"Mare liberum" w myśli polityczno-prawnej Fernando Vázqueza de Menchaca (1512–1569). Uwarunkowania, korzenie, istota

• Authors: Patrycja Jakóbczyk-Adamczyk

Title variants

EN

Mare liberum in political and legal thought of Fernando Vázquez de Menchaca (1512–1569). Determinants, roots, essence

Abstracts

EN

The discussion on the concept of the sea as an open space (mare liberum) or closed space (mare clausum) within the context of the principles of modern international law formulated in the seventeenth century, constituted a continuation of the disputes lasting since ancient times. Grotius’ thought, ground-breaking in many ways, drew upon the accomplishment of the Spanish law school of the sixteenth-century. During the period when Spain was taking control over the Atlantic routes, the representatives of the school that followed the scholastic tradition attempted to establish the validity of the principle of the freedom of the seas. The argumentation of F. de Vitoria’s disciples was devoid of theological polemics and political motivation. F. Vázquez de Menchaca presented his view on the issue of the status of the seas, the navigation right, and also indirectly trade, in a treaty called Controversiarum illustrium aliarumque usu frequentium libri tres, first published in 1564. His conception, being the result of his extraordinary erudition and intellectual independence, is characterised by unique originality and rationalism. Referring to the concept of natural law and its inviolability, mainly the principle of the common good and the idea of the international community, the author laid the foundations for the utilitarian doctrine, later systematized by the Dutch philosopher.

PL

Dyskusja nad koncepcją morza jako przestrzeni otwartej (mare liberum) lub zamkniętej (mare clausum) w ramach formułowanych w XVII wieku zasad nowożytnego prawa międzynarodowego była kontynuacją dysput toczonych od czasów starożytnych. Myśl Grocjusza, przełomowa w wielu aspektach, sięgała do dorobku XVI-wiecznej hiszpańskiej szkoły prawa. W okresie, kiedy Hiszpania przejmowała kontrolę nad szlakami atlantyckimi, przedstawiciele szkoły, która kontynuowała tradycję scholastyczną, próbowali legitymować zasadę wolności mórz. Argumentacja uczniów Francisco de Vitoria pozbawiona była teologicznej polemiki czy politycznej motywacji. Fernando Vázquez de Menchaca przedstawił swoją koncepcję statusu mórz, prawa do żeglugi, a pośrednio także handlu w traktacie pt. Controversiarum illustrium alliarumque usu frequentium libri tres, po raz pierwszy opublikowanym w 1564 roku. Jego stanowisko, będące wynikiem nadzwyczajnej erudycji i niezależności intelektualnej, charakteryzuje wyjątkowa oryginalność i racjonalizm. Odwołując się do idei prawa natury i jego nienaruszalności, przede wszystkim zaś do zasady dobra wspólnego oraz idei międzynarodowej wspólnoty, autor położył podwaliny pod utylitarną doktrynę, usystematyzowaną następnie przez Hugo Grocjusza.

Keywords

EN

principle of freedom of the seas; Fernando Vázquez de Menchaca; ius gentium; Hugo Grotius

PL

zasada wolności mórz; Fernando Vázquez de Menchaca; prawo narodów; Hugo Grocjusz

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Maritima
• Year: 2017
• Volume: 30
• Pages: 5-20

Dates

published

2017

Contributors

author

Patrycja Jakóbczyk-Adamczyk

• Instytut Polityki Międzynarodowej i Bezpieczeństwa, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Identifiers

DOI

10.18276/sm.2017.30-01

Biblioteka Nauki

1600949