Instytucja referendum w Republice Tatarstanu (Federacja Rosyjska)

• Authors: Wojciech Ziętara
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Republika Tatarstanu jest jednym z 85 podmiotów Federacji Rosyjskiej wymienionych w Konstytucji Federacji Rosyjskiej (w tym Republiki Krymu i Sewastopola). Wobec innych podmiotów Republika Tatarstanu wyróżnia się liczbą zorganizowanych referendów. W Republice Tatarstanu w 1992 r. przeprowadzono referendum w celu określenia statusu republiki, a następnie ogłoszenia niepodległości. Jednak w związku ze zmianą polityki władz rosyjskich, polegającej na odrzuceniu wsparcia dla separatyzmów na rzecz konsolidacji państwa, Republika Tatarstanu nigdy nie została uznana za niezależny i suwerenny podmiot. Pomimo to Tatarom udało się znacząco zmienić swoją pozycję w celu zwiększenia niezależności finansowej i ekonomicznej. Było to możliwe, ponieważ wykorzystano głosowanie referendalne, a jego wynik legitymizował dążenia władz Tatarstanu. Ponadto warto podkreślić niezwykle częste praktykowane głosowania referendalne na szczeblu lokalnym. W związku z powyższym w artykule określono status prawny instytucji referendum w Republice Tatarstanu w świetle systemu prawnego Federacji Rosyjskiej oraz dokonano analizy zastosowania referendum na poziomie republiki i lokalnym na wybranych przykładach. Regulacje prawne są niemal identyczne z rozwiązaniami federalnymi. Po 1992 r. na poziomie republiki, instytucja referendum nie była już wykorzystywana, natomiast na szczeblu lokalnym była bardzo często stosowana i dotyczyła głównie dodatkowego opodatkowania obywateli na zadania lokalne.

EN

The Republic of Tatarstan is one of the 85 entities of the Russian Federation listed in the Constitution of the Russian Federation (including the Republic of Crimea and Sevastopol). In relation to other entities, the Republic of Tatarstan stands out in the number of organized referendums. In the Republic of Tatarstan in 1992, a referendum was held to define the status of the republic and then declare the independence. However, as a result of the change in the policy of the Russian authorities consisting in the departure from supporting separatism for the consolidation of the state, the Republic of Tatarstan has never been recognized as an independent and sovereign entity. In spite of this, the Tartars have succeeded in fundamentally changing their position to increase financial and economic independence of the center. This was possible because a referendum was used and its outcome was referred to as the legitimacy of the actions of the Tatarstan authorities. In addition, it is worth emphasizing the extremely frequent use of referendum at the local level in the Republic of Tatarstan. In connection with the above, this article defines the legal status of the referendum in the Republic of Tatarstan in the light of the legal system of the Russian Federation and presents examples of the application of the referendum at the level of the republic and the local one. Legal regulations are largely identical to solutions at the federal level, the referendum was considered an example of direct rule of the people (article 3 of the Constitution of the Russian Federation from 1993 and article 3 of the Constitution of the Republic of Tatarstan from 1992). After 1992, at the level of the republic, the institution of the referendum was no longer used, and at the local level, although the institution of the referendum was very often used, it was mainly regarding the consent for additional taxation of citizens for local purposes.

RU

Республика Татарстан является одним из 85 субъектов Российской Федерации, перечисленных в Конституции Российской Федерации (включая Республику Крым и Севастополь). По отношению к другим субъектам Республика Татарстан отличается количеством организованных референдумов. В 1992 году в Республике Татарстан был проведен референдум по определению статуса республики, после чего была провозглашена независимость. Однако, в связи с изменениями в политике российских властей, вовлекая отказ от поддержки сепаратизма в пользу консолидации государства, Республика Татарстан никогда не рассматривалась в качестве независимого и суверенного субъекта. Несмотря на это, татарам удалось существенно изменить свою позицию в целях повышения финансовой и экономической независимости. Это стало возможным потому, что голосование по референдуму было использовано, и результат узаконено стремления властей Татарстана. Кроме того, стоит подчеркнуть крайне частое голосование на референдуме, практикуемое на местном уровне. В связи с изложенным в статье определяется правовой статус института референдума в Республике Татарстан в свете правовой системы Российской Федерации и анализируется применение референдума на республиканском и местном уровнях на отдельных примерах. Правовые нормы практически идентичны федеральным решениям. После 1992 года на республиканском уровне институт референдума больше не использовался, а на местном уровне он очень часто использовался и касался в основном дополнительного налогообложения граждан для выполнения местных задач.

Keywords

PL

referendum, demokracja bezpośrednia, Republika Tatarstanu, Federacja Rosyjska

EN

referendum, direct democracy, Republic of Tatarstan, Russian Federation

RU

референдум, прямая демократия, Республика Татарстан, Российская Федерация

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2019
• Volume: 5
• Issue: 1

Dates

published

2019

online

2019-12-23

Contributors

author

Wojciech Ziętara

References

• Konstytucja Federacji Rosyjskiej z 12 grudnia 1993 roku.
• Konstytucja Republiki Tatarstanu z 6 listopada 1992 roku.
• Konstytucja Ukrainy z 28 czerwca 1996 roku.
• Deklaracja suwerenności Republiki Tatarstanu z 20 sierpnia 1990 roku.
• Traktat O rozgraniczeniu obszarów działania i wzajemnym współdziałaniu między organami władzy pań-stwowej Federacji Rosyjskiej i organami władzy państwowej Republiki Tatarstanu z 15 lutego 1994 roku.
• Federalna ustawa konstytucyjna Federacji Rosyjskiej z 21 marca 2017 roku N 6-FKZ O przyjęciu Repu-bliki Krymu w skład Federacji Rosyjskiej i włączeniu w skład Federacji Rosyjskiej nowych podmiotów: Republiki Krymu i Sewastopola, miasta o znaczeniu federalnym.
• Beriger J.-I., Das Referendum in den Föderationssubjekten und Gemeinden des heutigen Russlands. Eine Analyse der normative Ausgestaltung und praktischen Anwendung, Baden-Baden 2016.
• Brady H. E., Kaplan C. S., Eastern Europe and the Former Soviet Union, [w:] Referendums around the World. The Growing Use of Direct Democracy, eds D. Butler, A. Ranney, Washington 1994.
• Chazbijewicz S., Tatarstan. Kształtowanie się nowoczesnego narodu i państwa, Olsztyn 2016.
• Potulski J., Idea i praktyka federalizmu w Rosji, Toruń 2004.
• Zieliński E., System konstytucyjny Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2005.
• Ziętara W., Istytucja referendum w podmiotach Federacji Rosyjskiej. Wymiar prawny i praktyczny, [w:] Uwarunkowania demokracji bezpośredniej we współczesnej Europie, red. M. Musiał-Karg, A. Stel-mach, Poznań 2018.
• Russian Government Referendum I: Confidence in President Yeltsin, http://www.c2d.ch/detailed_display.php?/name=votes&table=votes&page=1&parent_id=8sublinkname=results&id=39277
• Russian Government Referendum II: Confidence in the social and economic policies of President Yeltsin, http://www.c2d.ch/detailed_display.php?/name=votes&table=votes&page=1&parent_id=-8sublinkname=results&id=39274
• Russian Government Referendum III: Early presidential elections, http://www.c2d.ch/detailed_display. php?/name=votes&table=votes&page=1&parent_id=8sublinkname=results&id=39276
• Russian Governmental Referendum IV: Early congressional elections, http://www.c2d.ch/detailed_display.php?/name=votes&table=votes&page=1&parent_id=8sublinkname=results&id=39275
• http://www.tatarstan.vybory.izbirkom.ru/region/tatarstan http://www.c2d.ch
• Zakon Respubliki Tatarstan o vnesenii izmeneniy i dopolneniy v otdel’nyye stat’i Konstitutsii Respubliki Tatarstan, 12 marta 2004 goda, N 10-ZRT.
• Federalnyy Konstitutsionnyy Zakon Rossiyskoy Federatsii o referendume Rossiyskoy Federatsii, 28 iyunya 2004 goda, N5-FKZ.
• Federal’nyy zakon Rossiyskoy Federatsii ob osnovnykh garantiyakh izbiratel’nykh prav i prava na uchastiye v referendume grazhdan Rossiyskoy Federatsii, 12 iyunya 2002 goda, N 67-FZ.
• Zakon Respubliki Tatarstan o referendume Respubliki Tatarstan, 9 avgusta 2003 goda, N 33-ZRT. Zakon Respubliki Tatarstan o mestnom referendume Respubliki Tatarstan, 23 marta 2004 goda, N 23-ZRT.
• Komarova V. V., Referendumnyy Protsess v Rossiyskoy Federatsii, Moskva 2004.
• Mikhaylov V. V., Respublika Tatarstan: Demokratiya ili Suverenitet?, Moskva 2004.
• Mukhametshin F. Kh., Respublika Tatarstan: ot referenduma do dogovora, Kazan’ 1995.
• Tagirov I., Tatarstan: Veki istorii XX vek- nachalo XXI veka, Kazan’ 2016.
• Itogi vsenarodnogo golososovaniya po proyektu Konstitutsii Rossiyskoy Federatsii 12 dekabrya 1993 goda, http://cikrf.ru/banners/vib_arhiv/referendum/1993_ref_itogi.html

Identifiers

DOI

10.17951/we.2019.5.1.165-182