruncie prawa pozytywnego sięga się zwykle jedynie do uzasadnienia tetycznego obowiązywania norm. W prawie administracyjnym, które dotyczy człowieka, szczególnie często sięga się do aksjologicznych podstaw obowiązywania prawa – stąd liczba klasyfikacji wartości jest znaczna. Meandry refleksji aksjologicznej w prawie administracyjnym wchodzą na coraz wyższy poziom skomplikowania. Aksjologia prawa administracyjnego jest bardzo złożona ze względu na dużą różnorodność prawa administracyjnego, a wszelkie typologie mają charakter umowny. Doktryna generuje coraz to nowe katalogi wartości. Każdy z nich zagrożony jest pewną formą relatywizmu. Autor analizuje proponowane klasyfikacje, wskazując zalety i wady różnych rozwiązań. Celem artykułu jest prezentacja uzasadnień wyodrębniania i klasyfikacji wartości w prawie administracyjnym oraz potwierdzenie doniosłości refleksji aksjologicznej w ramach wskazanej dogmatyki prawniczej. Główne metody zastosowane w tekście to metoda formalno-dogmatyczna oraz metoda porównawcza.

EN

The appeals to values and the renaissance of axiological thought in the various legal dogmas naturally prompt a methodological order. The article is a voice in the debate on attempts to systematize values in administrative law. On the grounds of positive law, one usually reaches only to justify the thetic validity of norms. In administrative law, which concerns human beings, it is especially common to reach for the axiological basis of the validity of the law – hence the number of value classifications is considerable. The meanders of axiological reflection in administrative law are entering a higher level of complexity. The axiology of administrative law is very complex due to the great diversity of administrative law, and any typologies are contractual in nature. The doctrine is generating new catalogues of values. Each of them is threatened by a form of relativism. The author undertakes an analysis of the proposed classifications, pointing out the advantages and disadvantages of the various solutions. The purpose of the article is to present justifications for the separation and classification of values in administrative law and to confirm the relevance of axiological reflection within the framework of the legal dogma indicated. The main methods used in the text are formal-dogmatic and comparative.

Keywords

EN

administration; administrative law; axiology of law; values; philosophy of law

PL

administracja; prawo administracyjne; aksjologia prawa; wartości; filozofia prawa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2023
• Volume: 32
• Issue: 5
• Pages: 239-248

Dates

published

2023

Contributors

author

Dawid Kostecki

• Kozminski University (Warsaw)

References

• Apanowicz J., Metodologia ogólna, Gdynia 2002.
• Bąkowski T., Aksjologia materialnego prawa administracyjnego, [in:] Leksykon prawa administracyjnego materialnego. 100 podstawowych pojęć, eds. T. Bąkowski, K. Żukowski, Warszawa 2016.
• Black D., The Behaviour of Law, New York–San Francisco–London 1976.
• Blicharz R., Ważenie wartości w publicznym prawie gospodarczym, [in:] Aksjologia prawa publicznego gospodarczego, ed. A. Powałowski, Warszawa 2022.
• Błaś A., Boć J., Jeżewski J., Administracja publiczna, Wrocław 2003.
• Boć J., Prawo ochrony środowiska jako prawo publiczne, [w:] Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, ed. P. Korzeniowski, Łódź 2015.
• Cieślak Z., Prawo do dobrej administracji, [in:] Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego, Warszawa–Dębe, 23–25 września 2022, eds. Z. Cieślak, Z. Niewiadomski, Warszawa 2003.
• Duniewska Z., Zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego – wyznaczenie pojęcia instytucji tego prawa, [in:] System Prawa Administracyjnego, vol. 7: Prawo administracyjne materialne, eds. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
• Eco U., Szaleństwo katalogowania, Poznań 2009.
• Fuller L.L., Moralność prawa, Warszawa 1978.
• Fundowicz S., Aksjologia prawa administracyjnego, [in:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane, 24–27 września 2006 r., ed. J. Zimmermann, Łódź 2007.
• Góralczyk W., Aksjologia środków kierownictwa w administracji publicznej, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, vol. 1, Warszawa 2017.
• Góralczyk W., Koordynacja i współdziałanie w administracji publicznej w świetle prawa, “Krytyka Prawa” 2018, vol. 10(2), DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.218.
• Kawa J., Metodologia, metodyka, metoda jako podstawa wywodu naukowego, “Studia Prawnoustrojowe” 2013, no. 21.
• Kokocińska K., Funkcjonalność przepisów publicznego prawa gospodarczego z perspektywy kryterium wartości (zagadnienia ogólne), [in:] Dysfunkcje publicznego prawa gospodarczego, eds. M. Zdyb, E. Kruk, G. Lubeńczuk, Warszawa 2018.
• Luk’yanets D., Hierarchia i konflikt wartości w prawie administracyjnym, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, vol. 1, Warszawa 2017.
• Maciejewski, M., Imposybilizm prawny a rozliczalność administracji publicznej, “Krytyka Prawa” 2021, vol. 13(3), DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.480.
• Mituś A., Wartości – cele realizowane przez prawo administracyjne, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, vol. 1, Warszawa 2017.
• Niedźwiedź M., Stanowienie prawa w multicentrycznym porządku prawnym – konflikt czy współistnienie wartości, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, vol. 1, Warszawa 2017.
• Petrażycki L., O ideale społecznym i odrodzeniu prawa naturalnego, Warszawa 1925.
• Potrzeszcz J., Ważenie wartości w prawie a problem ich absolutności i relatywności, “Principia” 2015, vol. 61–62.
• Powałowski A., Prawne instrumenty oddziaływania na gospodarkę, Warszawa 2016.
• Powałowski A., Wprowadzenie do aksjologii prawa gospodarczego publicznego, [in:] Państwo a przedsiębiorca. Aktualne wyzwania, eds. A. Borkowski, W. Małecki, Wrocław 2019, DOI: https://doi.org/10.19195/0524-4544.329.18.
• Seniuk M., Prawo do dobrej administracji. Od koncepcji teoretycznej do instytucji prawnej, “Studia Prawnoustrojowe” 2009, no. 9.
• Stelmach J., Spór o wartości podstawowe w prawie, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, vol. 1, Warszawa 2017.
• Szonert Z., Aksjologia służby publicznej oraz stanowienia i stosowania prawa, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa” 2005, no. 17.
• Wrzosek S., Nauka administracji jako subdyscyplina łącząca nauki prawne i nauki o zarządzaniu, “Studia Prawnicze KUL” 2021, vol. 87(3), DOI: https://doi.org/10.31743/sp.12354.
• Zeidler K., Estetyka prawa, Gdańsk 2018.
• Ziembiński Z., Kilka tez do dyskusji o moralności i prawie, “Państwo i Prawo” 1959, no. 11.
• Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016.
• Zimmermann J., Wartości w prawie administracyjnym, Warszawa 2015.
• Zirk-Sadowski M., Tożsamość kulturowa w wykładni i stosowaniu prawa administracyjnego, “Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2013, vol. 2(2), DOI: https://doi.org/10.14746/fped.2013.2.2.19.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2023.32.5.239-248

Biblioteka Nauki

31344074