Nic nadzwyczajnego. Wielki fakt wiary i jego naturalistyczne wyjaśnienie

• Authors: Stanisław Ruczaj

Title variants

EN

Nothing Special: Great Fact of Faith and Its Naturalistic Explanation

Abstracts

EN

In his book Między ukryciem a jawnością [Between Hiddenness and Openness] (2023), Professor Jacek Wojtysiak argues that on the assumption of atheistic naturalism, no convincing explanation can be given for the ‘great fact of faith,’ that is, the phenomenon of the historical persistence and universality of the belief in the existence of God. The purpose of this paper is to challenge this thesis. Drawing on selected theories from the field of the Cognitive Science of Religion, I sketch a naturalistic explanation of how religious belief arises.

PL

W swojej książce Między ukryciem a jawnością (2023) profesor Jacek Wojtysiak utrzymuje, że przy założeniu ateistycznego naturalizmu nie da się przekonująco wyjaśnić „wielkiego faktu wiary”, to jest zjawiska historycznej trwałości i powszechności przekonania o istnieniu Boga. W tym artykule polemizuję z tą tezą. Odwołując się do wybranych koncepcji z zakresu religioznawstwa kognitywnego, naszkicowuję naturalistyczne wyjaśnienie powstawania wierzeń religijnych.

Keywords

EN

Jacek Wojtysiak; faith; naturalism; Cognitive Science of Religion

PL

wiara; naturalizm; religioznawstwo kognitywne; Jacek Wojtysiak

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2023
• Volume: 71
• Issue: 4
• Pages: 131-147

Dates

published

2023

Contributors

author

Stanisław Ruczaj

• https://orcid.org/000000034115376X

References

• Barrett, Justin L. 2004. Why Would Anyone Believe in God? Walnut: AltaMira Press.
• Barrett, Justin L., i Rebekah A. Richert. 2003. „Anthropomorphism or Preparedness? Exploring Children’s God Concepts”. Review of Religious Research 44 (3): 300–312.
• Bering, Jesse. 2002. „The Existential Theory of Mind”. Review of General Psychology 6 (1): 3–24.
• Bering, Jesse. 2012. The Belief Instinct: The Psychology of Souls, Destiny, and the Meaning of Life. New York: W.W. Norton & Company.
• Dawes, Gregory. 2011. „In defense of naturalism.” International Journal for Philosophy of Religion 70, no. 1: 3–25.
• De Cruz, Helen. 2014. „Cognitive Science of Religion and the Study of Theological Concepts.” Topoi 33, no. 2: 487–497.
• De Cruz, Helen, i Johan De Smedt. 2023. Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga. Przeł. Maja Białek, Miłosz Puczydłowski i Stanisław Ruczaj. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gervais, Will, Aiyana Willard, Ara Norenzayan i Joseph Henrich. 2011. „The Cultural Transmission of Faith: Why Innate Intuitions are Necessary, but Insufficient, to Explain Religious Belief”. Religion 41, no. 3: 389–410.
• Gray, Kurt, i Daniel M. Wegner. 2010. „Blaming God for Our Pain. Human Suffering and the Divine Mind”. Personality and Social Psychology Review 14, no. 1: 7–16.
• Hume, David. 1962. Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii. Przeł. Anna Hochfeldowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe [PWN].
• Kant, Immanuel. 1986. Krytyka władzy sądzenia. Przeł. Jerzy Gałecki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe [PWN].
• Kelemen, Deborah. 2004. “Are Children ‘Intuitive Theists’? Reasoning about Purpose and Design in Nature”. Psychological Science 15, no. 5: 295–301.
• Lanman, Jonathan A., i Michael D. Buhrmester. 2017. „Religious Actions Speak Louder Than Words: Exposure to Credibility-enhancing Displays Predicts Theism”. Religion, Brain & Behavior 7, no. 1: 3–16.
• Leech, David, i Aku Visala. 2011. „Naturalistic Explanation for Religious Belief”. Philosophy Compass 6, no. 8: 552–563.
• McCauley, Robert N. 2011. Why Religion Is Natural and Science Is Not. Oxford: Oxford University Press.
• Oviedo, Lluis. 2018. „Explanatory limits in the cognitive science of religion: Theoretical matrix and evidence levels”. W: New Developments in the Cognitive Science of Religion, red. Hans van Eyghen, Rik Peels i Gijsbert van den Brink, 15–34. New York: Springer International Publishing.
• Plantinga, Alvin. 2000. Warranted Christian Belief. New York: Oxford University Press.
• Schellenberg, John. 2019. „Is Plantinga-Style Christian Philosophy Really Philosophy?” W: Christian Philosophy: Conceptions, Continuations, and Challenges, red. J. Aaron Simmons, 229-243. Oxford: Oxford University Press.
• Sztajer, Sławomir. 2013. „Religioznawstwo kognitywne - jego osiągnięcia i ograniczenia”. Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu 7, nr 1: 98–114.
• Talmont-Kamiński, Konrad. 2013. Religion as Magical Ideology. How the Supernatural Reflects Rationality. Durham: Acumen.
• Tremlin, Todd. 2006. Minds and Gods: The Cognitive Foundations of Religion. Oxford: Oxford University Press.
• Van Inwagen, Peter. 2009. „Explaining Belief in the Supernatural Some Thoughts on Paul Bloom’s ‘Religious Belief as an Evolutionary Accident’”. W: The Believing Primate: Scientific, Philosophical, and Theological Reflections on the Origin of Religion, red. Jeffrey Schloss i Michael Murray, 128–138. Oxford: Oxford University Press.
• White, Claire. 2018. „What Does the Cognitive Science of Religion Explain?” W: New Developments in the Cognitive Science of Religion, red. Hans van Eyghen, Rik Peels i Gijsbert van den Brink, 35–59. New York: Springer International Publishing.
• White, Claire. 2021. An Introduction to the Cognitive Science of Religion. Connecting Evolution, Brain, Cognition, and Culture. Kindle Edition. New York: Taylor and Francis.
• Wojtysiak, Jacek. 2023. Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Identifiers

DOI

10.18290/rf23714.9

Biblioteka Nauki

31233183