NOWOŻYTNA FILOZOFIA LIBERALIZMU, KONSERWATYZMU I MARKSIZMU W ASPEKCIE POLITYKI MIĘDZYNARODOWEJ I ZJAWISKA WOJNY

• Authors: Marcin Krupa
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą wyodrębnienia poszczególnych elementów filozofii nowożytnej, które, po pierwsze, odegrały istotny wpływ w uformowaniu fundamentów stosunkowo nowej nauki, jaką są stosunki międzynarodowe, a po drugie, w istotny sposób wpłynęły na politykę zagraniczną państw w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Tekst składa się z czterech części, pierwsze trzy stanowią całościową syntezę istotnych elementów twórczości wybranych, najważniejszych myślicieli politycznych okresu od XVI do XIX wieku, których przemyślenia w istotny sposób uformowały teorię i praktykę dwudziestowiecznej polityki zagranicznej. Część czwarta stanowi syntetyczne podsumowanie najważniejszych tez poszczególnych myślicieli, które ma ukazać ewolucję wiedzy na ten temat. Ciekawym i wyróżniającym elementem pracy jest rozbudowany wstęp i zakończenie, których celem jest ukazanie twórczości filozoficzno-naukowej pierwszych myślicieli liberalizmu, konserwatyzmu i marksizmu w kontekście historii i filozofii politycznej, jak również w mniejszym stopniu filozofii nauki. Nieco odmienny charakter ma część trzecia, która odnosi się do rdzenia filozofii marksizmu. Pomijając filozofie boczne (choć być może właściwszym słowem jest słowo „uboczne” w negatywnym znaczeniu tego słowa) tego nurtu (np. leninizm, stalinizm), opisano w niej współczesną, wybraną neomarksistowską teorię struktury polityczno-ekonomicznej świata, celem zaprezentowania ciekawej, a zarazem naukowej modyfikacji teorii marksistowskiej, która, co ciekawsze, nie miała głębszego wyrazu międzynarodowego, ale istotnie wpłynęła na przebieg procesów międzynarodowych.

EN

The article attempts to isolate individual elements of modern philosophy which is first played a significant influence in forming the foundations of a relatively new science, which are the international relations and secondly significantly influence the foreign policy of the interwar period. The text consists of four chapters, the first three are the essential elements of an overall synthesis of selected works, the most important political thinkers of the period from the sixteenth to the nine-teenth century whose thinking formed an important twentieth-century theory and practice of foreign policy. The last fourth part collate and classify international political philosophy. Interesting and distinctive feature of the work in an extensive introduction and conclusion, the aim is to show the philosophical and scientific works of the first thinkers of liberalism, conservatism and Marxism in the context of history and political philosophy and philosophy of since. Somewhat different nature is the third chapter which primarily relates to the core philosophy of Marxism, philosophy ignores the side (thought perhaps a more appropriate word is the word „side” in a negative sense) of this trend (Leninism, Stalinism) and examines the contemporary neomarxism choice theory of political and economic structure of the world to presenting an interesting yet scientific modification of Marxism theory which interestingly did not have a deeper expression of international law. Work exceeds the permitted limits of its capacity but the aim of the author was the most informative but also the most accurate and holistic approach to the most significant elements of philosophy in the analysis of the philosophical foundations of foreign policy.

Keywords

PL

filozofia; historia; stosunki międzynarodowe; wojna

EN

philosophy; history; international relations; war

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
• Year: 2013
• Issue: 8

Dates

published

2013

online

2015-07-03

Contributors

author

Marcin Krupa

References

• Angel N., 1910. The Great Illusion. A Study of the Relation of Military Power to National Ad-vantage, William Heinemann, London.
• Aron R., 1995. Pokój i wojna między narodami (teoria), Centrum im. Adama Smitha, Warszawa.
• Bierzanek R., Symonides J., 2005.Prawo międzynarodowe publiczne, LexisNexis, Warszawa.
• Bull H., 1995. The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, Macmilian, London.
• Burchill S., Devetak R., Linklater A., Paterson M., Reus-Smit Ch., True J., 2006. Teorie stosun-ków międzynarodowych, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Burton J. W., 1965. International Relations. A General Theory, Cambridge University Press, Cambridge.
• Carr E., 2001. The Twenty Years Crisis 1919–1939, Perennial, New York.
• Clausewitz K., 1995. O wojnie, Test, Lublin.
• Doyle M., 1985. Kant, Liberal Legacies, and Foreign Affairs, „Philosophy and Public Affairs”, ss. 205–235.
• Filipowicz S. (red.), 2005. Historia idei politycznych. Wybór tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Gałganek A., 2009. Historia teorii stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hobbes T., 1954. Lewiatan, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hobbes T., 1956. Elementy filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Holliday F., 1994. Rethinking International Relations, Macmillan, London.
• Instytut Filozofii Akademii Nauk ZSRR, Podstawy filozofii marksistowskiej, Książka i Wiedza, Warszawa 1961.
• Jackson R., Sorensen G., 2006. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Teorie i kierunki badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Kamieński Ł., 2005. O przyczynach wojny, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, Instytut Polito-logii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 6, ss. 2–14.
• Kant I., 1993. O wiecznym pokoju. Zarys filozoficzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskie-go, Wrocław.
• Keohane R., Nye J.S., 1989. Power and Interdependence: World Politics in Transition, Harper Collins, New York.
• Knorr K., Rosenau J. (red.), 1969. Contending Approaches to International Politics, Princeton University Press, Princeton.
• Kondziela J., 1974. Badania nad pokojem: teoria i jej zastosowania, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa.
• Kuderowicz Z., 1989. Filozofia nowożytnej Europy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kuhn T., 2001. Struktura rewolucji naukowych, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Machiavellego N., 1987. Książę. Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Malendowski W., Mojsiewicz Cz. (red.), 2000. Stosunki międzynarodowe, alta2, Wrocław.
• Mill J.S., 2006. Utylitaryzm. O wolności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Monteskiusz, 2002. O duchu praw, DeAgostini, Warszawa.
• Morgenthau H., 2010. Polityka między narodami: walka o potęgę i pokój, Wydawnictwo Nauko-we Difin, Warszawa.
• Nye S.J., 2009 Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Popper K., 1977. Logika odkrycia naukowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Popper K., 1999. Droga do wiedzy: Domysły i refutacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Popper K., 2002. Wiedza obiektywna: Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Wydawnictwo Nau-kowe PWN, Warszawa.
• Schmitt C., 2008. Lewiatan w teorii państwa Thomasa Hobbesa, Prószyński, Warszawa.
• Sosenko K., 2008. Problemy filozofii i metodologii nauk dla ekonomistów, Wydawnictwo Uniwer-sytetu Ekonomicznego, Kraków.
• Tatarkiewicz W., 1978. Historia filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tsu S., 2004. Sztuka wojny, Helion, Gliwice.
• Tukidydes, 1988. Wojna peloponeska, Czytelnik, Warszawa.
• Vasquez A.J., 1997. The War Puzzle, Cambridge University Press, Cambridge.
• Wallerstein I., 1999. Wyzwania wobec nauk społecznych u progu XXI wieku, Wydawnictwo Nau-kowe Universitas, Kraków.
• Wallerstein I., 2004. Koniec świata jaki znamy, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Wallerstein I., 2006. Nowoczesny system-świat. Współczesne teorie socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Wallerstein I., 2007. Analiza systemów-światów, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Wallerstein I., 2007. Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Wallerstein I., 2008. Utopista. Alternatywy historyczne dla XXI wieku, Oficyna Trójka, Poznań.
• Waltz K., 1979. Theory of International Politics, Addison-Wesley Publishing Company, Mass.
• Waltz K., 2001. Man, the State, and War, Columbia University Press, Columbia.
• Wendt A., 2008. Społeczna teoria stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Wight M., 1991. International Theory: The Three Traditions, Leicester University Press, Leicester.
• Zenderowski R., 2005. Stosunki międzynarodowe, alta2, Wrocław.
• Strony internetowe
• University of Hawaii, The Democratic Peace,
• http://www.hawaii.edu/powerkills/MIRACLE.HTM (23.02.2012).
• M.N. Rothbarda, The Kondratieff Cycle: Real or Fabricated?, LewRockwell.com, 1984, http://www.lewrockwell.com/rothbard/rothbard44.html (28.03.2012).

Identifiers

DOI

10.17951/teka.2013.0.8.76