„Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną”, czyli prawda jako problem polityczny

• Authors: Jarosław Merecki

Title variants

EN

“You shall have no other gods before me”, or truth as a political problem

Abstracts

EN

Starting from the content of John Paul II’s homily delivered on 1 June 1991 in Koszalin, the author tries to answer the question: can a political community function only on the basis of formal procedures or must it recognise values which precede it and which are not its own creation? The modern conception of the state was based on the idea of a social contract, in which the parties give up some of their own freedom to a political community. The social contract involves an exchange of giving up the potential for danger to others. The disadvantage of such a contractual conception is that it leaves outside the realm of justice those who are so weak that they have nothing to offer in a contract conceived as an exchange. In his article, the author defends the concept of natural justice, which is not established by any community but is a consequence of the objective truth about the human person. A just state is a state governed by the rule of law, based on unnegotiable values that are an expression of the truth about the human person.

PL

Wychodząc od treści homilii Jana Pawła II wygłoszonej 1 czerwca 1991 roku w Koszalinie, autor stara się odpowiedzieć na pytanie: czy wspólnota polityczna może funkcjonować wyłącznie na podstawie formalnych procedur, czy też musi uznać wartości, które ją poprzedzają i które nie są jej wytworem? Nowożytna koncepcja państwa została oparta na idei kontraktu społecznego, którego strony rezygnują z części własnej wolności na rzecz wspólnoty politycznej. Kontrakt społeczny polega na wymianie rezygnacji z potencjału zagrożenia dla innych. Wadą takiej koncepcji umownej jest to, że poza sferą sprawiedliwości pozostawia ona tych, którzy są na tyle słabi, że nie mają niczego do zaoferowania w kontrakcie pojętym jako wymiana. W swoim artykule autor broni koncepcji sprawiedliwości naturalnej, która nie jest ustanawiana przez żadną wspólnotę, lecz jest następstwem obiektywnej prawdy o człowieku. Sprawiedliwe państwo to państwo praworządne, oparte na wartościach nierozporządzalnych, które są wyrazem prawdy o osobie ludzkiej.

Keywords

EN

Decalogue; truth; democracy; justice; social contract

PL

Dekalog; prawda; demokracja; sprawiedliwość; kontrakt społeczny

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2022
• Volume: 29
• Pages: 249-257

Dates

published

2022

Contributors

author

Jarosław Merecki

• Pontificio Istituto Giovanni Paolo II per le Scienze del Matrimonio e della Famiglia, Roma

References

• Böckenförde, Ernst Wolfgang. Wolność – państwo – Kościół. Tłum. Paweł Kaczorowski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994.
• Buttiglione, Rocco. „Ku prawdziwej demokracji. Osoba, społeczeństwo i państwo w encyklice Jana Pawła II «Centesimus annus»”. Tłum. Krystyna Borowczyk, Tadeusz Styczeń. W: Rocco Buttiglione, Etyka wobec historii, 53–82. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2005.
• Habermas, Jurgen, Joseph Ratzinger. Fede e ragione in dialogo. Venezia: Marsilio Editori, 2005.
• Hobbes, Thomas. Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: PWN, 1954.
• Höffe, Otfried. Sprawiedliwość polityczna. Podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa. Tłum. Jarosław Merecki. Kraków: Znak, 1999.
• Legutko, Ryszard. Krytyka demokracji w filozofii politycznej Platona. Kraków: Znak, 1990.
• Platon. Państwo. Tłum. Witold Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo Akme, 1991.
• Singer, Peter. Practical Ethics. New York: Cambridge University Press, 1993.
• Spaemann, Robert. „Egzystencjalne zrelatywizowanie wartości”. Tłum. Jarosław Merecki. W: Robert Spaemann, Granice. O etycznym wymiarze działania, 203–224. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006.
• Spaemann, Robert. Osoby. O różnicy między czymś a kimś. Tłum. Jarosław Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2001.
• Wojtyła, Karol. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2000.

Identifiers

DOI

10.18276/skk.2022.29-13

Biblioteka Nauki

2148258