O (przed)racjonalności w myśli starożytnej. Uwagi na marginesie pewnej książki

• Authors: Artur Pacewicz

Title variants

EN

On (Pre)Rationality in Ancient Thought: Notes on the Margins of a Book

Abstracts

EN

The article is an extensive critical discussion of the book Przedracjonalne źródła racjonalnej refleksji filozoficznej [Pre-rational Sources of Rational Philosophical Reflection] by Jadwiga Skrzypek-Faluszczak. The critique covers the following parts of the monograph - the introduction and three chapters - and concludes by pointing out the various formal deficiencies to be found in this monograph. The reflections are not limited to the critical aspect, but present various approaches to the given issues present in the literature on the subject, not included by the author of the monograph, as well as the proposals of own original solutions.

PL

Artykuł stanowi obszerne, krytyczne omówienie książki Przedracjonalne źródła racjonalnej refleksji filozoficznej autorstwa Jadwigi Skrzypek-Faluszczak. Krytyka obejmuje kolejne części monografii - „Wstęp” oraz trzy rozdziały, a zakończona jest wskazaniem na rozmaite uchybienia formalne, jakie w tej monografii się pojawiają. Rozważania nie ograniczają się do aspektu krytycznego, lecz prezentują rozmaite ujęcia danych kwestii obecne w literaturze przedmiotu, a nie zostały ujęte przez autorkę monografii, a także propozycje własnych autorskich rozwiązań.

Keywords

EN

ancient Greek philosophy; rationalism; Greek religion; Orphism; Presocratics

PL

starożytna filozofia grecka; racjonalizm; religia grecka; orfizm; presokratycy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2023
• Volume: 71
• Issue: 3
• Pages: 251-273

Dates

published

2023

Contributors

author

Artur Pacewicz

• University of Wrocław

• https://orcid.org/0000000188637900

References

• Ajdukiewicz, Kazimierz. 1983. Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka. Warszawa: Czytelnik.
• Beekes, Robert, i Lucien van Beek. 2010. Etymological Dictionary of Greek. Vol. I. Leiden–Boston: Brill.
• Burkert, Walter. 2001. Starożytne kulty misteryjne. Tłum. Krzysztof Bielawski, Kraków: Homini.
• Chantraine, Pierre. 1968. Dictionnaire étymologique de la langue grecque. Histoire des mots. T. I. Paris: Klincksieck.
• Cornford, F[rancis] M[acdonald], 1957. From Religion to Philosophy. A Study in the Origins of Western Speculation. New York: Dover Publications.
• Domaradzki, Mikołaj. 2017. „Alegoryzująca teologia Ferekydesa: między obrazem a pojęciem”. Filo-Sofija 36: 559–565.
• Gajda, Jadwiga. 2007. Filozofia przedplatońska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Głaz, Stanisław. 1998. Doświadczenie religijne. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Granger, Herbert. 2007. „The Theologian Pherecydes of Syros and the Early Days of Natural Philosophy”. Harvard Studies in Classical Philology 103: 135–163.
• Hick, John. 2019, Nowe pogranicze religii i nauki: doświadczenie religijne, neuronauka i Transcendentne. Tłum. Jan Andrzej Lipski. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• James, William. 2012, Doświadczenia religijne. Tłum. Jan Hempel. Warszawa: Hachette, 2012 (pierwsze wydanie przekładu: Warszawa: Książka i Wiedza, 1958; oryginał: The Varieties of Religious Experience: A Study in Human Nature. New York: Longmans, Green & Co., 1902).
• Kirk, G[eoffrey] S., John R[aven] i Malcolm S[chofield]. 1999. Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami. Tłum. Jacek Lang. Warszawa, Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN (oryginał: The Presocratic Philosophers: A Critical History with a Selection of Texts. Cambridge: Cambridge Ubiversiyu Press, 1957).
• Kowalski, Aleksy. 2011. „Troska o duszę w Quis Dives Salvetur Klemensa Aleksandryjskiego. W: Disputationes Quodlibetales, Duša & Europa, red. Radovan Šoltés, Dušan Hruška, Pavol Dancák, 38–56. Prešov: Prešovská univerzita v Prešove.
• Kubok, Dariusz. 2004. Prawda i mniemania. Studium filozofii Parmenidesa z Elei. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Legutko, Ryszard. 2020. Filozofia przedsokratyków. Od Talesa do Demokryta. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
• Lévy-Bruhl, Lucien. 1992, Czynności umysłowe w społeczeństwach pierwotnych. Tłum. Bella Szwarcman-Czarnota. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (oryginał: Fonctions mentales dans les sociétés inférieures. Paris: Alcan, 1910).
• Mazur, Tomasz. 2008, Kapryśni bogowie Sokratesa. Człowiek i świat wartości w tradycji filozofii zachodniej, Kęty: Marek Derewiecki.
• Nilsson, Martin P., 1949. A History of Greek Religion. Tłum. F.J. Fielden. Oxford: Clarendon Press.
• Otto, Rudolf. 1968. Świętość: elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Tłum. Bogdan Kupis. Warszawa: Książka i Wiedza (oryginał: Das Heilige. Über das Irrationale in der Idee des Göttlichen und sein Verhältnis zum Rationalen. Breslau: Trewendt und Granier, 1917).
• Pacewicz, Artur. 2006. [Recenzja:] Dariusz Kubok. Prawda i mniemania. Studium filozofii Parmenidesa z Elei. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2004, ss. 502. ISBN 83-226-1310-5. „Roczniki Filozoficzne” 54, nr 1: 266–275.
• Pacewicz, Artur. 2011. „Platon a zło”. Studia Philosophica Wratislaviensia 6, nr 1: 181–188.
• Penati, Giancarlo. 1982. L’Anima. Brescia: La Scuola.
• Schofield, Malcolm. 1991. „Heraclitus’ Theory of Soul and Its Antecedens”. W: Companions to Ancient Thought 2. Psychology, red. Stephen Everson, 13–34. Cambridge, New York, Port Chester, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press.
• Skrzypek-Faluszczak, Jadwiga. 2010. Ocalenie od zła w filozofii Platona. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2010.
• Skrzypek-Faluszczak, Jadwiga. 2021. Przedracjonalne źródła racjonalnej refleksji filozoficznej. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• West, M.L., ed. 1966. Hesiod. Theogony, Oxford: Clarendon Press.

Identifiers

DOI

10.18290/rf23713.12

Biblioteka Nauki

31232832