Analyse contrastive dans la perspective de la grammaire cognitive – cas des noms de parties du corps humain dans le domaine des instruments de musique

• Authors: Barbara Taraszka-Drożdż

Title variants

EN

A Contrastive Analysis from the Perspective of Cognitive Grammar-the Names of Body Parts in the Domain of Musical Instruments

PL

Analyse contrastive dans la perspective de la grammaire cognitive – cas des noms de parties du corps humain dans le domaine des instruments de musique

• Languages of publication: FR

Abstracts

FR

En proposant une méthodologie basée sur les postulats de la grammaire cognitive, l’article présente une analyse contrastive français-polonais des extensions métaphoriques, et plus précisément, des relations de catégorisation sur lesquelles elles sont fondées. L’étude porte sur les noms de parties du corps humain désignant des parties des instruments de musique. Elle vise à dévoiler les similitudes et les divergences entre ces catégorisations aux différents niveaux d’abstraction : allant du niveau le plus élevé, par la structure schématique [partie du corps humain] - - - > [partie d’un instrument de musique], jusqu’aux élaborations de cette dernière, c’est-à-dire aux extensions particulières. Celles-ci sont analysées aux trois niveaux d’équivalence : lexical, référentiel et celui des domaines activés. Cela met en évidence quelques types d’équivalence entre les élaborations françaises et polonaises de la structure schématique citée ci-haut.

PL

Analiza kontrastywna z perspektywy gramatyki kognitywnej – nazwy części ciała w domenie instrumentów muzycznych Proponując metodologię opartą na postulatach gramatyki kognitywnej, artykuł przedstawia analizę kontrastywną rozszerzeń metaforycznych w języku francuskim i polskim, a dokładniej, relacji kategoryzujących stanowiących ich podstawę. Przedmiotem analizy są nazwy części ciała ludzkiego odnoszące się do części instrumentów muzycznych. Badanie zakłada opis podobieństw i różnic w relacjach kategoryzujących na różnych poziomach abstrakcji: przechodząc od poziomu najwyższego, poprzez strukturę schematyczną [część ciała ludzkiego] - - - > [część instrumentu muzycznego], po poziom poszczególnych elaboracji tej struktury, tj. poziom poszczególnych rozszerzeń. Te ostatnie przeanalizowane zostają na trzech poziomach ekwiwalencji: leksykalnym, referencyjnym oraz aktywowanych domen. Prowadzi to do wskazania kilku typów ekwiwalencji miedzy francuskimi i polskimi uszczegółowieniami wspomnianej wyżej struktury schematycznej.   En proposant une méthodologie basée sur les postulats de la grammaire cognitive, l’article présente une analyse contrastive français-polonais des extensions métaphoriques, et plus précisément, des relations de catégorisation sur lesquelles elles sont fondées. L’étude porte sur les noms de parties du corps humain désignant des parties des instruments de musique. Elle vise à dévoiler les similitudes et les divergences entre ces catégorisations aux différents niveaux d’abstraction : allant du niveau le plus élevé, par la structure schématique [partie du corps humain] - - - > [partie d’un instrument de musique], jusqu’aux élaborations de cette dernière, c’est-à-dire aux extensions particulières. Celles-ci sont analysées aux trois niveaux d’équivalence : lexical, référentiel et celui des domaines activés. Cela met en évidence quelques types d’équivalence entre les élaborations françaises et polonaises de la structure schématique citée ci-haut.

EN

Proposing a methodology based on the assumptions of Cognitive Grammar, this article presents a contrastive analysis of metaphorical extensions in French and Polish or, more precisely, of the categorising relationships that constitute their foundations. The object of analysis is the names of body parts that refer to parts of musical instruments. The analysis assumes the description of different levels of abstraction of the similarities and differences in the categorising relationships: beginning with the highest level, through the schematic structure [part of the body] - - - > [part of the musical instrument], to the level of specific elaborations of this structure, i.e. the level of specific extensions. These lowest-level extensions are analysed at three levels of equivalence: lexical, referential, and that of the activated domains. This leads to the identification of several types of equivalence between the French and Polish elaborations of the above-mentioned schema.

Keywords

PL

językoznawstwo kognitywne; rozszerzenie metaforyczne; analiza kontrastywna; nazwy części ciała; językoznawstwo kognitywne; rozszerzenie metaforyczne; analiza kontrastywna; nazwy części ciała

EN

cognitive linguistics; metaphorical extension; contrastive analysis; names of body parts

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2021
• Volume: 69
• Issue: 6
• Pages: 139-153

Dates

published

2021-06-29

Contributors

author

Barbara Taraszka-Drożdż

• University of Silesia in Katowice, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-4944-9813

References

• Brenzinger, Matthias, et Iwona Kraska-Szlenk, éds. The Body in Language: Comparative Studies of Linguistic Embodiment. Brill, 2014.
• Deignan, Alice, et Liz Potter. “A Corpus Study of Metaphors and Metonyms in English and Italian.” Journal of Pragmatics, vol. 36, 2004, pp. 123-252.
• Dingemanse, Mark. “The Selective Advantage of Body-Part Terms.” Journal of Pragmatics, vol. 41, 2009, pp. 2130-2136.
• Grzegorczykowa, Renata. „Idee kognitywizmu jako podstawa badań porównawczych w zakresie semantyki.” Etnolingwistyka, vol. 16, 2004, pp. 75-84.
• Kraska-Szlenk, Iwona. “Semantic Extensions of Body Part Terms: Common Patterns and Their Interpretation.” Language Sciences, vol. 44, 2014. pp. 15-39.
• Krzyżanowska, Anna. “Sur la place des noms d’émotion dans les études contrastives.” Studia Romanica Posnaniensia, vol. 42, Nº 5, 2015, pp. 67-79.
• Langacker, Ronald. Foundations of Cognitive Grammar. Volume I: Theoretical Prerequisites. Stanford University Press, 1987.
• Langacker, Ronald. “A dynamic usage-based model.” Usage-Based Models of Language, éds. Michael Barlow, et Susanne Kemmer, CSLI Publications, 2000, pp. 1-63.
• Langacker, Ronald. “Grammaire, cognition et le problème de la relativité : le cas de la possession.” Langues et cognition, éd. Claude Vandeloise, Lavoissier, 2003, pp. 205-237.
• Langacker, Ronald. Cognitive Grammar: A Basic Introduction. Oxford University Press, 2008.
• Maalej, Zouheir, et Ning Yu, éds. Embodiment via Body Parts. John Benjamins Publishing Company, 2011.
• Sharifian, Farzad, René Dirven, Ning Yu, et Susanne Niemeier, éds. Culture, Body, and Language: Conceptualizations of Internal Body Organs across Cultures and Languages. Walter de Gruyter, 2008.
• Svorou, Soteria. The Grammar of Space. John Benjamins Publishing Company, 1994.
• Taraszka-Drożdż, Barbara. Schémas d’extension métaphorique. À partir de l’analyse des contenus et des organisations conceptuels de certaines unités lexicales se référant à la lumière. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.
• Taraszka-Drożdż, Barbara. “Extension sémantique de l’unité lexicale dans la perspective de la grammaire cognitive – cas du corps des instruments de musique.” Linguistica Silesiana, vol. 39, 2018, pp. 237-248.
• Waszakowa, Krystyna. “Perspektywy badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej w świetle językoznawczych teorii kognitywnych.” LingVaria, vol. 1, Nº 7, 2009, pp. 49-64.

Identifiers

DOI

10.18290/rh21696-8