Niech wygram, niech usiądzie − formy fleksyjne czasownika czy konstrukcje składniowe?

• Authors: Krystyna Bojałkowska

Title variants

EN

Niech wygram, niech usiądzie – inflectional verb forms or syntactic constructions?

Abstracts

EN

The article concerns the grammatical interpretation of sequences created by combining the particle niech with the present or future tense forms of verbs, e.g. niech usiądę, niech usiądziemy, niech (Pan/i) usiądzie, niech (Państwo) usiądą. In the grammatical descriptions of the contemporary Polish language they are characterized either as the inflectional forms of the imperative mood of the verb or as syntactic constructions (and thereby are included into the verb paradigm or excluded from it). The author subjects to analysis the criteria used by the scholars advocating either of the interpretations and confronts them with various types of usage of the analysed sequences and with the usage of the imperative mood forms created in a synthetic manner. The discussion offered in this article leads to a conclusion that neither of the abovementioned two interpretations of the sequences containing niech is free from defects and in order to adequately describe the linguistic phenomena analysed here further detailed investigation is required.

PL

Artykuł dotyczy interpretacji gramatycznej ciągów tworzonych przez połączenie partykuły niech i form czasu teraźniejszego lub przyszłego czasowników, np. niech usiądę, niech usiądziemy, niech (Pan/i) usiądzie, niech (Państwo) usiądą. W opisach gramatycznych współczesnej polszczyzny charakteryzuje się je bądź jako formy fleksyjne trybu rozkazującego czasownika, bądź jako konstrukcje składniowe (i tym samym włącza się je do paradygmatu czasownika bądź je z niego wyklucza). Autorka poddaje analizie kryteria, którymi posługują się badacze opowiadający się za obiema interpretacjami, oraz konfrontuje je z różnymi typami użyć analizowanych ciągów oraz z użyciami form trybu rozkazującego tworzonymi w sposób syntetyczny. Przedstawione w tekście rozważania prowadzą do wniosku, że żadna z wymienionych dwóch interpretacji ciągów z niech nie jest wolna od wad, a w celu adekwatnego opisu analizowanych zjawisk językowych konieczne są dalsze wnikliwe badania.

Keywords

EN

inflectional form; syntactic construction; imperative mood

PL

forma fleksyjna; konstrukcja składniowa; tryb rozkazujący

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2020
• Volume: 19
• Pages: 67-82

Dates

published

2020

Contributors

author

Krystyna Bojałkowska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Identifiers

DOI

10.18276/sj.2020.19-05

Biblioteka Nauki

1590839