PRI SOSEDIH ZA MIZO: BREZEKVIVALENTNA LEKSIKA IN NJENE LEKSIKOGRAFSKE REŠITVE V SLOVENSKO-HRVAŠKEM IN SLOVENSKO-SRBSKEM SLOVARJU

• Authors: Tina Jugović
• Languages of publication: SL

Abstracts

EN

The article focuses on culture-specific terms from the lexicological and lexicographical perspective, more specifically it analyses the vocabulary connected with the Slovenian national cuisine in two bilingual dictionaries, namely the Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] and Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Language and culture are inextricably intertwined, since translation does not only happen between languages, but also between cultures. When a concept from the material or spiritual world is limited to a certain environment and does not exist in the target culture, there is no translation equivalent in the target language. Lexicographers are often confronted with a problem when searching for translation equivalents in the field of national cuisine in the target culture. This article gives an inventory of Slovene dishes and drinks in the two dictionaries and presents various lexicographic transfer solutions, including a descriptive translation, an approximate translation or borrowing from Croatian and Serbian. All strategies of presenting alternative equivalents have their limitations, thus the dictionary user often searches for additional help.

PL

Artykuł skupia się na pojęcia kulturowe w aspekcie leksykologicznym i leksykograficznym, poddając analizie terminologię związaną ze słoweńską kuchnią narodową, zawartą w dwóch dwujęzycznych słownikach: Slovensko-srpski, srpsko-slovenski slovar [Đukanović 2010] oraz Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik [Peti Stantić 2014]. Autor podaje listę typowych słoweńskich potraw i napojów według dwóch słowników i wskazuje na różne leksykograficzne rozwiązania w tłumaczeniu realiów, w tym tłumaczenie opisowe, przybliżone, wprowadzenie terminu zapożyczonego w języku chorwackim i serbskim. Wszystkie strategie do wynalezienia alternatywnych ekwiwalentów okazują się ograniczone, dzięki czemu użytkownik słowników często wymaga dodatkowej pomocy w zrozumieniu specyficznych terminów.

Keywords

EN

bilingual dictionaries, culture-specific terms, national dishes, translation equivalence

PL

słowniki dwujęzyczne, pojęcia kulturowe, narodowe dania, ekwiwalenty tłumaczeniowe

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
• Year: 2016
• Volume: 5

Dates

published

2016

online

2017-02-17

Contributors

author

Tina Jugović

References

• Bajec 2014: Bajec, A. et al. Slovar slovenskega knjižnega jezika. 2., dopolnjena in deloma prenovljena izdaja, elektronska objava, <http://www.fran.si/130/sskj-slovar-slovenskega-knjiznega-jezika> (dostop: 21.04.2016).
• Bogataj 2012: Bogataj, J. Okusiti Slovenijo. Ljubljana, 2012.
• Bogataj 2006: Bogataj, J. et al. Strategija razvoja gastronomije Slovenije, <http://www.slovenia.info/pictures/TB_board/atachments_1/2011/Strategija_ gastronomije-31.8.2006_4277_11649.pdf > (dostop 15.04.2016).
• Đukanović–Đukanović 2008: Đukanović, M., Đukanović, V. Slovenačko-srpski i srpsko-slovenački rečnik. Ljubljana 2008.
• Đukanović 2011: Đukanović, M. Slovenske etnografske prvine v slovaropisju. V: Zbornik Obdobja 30, ur. Kranjc, S. Ljubljana, 2011, 107–112.
• Hrvatski jezični portal www: <http://hjp.znanje.hr/index.php?show=baza> (dostop 1.04.2016).
• Ivir 1985: Ivir, V. Teorija i tehnika prevođenja. Sremski Karlovci, 1985.
• Jurančič 1989: Jurančič J. Slovensko-srbskohrvaški slovar. Ljubljana–Zagreb, 1989.
• Peti-Stantić 2014: Peti-Stantić, A. Veliki suvremeni slovensko-hrvatski i hrvatsko-slovenski rječnik. Zagreb, 2014.
• Slovenski turizem v številkah www: <http://www.slovenia.info/pictures/TB_board/ atachments_1/2016/STOt_tvs_2015_A4_SLO_press_21544.pdf> (dostop 1.07.2016).
• Srebnik 2014: Srebnik, A. Spotkanie kultur w słowniku dwujęzycznym. V: Przekłady Literatur Słowiańskich, ur. Tokarz, B. Katowice, 2014, 322–339.
• Strsoglavec 2011: Strsoglavec, Đ. Poročni boter in krstna priča. Zbornik 47. Seminar slovenskega jezika, literature in kulture. Ljubljana, 2011.
• Vervar 2013: Vervar, Š. Vrvohodska umetnost prevajanja. Ljubljana, 2013.
• Vervar 2000: Vervar, Š. Temeljni aspekti in principi teorije literarnega prevajanja. Ljubljana, 2000.
• Zakrajšek 2000: Zakrajšek, K. Kultura in slovar (prevajanje slovenskega kulturološkega besedja). V: 36. seminar slovenskega jezika, literature in kulture. Ljubljana, 2000, 365–375.
• Zakrajšek 1991: Zakrajšek, K. O slovenačkoj leksici bez ekvivalenata u srpskohrvatskom jeziku i nekim modelima njene transpozicije. V: Naučni sastanak slavista u Vukove dane 20, št. 2, ur. Čorić, B. Beograd, 1991, 303–310.
• Zgusta 1991: Zgusta, L. Priručnik leksikografije. Sarajevo, 1991.

Identifiers

DOI

10.17951/zcm.2016.5.132