Neopatrystyczna koncepcja ascezy Sergieja Chorużego (1941–2020) i jego heideggerowsko-foucaultiańskie inspiracje

• Authors: Justyna Kroczak

Title variants

EN

Neopatristic Theory of Ascetism according to Sergey Khoruzhiy (1941–2020) and His Foucaultian-Heideggerian Inspirations

Abstracts

EN

In the article, I present the philosophic contribution of the contemporary Russian neo-patristic thinker, Sergey Khoruzhy, with particular emphasis on his original concept of the theory of asceticism (the theory of energoforms). It is based on Patristic sources, but reveals inspirations from the findings of contemporary Western European philosophy as well, especially from the thought of Martin Heidegger and Michel Foucault. In the article, I analyze the main assumptions of Khoruzhy’s theory of asceticism and comment on the Heideggerian-Foucaultian elements contained in it. Reflections on asceticism touch on both typically philosophical problems, the ontological ones, where Heidegger’s inspirations are manifested, and on historical and hermeneutical ones, where we see a polemic with Foucault. In conclusion, I attempt a comparative analysis of Heidegger’s and energystic vision of man, probing whether the phenomena of spiritual life such as asceticism can successfully be a subject of theoretical considerations and how universal are some theological and philosophical (ontological) interpretations of the human condition.

PL

W artykule przedstawiam osobowość twórczą współczesnego rosyjskiego myśliciela nurtu neopatrystycznego Sergiusza Chorużego ze szczególnym naciskiem na jego oryginalną koncepcję teorii ascezy (teorii energoform). Bazuje ona na źródłach patrystycznych, ale zdradza także inspiracje ustaleniami współczesnej filozofii zachodnioeuropejskiej, zwłaszcza myślą Martina Heideggera i Michela Foucaulta. W artykule analizuję główne założenia teorii ascezy Chorużego i komentuję heideggerowsko-foucaultiańskie elementy w niej zawarte. Rozważania na temat ascezy dotykają problemów zarówno typowo filozoficznych - ontologicznych, gdzie przejawiają się inspiracje Heideggerem, jak i historyczno-hermeneutyczne, gdzie widzimy polemikę z Foucaultem. W rezultacie przeprowadzam analizę komparatystyczną Heideggerowskiej i energijnej wizji człowieka, wskazując, że fenomeny życia duchowego, takie jak asceza, mogą z powodzeniem być przedmiotem rozważań teoretycznych oraz pokazać uniwersalność niektórych teologiczno-filozoficznych (ontologicznych) interpretacji kondycji człowieka.

Keywords

EN

Sergey Khoruzhiy; ascetics; the existential analytic of Dasein; Foucault; Technologies of the Self; energy; hesychasm

PL

Sergiusz Choruży; asceza; analityka egzystencjalna; Dasein; Foucault; techniki siebie; energia; hezychazm

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2023
• Volume: 71
• Issue: 1
• Pages: 311-323

Dates

published

2023

Contributors

author

Justyna Kroczak

• University of Zielona Góra

• https://orcid.org/000000027332989X

References

• Bibikhin, Vladimir. 2010. Energiya. Moskva: Institut filosofii, teologii i istorii sv. Fomy [Бибихин, Владимир. 2010. Энергия. Москва: Институт философии, теологии и истории св. Фомы].
• Chorużyj, Sergiej. 2001. „Czym jest myśl prawosławna”. Tł. Henryk Paprocki. Elpis 3/4: 103–118.
• Dembiński, Bogdan.1990. Zagadnienie skończoności w ontologii fundamentalnej Martina Heideggera. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Ewagriusz z Pontu. 1998. Pisma Ascetyczne. T. 1. Tł. Krzysztof Bielawski i in., oprac. Leon Nieścior. Kraków-Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów.
• Foucault, Michel. 2012. Hermeneutyka podmiotu. Tł. Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heidegger, Martin. 1994. Bycie i czas. Tł. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heidegger, Martin. 1996. Przyczynki do filozofii. (Z wydarzania). Tł. Bogdan Baran i Janusz Mizera. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
• Heidegger, Martin. 1999. Ku rzeczy myślenia. Tł. Krzysztof Michalski. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Khoruzhiy, Sergey. 1991. Diptikh bezmolviya. Moskva: Tsentr psikhologii i psikhoterapii [Хоружий, Сергей. 1991. Диптих безмолвия. Москва: Центр психологии и психотерапии].
• Khoruzhiy, Sergey. 1998. K fenomenologii askezy. Moskva: Izdatel'stvo gumanitarnoy literatury [Хоружий, Сергей. 1998.: К феноменологии аскезы. Москва: Издательство гуманитарной литературы].
• Khoruzhiy, Sergey. 2000. „Isikhazm v Vizantii i Rossii: istoricheskiye svyazi, antropologicheskiye problemy”. W: O starom i novom. Sankt-Peterburg: Aleteyya [Хоружий, Сергей. 2000. „Исихазм в Византии и России: исторические связи, антропологические проблемы”. В: О старом и новом. Санкт-Петербург: Алетейя].
• Khoruzhiy, Sergey. 2010a: Fonar' Diogena. Kriticheskaya retrospektiva yevropeyskoy antropologii. Moskva: Institut filozofii, teologii i istorii sv. Fomy [Хоружий, Сергей. 2010а: Фонарь Диогена. Критическая ретроспектива европейской антропологии. Москва: Институт филозофии, теологии и истории св. Фомы].
• Khoruzhiy, Sergey. 2010b. „Tri shkoly vnimaniya: Gurdzhiyev - Gusserl' - isikhazm”. W: Fonar' Diogena. Proyekt sinergiynoy antropologii v sovremennom gumanitarnom kontekste, red. Sergey S. Khoruzhiy. Moskva: Progress-Traditsiya [Хоружий, Сергей. 2010b. „Три школы внимания: Гурджиев - Гуссерль - исихазм”. В: Фонарь Диогена. Проект синергийной антропологии в современном гуманитарном контексте, red. Сергей С. Khoruzhiy. Москва: Прогресс-Традиция].
• Khoruzhiy, Sergey. 2012. Issledovaniya po isikhastskoy traditsii. Mnogogrannyy mir isikhazma. T. 2. Sankt-Peterburg: Izdatel'stvo RKHGA [Хоружий, Сергей. 2012. Исследования по исихастской традиции. Многогранный мир исихазма. Т. 2. Санкт-Петербург: Издательство РХГА].
• Nancy, Jean-Luc. 1991. „Introduction”. Do: Who comes after the subject, red. Eduardo Cadava, Peter Connor i Jean-Luc Nancy. Routledge: Chapman, and Hall, Inc.
• Zarin, Sergey. 1907: Asketizm po pravoslavno-khristianskomu ucheniyu 2 knigakh. Kn. 2. Sankt-Peterburg: Tipografíya V. Ѳ. Kirshbauma [Зарин, Сергей. 1907. Аскетизм по православно-христианскому учению 2 книгах. Кн. 2. Санкт-Петербург: Типографія В.Ѳ. Киршбаума].

Identifiers

DOI

10.18290/rf23711.15

Biblioteka Nauki

31232716