Antoni Brosz’s Collection of Ex-libris

• Authors: Agnieszka Fluda-Krokos

Title variants

EN

Antoni Brosz’s Collection of Ex-libris

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kolekcja ekslibrisów Antoniego Brosza Ekslibrisy jako znaki własnościowe są wyrazem bibliofilskich zainteresowań właściciela księgozbioru oraz jego szczególnej troski o każdy oznaczony wolumin. Przez wieki spełniały swą podstawową funkcję – wskazania przynależności tomu do konkretnej osoby, jednak z czasem stały się także obiektem kolekcjonerstwa. Odklejane z drugiej strony okładek, wykonywane na zamówienie w celach wymiany, pojedyncze znaki i kolekcje wystawiane na aukcjach i w antykwariatach – zatraciły swą pierwotną funkcję, by wzbogacać zbiory sprofilowane na małą grafikę własnościową. Jedną z największych prywatnych polskich kolekcji stworzył Antoni Brosz (1910-1978) – krakowski bibliofil, kolekcjoner, tłumacz. W ciągu ok. 50 lat zgromadził zasób ok. 20 000 ekslibrisów oraz bogatą literaturę tematyczną. W 1980 r. zasób niespełna 16 000 znaków zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów i właścicieli, został przekazany do Biblioteki Jagiellońskiej. Artykuł poza opisem kolekcji zawiera także propozycję jej opracowania.

EN

Ex-libris or bookplates, as markers of ownership, are an expression of the bibliophilic interests of the owners of book collections, and of the special care taken of each marked volume. For centuries, they have fulfilled their basic function, namely, to indicate that the volume belonged to a particular person, but over time they have also become an object of collection. Ex-libris peeled off the insides of covers, ones custom-made to be exchanged, individual markers, and whole collections exhibited at auctions and in antique shops have all lost their original function in order to enrich those collections centred on these small markers of ownership. One of the largest private collections in Poland was gathered by Antoni Brosz (1910-1978) – a Kraków bibliophile, collector and translator. Over the course of about 40 years, he accumulated a collection of about 20,000 ex-libris, as well as a rich selection of books on the topic. In 1980, his collection of almost 16,000 marks by both Polish and foreign authors and owners was donated to the Jagiellonian Library. Apart from information about the collection, this article also includes a proposal for its development and description.

Keywords

PL

ekslibris; Antoni Brosz; kolekcja; Biblioteka Jagiellońska; Kraków; ekslibris; Antoni Brosz; kolekcja; Biblioteka Jagiellońska; Kraków

EN

ex-libris; bookplate; Antoni Brosz; collection; Jagiellonian Library; Kraków

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2021
• Volume: 69
• Issue: 4
• Pages: 285-304

Dates

published

2021-05-10

Contributors

author

Agnieszka Fluda-Krokos

• Pedagogical University of Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0934-8965

References

• Aktualne tendencje ochrony zbiorów bibliotecznych i archiwalnych: materiały z ogólnopolskich warsztatów konserwatorskich, Warszawa, 13-14 czerwca 2002 r., edited by Barbara Drewniewska-Idziak, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2002.
• Biblioteka Śląska – Strona główna – Czytelnie i wypożyczalnia, www.bs.katowice.pl/pl/dla_ czytelnikow/czytelnie_i_wypozyczalnia/czytelnia_zbiorow_specjalnych. Accessed 2.12.2019.
• Chwalewik, Edward. Wojenne straty polskich zbiorów exlibrisów. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1949).
• Chwalewik, Edward. Zbiory polskie: archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w zestawieniu alfabetycznym według miejscowości, vol. 1-2, Wydawnictwo J. Mortkowicza, 1926-1927.
• Dunin, Janusz, i Agnieszka Fluda-Krokos. “Ekslibrisologia”. Encyklopedia książki, vol. 1: Eseje, A–J, edited by Anna Żbikowska-Migoń and Marta Skalska-Zlat, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017, pp. 616-617.
• “Ekslibris.” Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach, biblioteka.gliwice.pl/ekslibris/. Accessed 2.12.2019.
• Exlibris Biblioteka Jagiellońska [Exlibris of the Jagiellonian University]. Polnische Bücherzeichen aus den Sammlungen der Jagiellonischen Bibliothek in Krakau. Ausstellung im Malerbuchkabinett d. Bibliotheca Augusta vom 1. November 1986-1. März 1987, Ausstellung und Katalogbearb. von Piotr Hordyński and Jan Pirożyński, Herzog August Bibliothek / Weinheim, VCH Verlagsgesellschaft, 1986.
• Filipek, Agnieszka. “Dublin Core, czyli metadane w nowej formie.” Zagadnienia Informacji Naukowej, nr 2, 2006, pp. 50-58.
• Fluda-Krokos, Agnieszka. “Antoni Szczepan Brosz (1910-1978) – bibliofil, kolekcjoner, tłumacz.” Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, t. 65, 2015, pp. 125-141.
• Fluda-Krokos, Agnieszka. “Brosz Antoni Szczepan.” Słownik Pracowników Książki Polskiej. Supplement IV, edited by Hanna Tadeusiewicz and Agata Walczak-Niewiadomska, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2016, pp. 34-35.
• Fluda-Krokos, Agnieszka. “Drobiazgi wydawnicze Antoniego Brosza”. Ekslibris: znak własnościowy, dzieło sztuki. Tradycja, współczesność, perspektywy, edited by Agnieszka Fluda-Krokos, APWN, 2018, pp. 253-267.
• Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu ikonograficznego, edited by Krystyna Sanetra, Beata Górecka, and Anna Graff, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2011.
• “Gieszczykiewicz Teodor.” Encyklopedia wiedzy o książce, edited by Aleksander Birkenmajer, Helena Więckowska, Jan Trzynadlowski, Bronisław Kocowski, Mieczysława Adrianek, Stanisław Pazyra, and Alodia Kawecka-Gryczowa, Ossolineum, 1971, col. 793.
• Grońska, Maria. Ekslibrisy: wiadomości zebrane dla kolekcjonerów. Biblioteka Narodowa, 1992.
• “Historia Biennale i Kolekcji”. Muzeum Zamkowe w Malborku, biennale.zamek.malbork.pl/ index.php?p=historia. Accessed 2.12.2019.
• “Home.” Iconclass, www.iconclass.nl/home. Accessed 2.12.2019.
• Jakubiec, Danuta. “Ekslibrisy.” Dziennik Polski, nr 153, 1975, p. 4.
• Letter by J. Brosz to the Administration of the Jagiellonian Library, 10.12.1980 (from the author’s collection).
• Letter of M. Hess to J. Brosz, 08.01.1981 (from author’s collection).
• Letter of M. Hess to K. Świerzowski, 08.01.1981 (from author’s collection).
• Łonicka, Hanna. “Potrzeby w zakresie przechowywania zbiorów na podłożu papierowym i ich konserwacji na przykładzie Biblioteki Polskiej w Paryżu.” Ochrona Zabytków, nr 3-4, 2002, pp. 374-377.
• Miejska Biblioteka Publiczna – Żary – Galeria Ekslibrisu, www.mbp.zary.pl/biblioteka/dzialy-filie-i-agendy/galeria-ekslibrisu.html. Accessed 2.12.2019.
• Ochrona zbiorów bibliotecznych: praca zbiorowa, edited by Ryszard Nowicki, Joanna Gomoliszek, and Katarzyna Wodniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2016.
• Opis bibliograficzny – Część 4: Dokumenty ikonograficzne, PN-N-01152-4:2009.
• Polski ekslibris od XVI do XX stulecia w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Informator o wystawie, Kraków 16 marca – 27 kwietnia 1989, edited by Piotr Hordyński, Biblioteka Jagiellońska, 1989.
• Przeszłość i przyszłość papieru, edited by Barbara Drewniewska-Idziak, Biblioteka Narodowa, 2006.
• Wagner, Arkadiusz. Prymas Maciej Drzewicki jako bibliofil: w pięćsetlecie powstania pierwszego polskiego ekslibrisu. WBP – Książnica Kopernikańska, 2016.
• Zasady postępowania z obiektami zabytkowymi na podłożu papierowym, edited by Dorota Okrągła, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2012.
• “Zbiory Działu Sztuki.” Ossolineum, ossolineum.pl/index.php/muzea/muzeum-ksiazat-lubomirskich/ gabinety/zbiory-gabinetu-grafiki/#ekslibrisy. Accessed 2.12.2019.
• “Zbiory graficzne – charakterystyka zbiorów.” Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Biblioteka Główna, www.bu.umk.pl/graficzne. Accessed 2.12. 2019.
• “Zbiory ikonograficzne.” Biblioteka Narodowa, www.bn.org.pl/o-nas/zbiory-bn/zbiory/zbiory-ikonograficzne. Accessed 2.10.2019.
• “Zbiór exlibrisów przekazano Bibliotece Jagiellońskiej.” Dziennik Polski, nr 275, 1980, p. 6; Przekrój, nr 1865, 1981, p. 8.

Identifiers

DOI

10.18290/rh21694-13