Засади сучасної геостратегії України в розрізі концепції гуманітарної аури нації Ліни Костенко

• Authors: Volodymyr Lipkan

Title variants

PL

Zasady współczesnej geostrategii Ukrainy w świetle koncepcji humanitarnej aury narodu autorstwa Liny Kostenko

Abstracts

PL

Zakres problematyki naukowej wybranego tematu artykułu determinuje połączenie metodologicznego i integracyjnego podejścia dyscyplinarnego. Logika badań polega na ustaleniu wzajemnego związku między tworzeniem geostrategii a pielęgnowaniem humanitarnej aury narodu. W oparciu o koncepcję humanitarnej aury narodu L. Kostenki analizuje się współczesne trendy wpływające na kształtowanie się nowoczesnej geostrategii Ukrainy, a w ramach rozwoju jej modelu polityczno-prawnego nakreśla strategiczne priorytety narodowe. Kontekst pracy nasycony jest potrzebą wypracowania polityki infrastrukturalnej państwa, która jest interpretowana jako lokomotywa zrównoważonego rozwoju Ukrainy, kształtowanie modelu inwestycyjnego i innowacyjnego państwa, w oparciu o realizację opracowanej geostrategii. Kontekstowo poruszane są kwestie narracji strategicznej w zakresie neopolityki i dekonstrukcji stereotypów, eksportu i ekspansji ukraińskiej przestrzeni kulturowej.

EN

The range of the scientific problem of the chosen topic of the article determines the combination of methodological and integrative disciplinary approaches in order to solve it. The logic of the research involves the establishment of a mutual connection between the creation of geostrategy and the nurturing of the humanitarian aura of the nation. On the basis of L. Kostenko’s concept of the humanitarian aura of the nation, modern trends that influence the formation of modern geostrategy of Ukraine are analyzed, and strategic national priorities are outlined within the framework of the development of its political and legal model. The context of the work is imbued with the need to develop the state infrastructure policy, which is interpreted as the locomotive of sustainable development of Ukraine, the formation of the investment and innovation model of the state, on the basis of the implementation of the developed geostrategy. Contextually, the issues of strategic narrative in terms of noopolitics and deconstruction of destructive stereotypes, export and expansion of the Ukrainian cultural space are discussed.

UK

Діапазон наукової проблеми обраної теми статті зумовлює об’єднання методологічних та інтеграційних дисциплінарних підходів з метою її розв’язання. Логіка дослідження передбачає встановлення взаємного зв’язку між творенням геостратегії та плеканням гуманітарної аури нації. На підставі концепції гуманітарної аури нації Л. Костенко аналізуються сучасні тенденції, які впливають на формування сучасної геостратегії України, а також в рамках розроблення її політико-правової моделі намічаються стратегічні національні пріоритети. Контекст роботи просякнутий необхідністю розбудови державної інфраструктурної політики, яка інтерпретується в ролі локомотиву стійкого розвитку України, формування інвестиційно-інноваційної моделі держави, на засадах реалізації розробленої геостратегії. Контекстуально заторкуються питання стратегічного наративу в розрізі ноополітики і деконструкції деструктивних стереотипів, експорту та експансії українського культурного простору.

Keywords

EN

geostrategy; humanitarian aura of the nation; noopolitics; noosphere; Ukrainian nation; Ukrainian language; Ukrainian culture; state infrastructure policy; infrastructure potential; strategic narrative; Ukrainian intelligentsia; strategic priorities

PL

geostrategia; humanitarna aura narodu; noopolityka; noosfera; naród ukraiński; język ukraiński; kultura ukraińska; polityka infrastrukturalna państwa; potencjał infrastrukturalny; narracja strategiczna; inteligencja ukraińska; priorytety strategiczne

UK

геостратегія; гуманітарна аура нації; ноополітика; ноосфера; українська нація; українська мова; українська культура; державна інфраструктурна політика; інфраструктурний потенціал; стратегічний наратив; українська інтелігенція; стратегічні пріоритети

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2022
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 11-31

Dates

published

2022

Contributors

author

Volodymyr Lipkan

• Інституту держави і права імені В. М. Корецького НАН України

References

• „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia” 9, 2021, Tom ofiarowany Linie Kostenko, pod red. A. Matusiak i L. Tarnashynskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2022, 298 s.
• Bihun O., Obraz-paradyhma khrystyyans’koho khramu u tvorchosti Tarasa Shevchenka [v:] Slavyanskiya lityeratury w kantekstsye susvyetnay: da 900-hoddzya Kiryla Turawskaha i 200-hoddzya Tarasa SHewchenki: mareryyaly KHI Mizhnar. navuk. kanf. (Minsk, 24-26 kastr. 2013 h.): u 2 CH., pad ryed. T. P. Kazakovay, Minsk: RIVSH, 2013, ch. 1, s. 28–32.
• Bila knyha Sluzhby zovnishn’oyi rozvidky Ukrayiny, 2021, 74 s.
• Dębski S., „Polityka wschodnia” – mit i doktryna, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” nr 3/2006.
• Denysyk H. I., Antropohenne landshaftoznavstvo: navchal’nyy posibnyk. Chastyna I. Zahal’ne antropohenne landshaftoznavstvo, Vinnytsya: Vinnyts’ka oblasna drukarnya, 2014, s. 3.
• Dzyuba I., Ukrayina pered Sfinksom maybutn’oho, Kyyiv, 2001, 35 c.
• Gadzhiyev K. S., Vvedeniye v geopolitiku, Moskva: Logos, 2002,439 s.
• Gorbulin V., Geopolitika i rossiysko-ukrainskaya voyna: vzaimootnosheniya bez prikras, Kiyev: NISI, 2014.
• Heopolityka: entsyklopediya, za red. chl.-kor. NAPN Ukrayiny, d-ra filos. nauk, prof. Ye. M. Sulimy, Kyyiv: Znannya Ukrayiny, 2012, 919 s.
• Herasina L., Problema vyboru heostratehiyi suchasnoyu Ukrayinoyu v heopolitychnomu landshafti svitu, Visnyk Natsional’noho universytetu „Yurydychna akademiya imeni Yaroslava Mudroho”, № 3(26), 2015, s. 210-213.
• Ignat’yeva T. V. , Geopolitika Ukrainy v kategoriyakh i ponyatiyakh: proshloye i sovremennost’: ucheb. posobiye, [dlya studentov vuzov spets. "Politologiya", "Istoriya Ukrainy"], Kamenets-Podol’skiy natsional’nyy un-t im. I. Ogiyenko, 2015, 111 s.
• Kans’kyy V. S., Kans’ka V. V., Sakroloheohlify, [v:] Etnokul’turne landshaftoznavstvo: teoretychni ta prykladni aspekty: materialy I Vseukrayins’koyi naukovo-praktychnoyi internet-konferentsiyi (z mizhnarodnoyu uchastyu), m. Vinnytsya, 28-29 travnya 2018 r., vidp. red. V.M. Volovyk, Vinnytsya, 2018, s. 58.
• Klyuchko D. S., Heostratehichna dylema Ukrayiny: teoretyko-metodolohichnyy analiz ta instytutsional’ni rishennya [Tekst]: dys... kand. polit. nauk: 23.00.02, Kharkivs’kyy natsional’nyy un-t im. V. N. Karazina, Kharkiv 2005, 203 s.
• Kostenko L., Humanitarna aura natsiyi, abo defekt holovnoho dzerkala (lektsiya, prochytana v Natsional’nomu universyteti "Kyyevo-Mohylyans’ka akademiya" 1.KhI.1999 r.), http://ekmair.ukma.edu.ua/handle/123456789/10273.
• Kostenko L., Ukrayina yak zhertva i chynnyk hlobalizatsiyi katastrof, [v:] Dvi Rusi, za zah. red. L. Ivshynoyi, vydannya chetverte, stereotypne, Kyyiv: ZAT “Ukrayins’ka pres-hrupa”, 2005, 496 c.
• Kul’tura yak natsional’nyy naratyv. Chy mozhe buty uspishnoyu krayina bez CV? https://lvbs.com.ua/news/oksana-zabuzhko-krayina-bez-svoyeyi-istoriyi-ne-stane-regionalnym-liderom/. Kul’turna polityka Ukrayiny: natsional’na model’ u yevropeys’komu konteksti: analit. dop., S. I. Zdioruk, O. M. Lytvynenko, O. P. Rozumna; za red. S. I. Zdioruka, Kyyiv: NISD, 2012, 69 s.
• Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.
• Kuźniar R., Geostrategiczne uwarunkowania współzależności Polski i środowiska międzynarodowego, [w:] Polska w środowisku międzynarodowym, red. E. Haliżak, M. Tabor, Warszawa 1993.
• Kysel’ov Yu. O., Pro spivvidnoshennya ponyat’ "heohrafiya relihiyi" ta "sakral’na heohrafiya" [v:] Heohrafichna osvita i nauka v Ukrayini: zb. tez dop. II Mizhnarodnoyi nauk.-prak. konf. (m. Kyyiv, 27-28 bereznya 2003 p.), Kyyiv: VHL "Obriyi", 2003, s.271-272.
• Lidov A. M., IYerotopiya. Sozdaniye sakral’nykh prostranstv kak vid tvorchestva i predmet istoricheskogo issledovaniya [v:] IYerotopiya. Sozdaniye sakral’nykh prostranstv v Vizantii i Drevney Rusi, red.-sost. A.M. Lidov. Moskva 2006, s.9-58.
• Lipkan V. A., Natsional’na bezpeka i natsional’ni interesy Ukrayiny, Kyyiv: KNT, 2006, 68 s. (Seriya: Natsional’na i mizhnarodna bezpeka).
• Lipkan V. A., Natsional’na bezpeka Ukrayiny: navch. posib., Kyyiv: Kondor, 2008, 552 s.
• Lipkan V. A., Natsional’na bezpeka Ukrayiny: normatyvno-pravovi aspekty zabezpechennya: monohrafiya, Kyyiv: Tekst, 2003, 180 s.
• Lipkan V. A., Osnovy prava natsional’noyi bezpeky, „Pravo Ukrayiny”, 2009, № 1, с. 108–116.
• Lipkan V. A., Osnovy prava natsyonal’noy bezopasnosty, „Publychnoe y chastnoe pravo”, 2009, № 2, s. 34–46.
• Lipkan V. A., Stratehichni komunikatsiyi: [slovnyk], za zah. red. doktora yurydychnykh nauk V. A. Lipkana,Kyyiv: FOP Lipkan O. S., 2016, 416 s.
• Lipkan V. A., Teoretychni osnovy ta elementy natsional’noyi bezpeky Ukrayiny: monohrafiya, Kyyiv: Tekst, 2003, 600 s.
• Lipkan V. A., Teoriya natsional’noyi bezpeky: pidruchnyk, Kyyiv: KNT, 2009, 631 s.
• Lipkan V., Anatomiya stratehichnoho myslennya v Ukrayini, Tsenzor. net;https://censor.net.ua/blogs/3155578/anatomya_suchasnogo_strategchnogo_mislennya_v_ukran.
• Lipkan V., Interesy derzhavy: intehral’na katehoriya bezpekoznavstva i derzhavoznavstva, [v:] Aktual’ni problemy derzhavotvorennya: materialy nauk.-prakt. konf. (Kyyiv, 28 cherv. 2011 r.), Kyyiv 2011, s. 7–9.
• Mishchenko O., Sakral’nyy landshaft: zmist i funktsiyi, „Visnyk Kyyivs’koho natsional’noho universytetu imeni Tarasa Shevchenka. Heohrafiya”, 1(70)/2018, s. 83-88.
• Morgatskiy V., Konstruktivnaya geostrategiya Ukrainy v otnoshenii gosudarstv postsovetskogo prostranstva v novykh geopoliticheskikh realiyakh, „Ekonomicheskaya i sotsial’naya geografiya”, 2019, № 82, s. 34-49.
• Na zasedanii SNBO utverzhdena Strategiya vneshnepoliticheskoy deyatel’nosti Ukrainy, https://hubs.ua/news/na-zasedanii-snbo-utverzhdena-strategiya-vneshnepoliticheskoj-deyatel-nosti ukrainy-241303.html.
• Nagornyy C., Geostrategicheskiye interesy Kitaya i Turtsii v rasshirennom Chernomorsko-Kaspiyskom basseyne: 5 geopoliticheskikh vyvodov dlya Ukrainy, „Vneshniye dela”, 2014, № 1, с. 34-37.
• Okara A., “Kul’turnyy suverenitet” natsiyi v dobu postmodernu, abo yak perekoduvaty “lokal’nu” kul’turu, „Dzerkalo tyzhnya”, № 42–43 (671–672), 10 lystopada 2007.
• Oksana Pakhl’ovs’ka: «V Yevropi na henetychnomu rivni vynykaye spontanna lyubov do narodu, shcho povstav na zakhyst svoyeyi svobody», „Den’”, https://day.kyiv.ua/uk/article/top-et/oksanapahlovska-v-yevropi-na-genetychnomu-rivni-vynykaye-spontanna-lyubov-do-narodu.
• Oksana Pakhl’ovs’ka: dlya kharakterystyky nynishn’oho periodu v istoriyi Ukrayiny dostatn’o odnoho slova – «chuma»,https://www.radiosvoboda.org/a/2122120.html.
• Oksana Zabuzhko: Krayina bez svoyeyi istoriyi ne stane rehional’nym liderom, „Ukrayins’ka pravda. Zhyttya”, https://life.pravda.com.ua/culture/2015/12/12/204689/.
• Orhanizatsiyni ta pravovi aspekty zabezpechennya bezpeky i stiykosti krytychnoyi infrastruktury. Zelena knyha z pytan’ zakhystu krytychnoyi infrastruktury v Ukrayini: zb. materialiv mizhnar. ekspert. narad, uporyad. D. S. Biryukov, S. I. Kondratov; za zah. red. O. M. Sukhodoli, Kyyiv: NISD, 2015, 176 s.
• Otok S., Geografia polityczna, Warszawa 2006; K. Łastawski, Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
• Pakhl’ovs’ka O., Ave, Europa! Kyyiv: Pul’sary, 2008, 656 s.
• Pivnichnyy potik-2. Pro shcho domovylysya SShA i Nimechchyna: zayavy storin, Liga.net, https://news.liga.net/ua/world/news/merkel-pozvonila-putinu-govorili-o-minskih-soglasheniyah-i-severnompotoke-2.
• Poltorakov A., Evraziyskiy regionalizm: geostrategiya razvitiya prostranstva SNG, „Politicheskiy menedzhment” 2012, № 3, с. 83-91.
• Potulski J., Dymitr Milutin i Aleksy Wandam – tradycje rosyjskiej myśli geopolitycznej, [w:] Geopolityka Rosji i obszaru postsowieckiego, red. L. Sykulski, Strefy Wpływów: seria monograficzna, 2020, nr 1, Warszawa; Ostrowiec Świętokrzyski, Oficyna Wydawnicza ASPRA, Zona Zero: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości, s. 246-271.
• Potulski J., Od geografii „radykalnej” do geopolityki „krytycznej”, [w:] Geopolityka, red. J. Kloczkowski, „Słowniki Społeczne”, 2021, nr 4, Kraków, Akademia Ignatianum w Krakowie, s.39-58.
• Rezyume krayiny: Oksana Zabuzhko pro te, yak ukrayintsyam rozkazaty svitu svoyu story, https://platfor.ma/magazine/text-sq/re-invent/zabuzhko-oksana/.
• Rotovs’kyy A., Shtepa Yu., Ukrayins’ka natsional’na ideya: vid plachu do konstruktyvnoho dialohu. Navishcho potribna zahal’nonatsional’na ideya Ukrayiny?, „Dzerkalo tyzhnya”, № 34 (613), 9 veresnya 2006.
• Ryabchuk M., “U lizhku zi slonom”, abo kolonial’na spadshchyna i postkolonial’na spadkovist’, „Dzerkalo tyzhnya”, https://zn.ua/ukr/ART/u_lizhku_zi_slonom,_abo_kolonialna_spadschina_i_postkolonialna_spadkovist.html.
• Sakral’ni landshafty v Ukrayini, https://uk.freejournal.org/1592654/1/sakralniy-landshaft.html.
• Salizhenko A., Geopoliticheskoye pereput’ye i ukrainskaya eostrategiya, „Put’ pobedy”, 2012, 29 fevr. (№ 9), с. 4-5.
• Shevchuk A. V., Kitay mezhdu SShA i Rossiyey: geostrategicheskiye otnosheniya, Nikolayev: Firma «Ilion», 2008, 447 s.;
• Shevchuk L.T., Sakral’na heohrafiya: Navch. Posibnyk, L’viv: Svit, 1999, 160 s.
• Stat’ya Vladimira Putina "Ob istoricheskom edinstve russkikh i ukraintsev", https://rg.ru/2021/07/12/statia-vladimira-putina-ob-istoricheskom-edinstve-russkih-i-ukraincev.html.
• Strategії rozvitku Ukraїni: vikliki chasu ta vibіr: nauk. dop., Kiїv: NІSD, 1994, vip. № 22, 178 s.
• Sukhodolya O. M., Enerhetychna zbroya u heopolitychniy stratehiyi Rosiyi: analit. dop., Nats. in-t strateh. doslidzh.; Tsentr bezpek. doslidzh., Kyyiv: NISD, 2020, 127 s. (seriya "Natsional’na bezpeka").
• Sukhodolya O. M., Zakhyst krytychnoyi infrastruktury v umovakh hibrydnoyi viyny: problemy ta priorytet derzhavnoyi polityky Ukrayiny, „Stratehichni priorytety”, 2016, № (3) 40, s. 62–76.
• Sukhodolya O. M., Zakhyst krytychnoyi infrastruktury: suchasni vyklyky ta priorytetni zavdannya sektoru bezpeky, „Naukovyy chasopys Akademiyi natsional’noyi bezpeky”, 2017, № 1–2 (13–14), с. 50–80.
• Sukhodolya O. M., Zakonodavche zabezpechennya ta mekhanizmy upravlinnya u sferi enerhetychnoyi bezpeky Ukrayiny, „Stratehichni priorytety” 2019, № 2 (50), s. 13–26.
• Sukhodolya O., «Enerhetychna zbroya» v umovakh hibrydnoyi viyny, [v:] Svitova hibrydna viyna: ukrayins’kyy front, za red. V. P. Horbulina, Kyyiv: NISD, 2017, 496 s.
• Sułek M., Ł. Kiczma, National Power Rankings of Countries 2020, Powermetric Research Network, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warsaw 2020.
• Sułek M., Ł. Kiczma, Potęga państw 2020. Rankingi potęgometryczne, Powermetric Research Network, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2020.
• Świder K., Geopolityczne imperatywy polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, [w:] Geopolityka Rosji i obszaru postsowieckiego, red. L. Sykulski, Wydawnictwo Zona Zero– Oficyna Wydawnicza
• ASPRA-JR – Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim, Warszawa 2020, seria monograficzna: Strefy Wpływów, t. 1, s. 34–55.
• Sykulski L., Geopolityka Polski. Strefy wpływów, tom 2, Wydawnictwo: Zona Zero, 2021, 425 s.
• Sykulski L., Geopolityka Rosji i obszaru postsowieckiego. Strefy wpływów, tom 1. Wydawnictwo: Zona Zero. 2020. s. 552.
• Szczerski K., Polska polityka europejska – współczesne zadania, [w:] Polska w Europie policentrycznej.
• Dziedzictwo kulturowe i polityka rozwoju, red. A. Waśko, Kraków 2010.
• Telenyk S. S., Derzhavna systema zakhystu krytychnoyi infrastruktury Ukrayiny: kontseptual’ni zasady administratyvno-pravovoho rehulyuvannya: monohrafiya, Odesa: Vydavnychyy dim «Hel’vetyka», 2020, 602 s.
• Telenyk S. S., Dosvid pravovoho rehulyuvannya systemy zakhystu krytychnoyi infrastruktury v SShA, „Naukovyy visnyk Natsional’noyi akademiyi vnutrishnikh sprav”, 2018, № 2(107), s. 358–370.
• Telenyk S. S., Krytychna infrastruktura yak ob”yekt administratyvno-pravovoho rehulyuvannya, „Yurydychnyy chasopys Natsional’noyi akademiyi vnutrishnikh sprav”, 2018, № 1(15), s. 179–188.
• Telenyk S. S., Pravova pryroda shchorichnykh Poslan’ Prezydenta Ukrayiny, „Prykarpats’kyy yurydychnyy visnyk”, 2017, № 1, t. 4, s. 243–249.
• Telenyk S., Administratyvno-pravovi osnovy skryninhu investytsiy v ob”yekty krytychnoyi infrastruktury, „Pidpryyemnytstvo, hospodarstvo i pravo”, 2019, № 9, s. 135–141.
• Turpak N. , Geostrategicheskiye idei Vladimira Vernadskogo, „Ukraina v mirovoy istorii”, 2014, № 1, s. 123-143.
• Wendt J., Geostrategiczne uwarunkowania położenia Polski, „Wojsko i wychowanie”, 1999, nr 4, s. 42-49.
• Yermenchuk O. P., Osnovni pidkhody do orhanizatsiyi zakhystu krytychnoyi infrastruktury v krayinakh Yevropy: dosvid dlya Ukrayiny: monohrafiya, Dnipro: Dniprop. derzh. un-t vnutr. sprav, 2018, 180 s.
• Zabuzhko O., Krayina bez svoyeyi istoriyi ne stane rehional’nym liderom, „Ukrayins’ka pravda. Zhyttya”, http://life.pravda.com.ua/ culture/ 2015/12/12/204689/.
• Zabuzhko O., Na porozi humanitarnoyi katastrofy. Kul’turna polityka i derzhavna nezalezhnist’, „Dzerkalo tyzhnya”, № 47 (575), 3 hrudnya 2005.
• Zubko H. Yu., Ponyattya ta zmist stratehichnykh ob”yektiv infrastruktury, „Visegrad Journal on Human Rights”, 2020, № 2, vol. 1, с. 104–115.
• Zubko H. Yu., Shostyy tekhnolohichnyy uklad: infrastrukturno-pravovyy aspekt, „Pidpryyemnytstvo, hospodarstvo i pravo”, 2019, № 11, с. 218–229.
• Zubko H. Yu., Zhyttyevo vazhlyva infrastruktura: pidkhody do ozuminnya novoho kontseptu, „Visegrad Journal on Human Rights”, 2019, № 4, vol. 3, с. 83–89

Identifiers

DOI

10.17951/we.2022.8.1.11-31

Biblioteka Nauki

31343658