The Western Ukrainian Statehood 1918–1923 and the Theories of Randomness in the 20th – early 21st Centuries

• Authors: Ivan Monolatii

Title variants

PL

Państwowość zachodnioukraińska 1918–1923 oraz teorie losowości XX – początku XXI wieku

Abstracts

PL

W artykule autor skupił się na niedostatecznie zbadanych i dyskusyjnych aspektach rewolucji ukraińskiej w latach 1914–1923, głównie na sposobie tworzenia i rozwoju zachodnio-ukraińskiej państwowości w latach 1918–1919, a także na niektórych specyficznych zagadnieniach historii politycznej Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej (ZURL) w latach 1918–1923. Stosując teorie losowości wprowadzone przez naukowców na przełomie XX i XXI w. (generalnie – Nassim Nicholas Taleb, Michele Wucker, Peter Grassberger, Edward Lorenz), autor proponuje zupełnie odmienne od dotychczas sugerowanego podejście do wydarzeń z historii Ukrainy początku XX w., w jej pośtaci „galicyjskiej”.

EN

In the article author focused on the understudied and disputable aspects of the Ukrainian Revolution of 1914–1923, mainly on how Western Ukrainian statehood was established and developed in 1918–1919, as well as some specific issues of the political history of the West-Ukrainian People’s Republic (WUPR) in 1918–1923. By applying the theories of randomness introduced by scientists in the 20th – early 21st centuries (generally, Nassim Nicholas Taleb, Michele Wucker, Peter Grassberger, Edward Lorenz), the author puts forward an approach to the events of the early 20th century Ukrainian history, which is completely different to what has been suggested before, in its “Galician” form. 

Keywords

EN

Ukrainian Revolution; Black Swan theory; Gray Rhino theory; Butterfly effect; West-Ukrainian People’s Republic; Galicia; Ukraine; Poland

PL

rewolucja ukraińska; teoria czarnego łabędzia; teoria szarego nosorożca; efekt motyla; Zachodnioukraińska Republika Ludowa; Galicja; Ukraina; Polska

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2023
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 219-233

Dates

published

2023

Contributors

author

Ivan Monolatii

• Akademia Mazowiecka w Płocku

References

• Archiwalia
• Ereignisse in der Ukraine 1914-1922 deren Bedeutung und historische Hintergründe von Theophil Hornykiewicz. Band І; IV, Philadelphia, Pa., USA, 1966; 1969.
• Ukraine and Poland in documents. 1918-1922. Part I. Ed. by Taras Hunczak, New York-Paris-Sydney-Toronto 1983.
• Opracowania
• Gauden G., Lwów. Kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918, Kraków 2019.
• Grassberger P., Spreading of Epidemic processes leading to fractal structures, [in:] Fractals in Physics, ed. by L. Pietronero, E. Tosatti, Amsterdam-Oxford-New York-Tokyo 1986, p. 273-278.
• Kotyńska K., Lwów. O odczytaniu miasta na nowo, Kraków 2015.
• Lorenz E. N., Predictability: Does the Flap of a Butterfly’s Wings in Brazil Set off a Tornado in Texas, https://fermatslibrary.com/s/predictability-does-the-flap-of-a-butterflys-wings-in-brazil-set-off-a-tornado-in-texas.
• Matwijenko W., Doroszko M., Konsekwencje ukraińsko-polskiej umowy souszniczej 1920 r., [w:] Dziedzictwo Józefa Piłsudskiego i Symona Petlury. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość partnerstwa Polski i Ukrainy. Praca dedykowana mężom stanu Polski i Ukrainy, red. W. Baluk, J. Makar, M. Doroszko, Lublin 2021, s. 45-59.
• Monolatii I., Ethno-Safety Potential During the Polish-Ukrainian War for Halychyna in 1918. “Journal of Vasyl Stefanyk Precarpathian National University” 2022, Vol. 9, no 2, p. 18-24.
• Monolatii I., Między autonomią a państwowością. Próby instytucjonalizacji struktur przedstawicielskich i wykonawczych w Ukrainie po I wojnie światowej, „Przegląd Sejmowy” 2019, nr. 1(150), s. 154-171.
• Monolatii I., The November Breakdown» («November Action») 1918: a Revolution or a Military Coup?, “Journal of Vasyl Stefanyk Precarpathian National University” 2021, Vol. 8, No. 2, p. 28-33.
• Monolatii І., W Europie, obok Europy, dzięki Europie. Dylematy historii, polityki i bezpieczeństwa Ukrainy, Płock 2020.
• Paruch W., Kwestia ukraińska w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego, [w:] Dziedzictwo Józefa Piłsudskiego i Symona Petlury. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość partnerstwa Polski i Ukrainy. Praca dedykowana mężom stanu Polski i Ukrainy, red. W. Baluk, J. Makar, M. Doroszko, Lublin 2021, s. 19-44.
• Ridlay M., Czerwona Królowa. Płeć a ewolucja natury ludzkiej. Przełożyłi Józef J. Bujarski, Aleksandra Milos, Poznań 1999.
• Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011.
• Taleb N. N., Antykruchość. O rzeczach, którym służą wstrząsy. Przełożyła Olga Siara, Warszawa 2013.
• Taleb N. N., Czarny Łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń. Przełożyła Olga Siara, Warszawa 2014.
• Tsependa I., Monolatii I., Velykochyy V., Wojny i przemoc. Obóz dla internowanych w Kosaczowie w czasach Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej: mity i stereotypy, „Forum Historyczno-Społeczny” 2020, nr. 8, s. 53-64.
• Wolff L., Idea Galicji. Historia i fantazja w kulturze politycznej Habsburgów. Z angielskiego przełożył Tomasz Bieroń, Kraków 2020.
• Wucker M., The Gray Rhino. How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, New York 2016.
• Velykochyi V., Natsionalna sobornist i Ukrainska revoliutsiia 1914-1923 rr. Istoriohrafichni sylvetky, Ivano-Frankivsk 2022.
• Havrylyshyn P., Chornenkyi R., Tabory dlia internovanykh i viiskovopolonenykh na terytorii Zakhidnoukrainskoi Narodnoi Respubliky – Zakhidnoi oblasti Ukrainskoi Narodnoi Respubliky (1918–1919), Ivano-Frankivsk 2023.
• Hrytsak Ya., Narys istorii Ukrainy. Formuvannia modernoi natsii KhIKh – KhKh stolittia, Kyiv 2023.
• Hrytsak Ya., Podolaty mynule: hlobalna istoriia Ukrainy, Kyiv 2021.
• Diedyk O., Boi u Lvovi 1-21 lystopada 1918 roku. Chastyna I; II, Lviv 2018, 2020.
• Kuzma O., Lystopadovi dni 1918 r. Iz shkitsamy, Lviv 1931; Niu York 1960.
• Monolatii I., Etnoperyferiinist. Uchast subiektiv zakhidnoukrainskoi etnopolitychnoi sfery v mizhetnichnii vzaiemodii, mizhderzhavnykh konfliktakh i kulturi pamiaty, Drohobych 2022.
• Monolatii I., Zoosad revoliutsii. Zakhidnoukrainska derzhavnist 1918-1923 rokiv i teorii vypadkovostei KhKh – pochatku KhKhI storich, Ivano-Frankivsk 2020.
• Monolatii I., Katehoriia «sobornist Ukrainy» yak fraktal, “Istoryko-politychni problemy suchasnoho svitu” 2023, T. 47, s. 313-325.
• Monolatii I., Tvorennia Kolomyi. Vid Lystopadovoho zryvu 1918 r. do rumunskoi i polskoi okupatsii 1919 r., Brustury 2023.
• Nabytovych I., „…Lipshe hetmanyt khai lev oleniamy, anizh olen kermanyt pochav by nad lvamy” (Dumky z pryvodu odniiei nebudennoi knyzhky Ivana Monolatiia), https://www.historians.in.ua/index.php/en/dyskusiya/2820-igor-nabitovich-lipshe-getmanit-khaj-lev-olenyami-anizh-olen-kermanit-pochav-bi-nad-lvami-dumki-z-privodu-odnieji-nebudennoji-knizhki-ivana-monolatiya.
• Nora P., Teperishnie, natsiia, pamiat. Per. z frants. A. Riepy. Kyiv 2014.
• Shankovskyi L., Ukrainska Halytska Armiia. Voienno-istorychna studiia, Vinnipeg 1974.

Identifiers

DOI

10.17951/we.2023.9.2.219-233

Biblioteka Nauki

31343822