Miłuj bliźniego jak siebie samego? Jaką miarą czy z jakiego powodu miłować bliźniego?

• Authors: Janusz Lemański

Title variants

EN

Loving your neighbor as yourself? By what measure or for what reason should one love one’s neighbor?

Abstracts

EN

The traditional understanding of the final syntagm kāmôkā in the sense of “as yourself” raises several problems of interpretation and does not necessarily allow to properly understand the commandment of loving our neighbor from Lev 19:17–18.33–34. Changing the interpretation of this syntagm from an adverbial (in relation to love) to an attributive one (in relation to your neighbor: he is like you) is well justified (A. Schüle) and significantly changes the way of understanding the commandment, because it allows us to look at the definition of our neighbor in a new way. In the New Testament the attempt to definite is abandoned in favor of indicating that one is not a neighbor but becomes one through the very meeting with another person.

DE

Traditionell wirft das Verständnis des abschließenden Syntagmas kāmôkā im Sinne von "wie sich selbst" mehrere Auslegungsprobleme auf und ermöglicht nicht unbedingt ein angemessenes Verständnis des Gebots der Nächstenliebe in Levitikus 19,17-18.33-34. Die Änderung der Auslegung dieses Syntagmas von einem adverbialen (in Bezug auf die Liebe) zu einem attributiven (in Bezug auf den Nächsten: "er ist wie du") ist gut begründet (A. Schüle) und verändert die Art und Weise, wie das Gebot verstanden wird, erheblich, da sie eine neue Sichtweise auf die Definition des Begriffs "Nächster" ermöglicht. Im Neuen Testament geht es nicht mehr um den Versuch einer Definition, sondern um den Hinweis, dass man kein Nächster ist, sondern durch die bloße Begegnung mit einem anderen Menschen zum Nächsten wird.

PL

Tradycyjnie rozumienie końcowej syntagmy kāmôkā w sensie „jak siebie samego” rodzi kilka problemów interpretacyjnych i niekoniecznie pozwala właściwie zrozumieć przykazanie miłości bliźniego z Kpł 19,17–18.33–34. Zmiana interpretacji tej syntagmy z przysłówkowej (w odniesieniu do miłości) na atrybutywną (w odniesieniu do bliźniego: „jest jak ty”) jest dobrze uzasadniona (A. Schüle) i znacząco zmienia sam sposób rozumienia przykazania, gdyż pozwala w nowy sposób spojrzeć na samą definicję „bliźniego”. W Nowym Testamencie odchodzi się od próby zdefiniowania na rzecz wskazania, że bliźnim się nie jest, lecz się nim staje poprzez samo spotkanie z drugim człowiekiem.

Keywords

DE

Liebe; Nachbar; Fremder; Feind

EN

love; neighbor; stranger; enemy

PL

miłość; bliźni; obcy; nieprzyjaciel

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2023
• Volume: 30
• Pages: 29-41

Dates

published

2023

Contributors

author

Janusz Lemański

• Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, Instytut Nauk Teologicznych

References

• Davidson, Benjamin. The Analytical Hebrew and Chaldee Lexicon. Peabody: Hendrickson, 71993.
• Dietrich, Walter. Samuel: 1 Sam 13–26. BK VIII.2. Neukirchen–Vluyn: Neukirchener Verlagsgesellschaft, 2015.
• Dziadosz, Dariusz. „Braterstwo Dawida i Jonatana. Obraz męskiej przyjaźni w 1 Sm 18 – 2 Sm 1”. Verbum Vitae 39, 1 (2021): 163–198.
• Eckart, Otto. Deuteronomium 4,44–11,32. HThKAT. Freiburg–Basel–Wien: Herder, 2012.
• Ehrlich, Arnold. Randglossen zur hebräischen Bibel. T. 2. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1909.
• Gerstenberger, Erhard S. Das 3. Buch Mose. Leviticus. ATD 6. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1993.
• Hofius, Otfried. „Nächstenliebe und Feineshaß. Erwägungen zu Mt 5,43”. W: Die Freude an Gott – unsere Kraft. Festschrift Otto Bernhard Knoch, red. Joachim J. Degenhardt, 102–109. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1991.
• Janowski, Bernd. „Das Herz – Ein Beziehungsorgan. Zum Personverständnis des Alten Testaments”. W: Anthropologie(n) des Alten Testaments, red. Jürgen van Oorschot, Andreas Wagner. VWGTh 4, 243–264. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2015.
• Janowski, Bernd. Anthropologie des Alten Testaments. Grundfragen – Kontexte – Themenfelder. Tübingen: Mohr Siebeck, 2019.
• Jenni, Ernst. Die hebräische Präpositionen. T. 2: Die Präposiotion Kaph. Stuttgart: Kohlhammer, 1994.
• Kampling, Rainer. „Nächster/Nächstenliebe”. W: Handbuch Theologischer Grundbegriffe zum Alten Tesament und Neuen Testament, red. Angelika Berlejung, Christian Frevel, 345–347. Darmstadt: WBG, 2016.
• Kellermann, Diether. „rēa‘”. W: Theological Dictionary of the Old Testament, red. J. Bottewerk i in. T. 13, 522–532. Grand Rapids, Cambridge: Eerdmans, 2004 (= TDOT).
• Knauf, Ernst Axel. 1 Könige 1–14. HThKAT. Freiburg, Basel, Wien: Herder, 2016.
• Köckert, Matthias. „Nächstenliebe – Fremdenliebe – Feindensliebe”. W: Mazel tov. Interdisziplinäre Beiträge zum Verhältnis von Christentum und Judentum, red. Markus Witte, Tanja Pilger, 31–53. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2012.
• Lemański, Janusz. Księga Wyjścia. NKB.ST II. Częstochowa: Wydawnictwo św. Pawła, 2009.
• Lemański, Janusz. Prawo Pana doskonałe – krzepi życie (Ps 19,8A). Kilka refleksji na temat istoty prawa i sprawiedliwości w Starym Testamencie. SiR 54. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2019.
• Lemański, Janusz. „Święty Izraela i Jego święty lud. Kilka uwag o starotestamentalnej «teologii wcielenia» Boga Izraela”. W: O Kościele Jezusa Chrystusa Dzisiaj. Księga Pamiątkowa dedykowana Księdzu Doktorowi Wojciechowi Wójtowiczowi, red. Edward Sienkiewicz, 203–220. Koszalin–Poznań: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2020.
• Lemański, Janusz. Tora-Pięcioksiąg. Wprowadzenie w zagadnienia teologiczne i historyczno-krytyczne. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2020.
• Mathys, Hans Peter. Liebe deinen Nächsten wie dich selbst. Untersuchungen zum alttestamentlichen Gebot der Nächstenliebe (Lev 19,18). OBO 71. Freiburg, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1986.
• Milgrom, Jacob. Leviticus 17–22. AB 3A. New York: Doubleday, 2000.
• Muraoka, Takamitsu. „A Syntactic Problem in Lev 19,18”. Journal of Semitic Studies 23 (1978): 291.
• Neudecker, Reinhard. „«And You shall love your Neighbour as Yourself – I Am Lord» (Lev 19,18) in Jewish Interpretation”. Biblica 73 (1992): 496–517.
• Tronina, Antoni. Księga Kapłańska. NKB.ST III. Częstochowa: Wydawnictwo św. Pawła, 2006.
• Paciorek, Antoni. Ewangelia według świętego Mateusza rozdziały 1–11. NKB.NT I/1. Częstochowa: Wydawnictwo św. Pawła, 2005.
• Westermann, Klaus. „nefeš Seele”. W: Theologische Handwörterbuch zum Alten Testament, red. E. Jenni, C. Westermann. T. 2, 71–96. Gütersloh: Kaiser, 41993 (= THAT).
• Wielki słownik hebrajski-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, red. L. Koehler i in. T. 1–2. Warszawa: Vocatio, 2008 (= KBL).
• Wolff, Hans Walter. Anthropologie des Alten Testaments. München: Kaiser Verlag, 51990.
• Schüle, Andreas. „«Denn er ist wie Du»”. Zu Übersetzung und Verständnis des alttestamentlichen Liebesgebots Lev 19,18”. Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 113 (2001): 515–534; reprint w wersji anglojęzycznej w: Andreas Schüle, „«For He is Like You». A Translation and Understanding of the Old Testament Commandment to Love in Lev 19:18”. W: Andreas Schüle, Theology from the Beginning. FAT 113, 289–305. Tübingen: Mohr Siebeck, 2017.
• Zehnder, Markus. „Exegetische Beobachtungen zu den David-Jonathan-Geschichten”. Biblica 79 (1998): 153–179.

Identifiers

DOI

10.18276/skk.2023.30-02

Biblioteka Nauki

30098249