Następstwo prawne w świetle ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, w prawo własności tych gruntów

• Authors: Marek Stawecki

Title variants

EN

18 The issue of legal succession in the light of the Regulation from 20th July 2018 on Transformation the Right of Perpetual Usufruct of Built-Up Area for residential purposes into Ownership Title of such area

Abstracts

EN

The Regulation from 20th July 2018 on Transformation the Right of Perpetual Usufruct of built-up land for residential purposes into Ownership Title came into force on 5th October 2018 (Journal of Law 2020 it.139 with further amendments). This regulation evoked numerous doubts that appeared in practice. Pursuant to assumption of the legislator this transformation supposed to be a paid service. However, a few exceptions to the above law were provided for i.e. relating to natural persons or their heirs in case when they paid an annual one-off payment for the whole period of perpetual usufruct. A personal nature of this entitlement justifies its rationing exclusively to natural persons who acquired both rights and obligations of their predecessor. The above entitlement is closely related to the way (mode) in which a perpetual user acquired a perpetual usufruct right. This means that not every case of a legal succession entitles to acquiring a real estate on preferential principles (i.e. free of charge) and only this case related to a hereditable succession. The purpose of my article is to prove that in case of legal successors there is no grounds for limitation (on a legal analogy basis) to free-of charge transformation only to the successors under a general title (i.e. heirs), excluding the acquirers of a perpetual usufruct right on a contract basis. The manifestation of a legislator’s will was granting privileges to the persons towards whom minimising the encumbrance resulted from a nature of the transformation (a paid service) would be justified. However, the above came into force with ‘a detriment’ for a specific category of entities. This problem is the consequence of a highly complex character of the transformation matter with regards to its legal effects, ambiguity of regulations, and above all, it is related to the fact that a legislator seems not to notice relevant issues connected to the above matter. In this article I analyse and evaluate the latest legislative changes as well as present the review of the attempts to liquidate a perpetual usufruct leading to transforming this right into a ownership title. The research method applied for the purpose of this article is the analysis of current laws and regulations as well as selected judicial decisions.

PL

5 października 2018 roku weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, w prawo własności tych gruntów (Dz.U. z 2020 r., poz. 139 z późn. zm.). Wywołała ona szereg wątpliwości, które znalazły swoje odzwierciedlenie w praktyce. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, przekształcenie miało być odpłatne. Od powyższego przewidziano jednak wyjątki, które dotyczyć miały np. osób fizycznych lub ich spadkobierców, przy założeniu, że wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego. Osobisty charakter tego uprawnienia uzasadnia zatem jego reglamentację wyłącznie do osób fizycznych, które wstąpiły w ogół praw i obowiązków poprzednika. Powyższe uprawnienie związane jest ściśle z określonym sposobem (trybem), w jaki użytkownik wieczysty uzyskał prawo użytkowania wieczystego. Oznacza to, że nie każdy przypadek następstwa prawnego uprawnia do nabycia prawa własności nieruchomości na zasadach preferencyjnych (tj. nieodpłatnie), a jednie ten związany ze spadkobraniem. W artykule wykazano, że w przypadku następców prawnych, nie ma podstaw do ograniczenia, na zasadzie analogii, prawa do nieodpłatnego przekształcenia jedynie do następców pod tytułem ogólnym (spadkobierców), z wyłączeniem nabywców prawa użytkowania wieczystego na podstawie umowy. Przejawem woli ustawodawcy było szerokie uprzywilejowanie osób, w stosunku do których uzasadnione byłoby zminimalizowanie obciążeń wynikających z odpłatnego charakteru przekształcenia. Do powyższego jednakże doszło z „pokrzywdzeniem” określonej kategorii podmiotów. Problem ten jest konsekwencją dużego skomplikowania materii przekształcenia w kwestii skutków prawnych, nieprzejrzystości unormowań a nadto niedostrzegania przez prawodawcę ważnych problemów związanych z regulowaną materią. W artykule poddano analizie, a następnie oceniono najnowsze zmiany legislacyjne, a następnie przedstawiono przegląd prób likwidacji użytkowania wieczystego, prowadzących do przekształcenia tego prawa w prawo własności. Jako metody badawcze przyjęto w tej pracy analizę aktów prawnych analizę oraz orzecznictwa sądowego.

Keywords

EN

legal succession; perpetual usufruct; transformation; perpetual usufruct fees; enfranchisement

PL

następstwo prawne; użytkowanie wieczyste; przekształcenie; opłaty z tytułu użytkowania wieczystego; uwłaszczenie

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Administracyjne
• Year: 2022
• Volume: 15
• Issue: 1
• Pages: 17-29

Dates

published

2022

Contributors

author

Marek Stawecki

• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu

References

• Balwicka-Szczyrba M., O przekształceniu ex lege użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności, Rejent 2019, nr 2.
• Gniewek E., O przyszłości użytkowania wieczystego, Rejent 1999, nr 2.
• Ignatowicz J., Użytkowanie wieczyste de lege ferenda, (w:) Studia Iuridica. Księga Pamiątkowa ku czci Prof. T. Dybowskiego, Warszawa 1994.
• Kapkowski R., Charakter prawny opłaty przekształceniowej, Krakowski Przegląd Notarialny. Kwartalnik Izby Notarialnej w Krakowie 2019, nr 4 (kwiecień/czerwiec), s. 39–62.
• Kaźmierczyk A., Projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów. Zagadnienia wybrane, Nowy Przegląd Notarialny. Czasopismo Rady Izby Notarialnej w Warszawie, 2016, nr 4 (70).
• Klat-Górska E., Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność. Zagadnienia prawne, Warszawa 2019.
• Klat-Górska E., Uwłaszczenie użytkowników wieczystych w drodze decyzji administracyjnej, Warszawa 2015.
• Maj K., Przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, kot Schrődingera i praktyka notarialna, Krakowski Przegląd Notarialny. Kwartalnik Izby Notarialnej w Krakowie 2018, nr 11 (lipiec/wrzesień) 2018.
• Sanakiewicz Ł., Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.

Identifiers

DOI

10.18276/sa.2022.15-02

Biblioteka Nauki

2140638