Kult świętego Klimenta w hagiografiach i podaniach ludowych (wizja macedońska)

• Authors: Zdravko Stamatoski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Św. Kliment Ochrydzki to najbardziej znany uczeń wielkich Braci z Salonik – Cyryla i Metodego. Jego niezwykle bogata twórczość do dziś pozostawia nam dużo cennych informacji na temat organizacji życia wiernych, moralizatorskiej edukacji chrześcijańskiej oraz  piśmiennictwa szeroko pojętego na terenie zamieszkałym przez Słowian Południowych. Wokół jego postaci do dziś krążą liczne legendy, podania i opowiadania, kult tego wielkiego świętego jest na tyle silny, że przenika do tradycji ludowej, o czym świadczą wciąż żywe zwyczaje w zakresie pielęgnowania jego kultu. Św. Kliment to niezwykle barwna postać, zasłużona również w sprawie podniesienia cyrylicy do rangi bardziej prestiżowego alfabetu, mimo iż pierwszy alfabet używany na terenie, gdzie jego działalność się odbywała (Ochryd i okolice w zachodniej Macedonii), to głagolica. Jego zasługi są wielostronne i uniwersalne. Prócz wspomnianych walorów przede wszystkim należy wyróżnić powołanie i zorganizowanie pierwszej tzw. „słowiańskiej uczelni” w Ochrydzie, na której liczna grupa mnichów i świeckich uczniów zdobywała bogatą wiedzę w różnych zakresach życia chrześcijańskiego (nauka pisania, modlitwy, właściwy stosunek do obchodzenia świąt, śpiewy liturgiczne itp.).W Macedonii jego kult traktuje się ponadczasowo, cieszy się on nienaruszalnym autorytetem i jest odbierany również m.in. jako patron wszystkich prawosławnych oraz Macedońskiej Cerkwi Prawosławnej, a liczne publiczne instytucje, jak biblioteka czy szkoły i ulice, noszą jego nazwę.

EN

Saint Clemence from Ohrid is the most known pupil and follower of Saint Brothers from Thesalonic, Cyril and Methodius. His incredibly literary output by this days gives us a lot of very usefully information about the organization of orthodox people life, moralizing Christian education and wide comprehend literature on the area South Slavs. About his person by this days you can hear a lot of legends and stories, cult of this important saint is such strong, that it permit to the folklores, what is manifest in still strong tradition and maintain Saint Clemence’s cult. Saint Clemence is very interesting personage. His work has contributed a cyrylic alphabet to the range of more prestige, although the first alphabet which was in use on the area of Saint Clement’s activity (Ohrid and the western Macedonia) was the glagolic alphabet.His achievements are various and universal. Apart from the values mentioned above, we should underline the creation and organization of first "Slavic university" in Ohrid, where a group of monks and secular pupils afford the knowledge in various sphere of Christianity life (writing, prayers, proper celebration of church holidays, liturgical chant). In Macedonia his cult is treated timeless and he enjoy the unimpaired respect. He is also patron of all orthodox people and Macedonian Orthodox Church and a lot of public institutions like libraries, schools or streets are named by Saint Clemence.

Keywords

PL

prawosławie; kult świętych; hagiografie; legendy

EN

Christian orthodox religion; saint’s cult; hagiography; legends

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2015
• Volume: 1
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-06-09

Contributors

author

Zdravko Stamatoski

References

• Literatura na świecie, nr 12 (116), Warszawa 1980.
• Велев И., Византиско-македонски книжевни врски, Скопје 2005.
• Велев И., Кирилометодиевската традиција и континуитет, Скопје 1997.
• Вражиновски Т., Народна митологија на Македонците, т. 1, Скопје–Прилеп 1998.
• Вражиновски T., Македонска народна Библија, Скопје 2006.
• Димитрова Е., Коруновски С., Византиска Македонија. Историја на уметноста на Македонија од IX до XV век, Скопје 2006.
• Пандев Д., Стојчевска-Антиќ В., Македонија – лулка на словенската писменост, Скопје 2006.
• Поленаковиќ Х., Творците на словенската писменост, Скопје 1985.
• Стојчевска-Антиќ В., По стапките на Св. Климент Охридски: македонистички теми, Скопје 2003.
• Нушић Б., Крај обала Охридског језера. Белешке из 1892 године, Београд 1894.

Identifiers

DOI

10.17951/we.2015.1.2.27