Forma zapisu na sąd polubowny – analiza prawnoporównawcza

• Authors: Aleksandra Surma-Buczek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zagadnienie formy zapisu na sąd polubowny, mającej zastosowanie w Polsce, w porządkach prawnych innych państw oraz w prawie międzynarodowym, jest kwestią niezwykle istotną z uwagi na daleko idące konsekwencje prawne, jakie wynikają z przyjętej formy zapisu. W pierwszej kolejności poprawne sporządzenie zapisu na sąd polubowny determinuje dopuszczalność rozstrzygnięcia sporu przez sąd polubowny. Ponadto uznanie zarzutu niewłaściwego sporządzenia zapisu (jego nieważności lub nieprawidłowości) może stanowić podstawę skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Przyjęta forma zapisu na arbitraż ma także wpływ na dopuszczalność uznania wyroku sądu polubownego w innym państwie. Niniejszy artykuł ma na celu porównanie i odniesienie rozwiązań funkcjonujących w zakresie formy prawnej zapisu na sąd polubowny w innych porządkach prawnych do mechanizmów funkcjonujących w Polsce oraz określenie tendencji w tym zakresie. Ocenie poddano realizację wynikających z konwencji nowojorskiej oraz UNCITRAL Model Law zobowiązań międzynarodowych, jakie zostały nałożone na państwa-strony wskazanych aktów prawa międzynarodowego. Wyszczególniono również główne problemy praktyczne związane z zagadnieniem stosowania formy zapisu na sąd polubowny oraz implikacje dla współczesnych stosunków gospodarczych w zakresie liberalizacji formy zapisu i jej wpływu na powszechność arbitrażu.

EN

The issue of the form of the arbitration clause, which is applicable in Poland, in legal systems of other countries and in the international law is an issue of a significant importance, due to far reaching legal implications arising from the form chosen. Firstly, the accuracy of the arbitration clause determines the admissibility of the dispute settlement by the arbitral court. In addition, the recognition of the allegation of improper arbitration clause (invalid or improper clause) may give a rise to an action for annulment of the arbitral court judgment. The adopted form of the arbitration agreement has also an effect on the admissibility of the arbitration award’s recognition in another country. The aim of the article is to compare and contrast legal solutions used for the form of an arbitration clause in Polish and foreign legislations, as well as to determine the tendencies in this field. The evaluation of the obligations under the New York Convention and UNCITRAL Model Law that have been imposed on states parties will be conducted. Also, main practical problems related to the issue of the arbitration clause and the implications for contemporary economic relations in the field of the liberalization of the arbitration agreement form will be highlighted.

Keywords

PL

arbitraż; zapis na sąd polubowny; forma; postępowanie polubowne; spory

EN

arbitration; agreement; form; proceedings; dispute; resolution

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studenckie Zeszyty Naukowe
• Year: 2016
• Volume: 19
• Issue: 30

Dates

published

2016

online

2017-06-16

Contributors

author

Aleksandra Surma-Buczek

References

• Błaszczak Ł., Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, „Prawo Spółek” 2005, nr 2.
• Błaszczak Ł., Ludwik M., Sądownictwo polubowne (arbitraż), Warszawa 2007.
• Budniak A., Forma zapisu na sąd polubowny w świetle polskiego i niemieckiego postępowania cywilnego – zagadnienia prawnoporównawcze, „Kwartalnik ADR” 2009, nr 4 (8).
• Cioch P., Forma zapisu na sąd polubowny według kodeksu postępowania cywilnego, „Roczniki Nauk Prawnych” 2009, t. 19, nr 2.
• Hałgas M., Charakter prawny zapisu na sąd polubowny, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2007, nr 7.
• Jakubecki A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego – komentarz, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, t. 5, Warszawa 2010.
• Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Warszawa 2013.
• Klauzula arbitrażowa, www.sadarbitrazowy.org.pl/pl/przepisy-klauzula-arbitrazowa.html [dostęp: 14.11.2016].
• Kocur M., Czy można zawrzeć umowę o arbitraż przez krótkofalówkę? Kilka uwag o formie umowy o arbitraż, http://spory-arbitraz.blogspot.com/2014/10/czy-mozna-zawrzec-umowe-o-arbitraz.html [dostęp: 29.09.2016].
• Kodeks postępowania cywilnego – komentarz, red. K. Piasecki, t. 4, wyd. 5, Warszawa 2013.
• Konwencja nowojorska o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych z 1958 r. (Dz.U. z 1962 r., nr 9, poz. 41).
• Modelowa klauzula arbitrażowa Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej, www.sakig.pl/pl/arbitraz/modelowe-klauzule-arbitra%C5%Bcowe [dostęp: 14.11.2016].
• Morek R., Mediacja i arbitraż (art. 183(1)–183(15), art. 1154–1217 KPC). Komentarz, Warszawa 2006.
• Postanowienie SA w Poznaniu z dnia 21 czerwca 1994 r., I ACz 920/94, www.arslege.pl/orzeczenie/66675/postanowienie-sadu-apelacyjnego-w-poznaniu-z-dnia-21-czerwca-1994-r-i-acz-920-94 [dostęp: 14.11.2016].
• Postanowienie SN z dnia 17 grudnia 1971 r., I CZ 166/71, niepubl.
• Sołtys B., Zawarcie umowy o arbitraż w formie elektronicznej, [w:] Prawo umów elektronicznych, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2006.
• Suliński G., Dopuszczalność poddania sporu ze stosunku spółki pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2005, nr 12.
• Suliński G., Rozstrzyganie sporów ze stosunku spółki kapitałowej przez sąd polubowny, Warszawa 2008.
• Szumański A., Dopuszczalność kognicji sądu polubownego w sprawach o zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. Ł. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
• Szumański A., Konkludentne przystąpienie do zapisu na sąd polubowny, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2012, nr 11.
• Szumański A., Zakres podmiotowy zapisu na sąd polubowny w sporze ze stosunku spółki kapitałowej ze szczególnym uwzględnieniem sporu powstałego na tle rozporządzania prawami udziałowymi, [w:] Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana dr. hab. Tadeuszowi Szurskiemu, red. P. Nowaczyk, Warszawa 2008.
• Uliasz R., Rozstrzyganie sporów korporacyjnych przez sąd polubowny – wybrane zagadnienia, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2008, nr 3.
• Ustawa modelowa UNCITRAL o międzynarodowym arbitrażu handlowym z 1985 r. ze zmianami z 2006 r. – UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration, www.uncitral.org/pdf/english/texts/arbitration/ml-arb/07-86998_Ebook.pdf [dostęp: 14.11.2016].
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121).
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 101).
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 262).
• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U., nr 178, poz. 1478).
• Uzasadnienie projektu ustawy, Druk nr 2678, www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=2678 [dostęp: 14.11.2016].
• Weitz K., [w:] Kodeks postępowania cywilnego – komentarz, red. T. Ereciński, t. 5, wyd. 4, Warszawa 2013.
• Wętrys E., Skuteczność zapisu na sąd polubowny spółki zależnej wobec spółki dominującej, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2010, nr 3 (11).
• www.uncitral.org/uncitral/en/uncitral_texts/arbitration/1985Model_arbitration_status.html [dostęp: 14.11.2016].
• www.uncitral.org/uncitral/en/uncitral_texts/arbitration/NYConvention_status.html [dostęp: 14.11.2016].
• Wyrok SN z dnia 11 lipca 2001 r., V CKN 379/00, OSNC 2002, nr 3, poz. 37.

Identifiers

DOI

10.17951/szn.2016.19.30.91