Białorutenistyka polska. Historia – stan obecny – perspektywy rozwoju

• Authors: Beata Siwek

Title variants

EN

Polish Belarusian Studies: History, Current State and Prospects for Development

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono historię polskich badań nad językiem, literaturą, kulturą i historią Białorusinów, a także przybliżono działalność najważniejszych ośrodków uniwersyteckich, w których prowadzone były, począwszy od 1956 r., studia białorutenistyczne: Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Katedry Filologii Białoruskiej oraz Katedry Kultury Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku, Zakładu Białorutenistyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz Instytutu Filologii Słowiańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Zarysowano ponadto najważniejsze kierunki aktualnie prowadzonych badań naukowych oraz zarysowano perspektywy rozwoju naukowej białorutenistycznej refleksji językoznawczej i literaturoznawczej. Szczególną uwagę zwrócono na publikacje monograficzne i prace dokumentacyjne prowadzone przez polskich badaczy-slawistów, które miały najistotniejszy wpływ na kształtowanie się i rozwój współczesnej refleksji białorutenistycznej w Polsce.

EN

This article traces the history of Polish research on the language, literature, culture and history of the Belarusians. It also looks at the activities of the most important university centres where, since 1956, Belarusian studies have been conducted: the Department of Belarusian Studies at the University of Warsaw, the Department of Belarusian Philology and the Department of Belarusian Culture at the University of Bialystok, the Faculty of Belarusian Studies at the Maria Curie-Sklodowska University, as well as the Institute of Slavic Philology at the John Paul II Catholic University of Lublin. This work not only depicts the most significant areas of current research, but also presents the prospects of the development of academic Belarusian linguistics and literary reflection. Particular attention is paid to those monographs and documentary publications led by Polish researchers which have had the most influence on the development and progress of contemporary Belarusian studies in Poland.

Keywords

PL

literaturoznawstwo; językoznawstwo; historia; badania naukowe; studia filologiczne; Białoruś; literaturoznawstwo; językoznawstwo; historia; badania naukowe; studia filologiczne; Białoruś

EN

literary studies; linguistics; history; academic research; philological studies; Belarus

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2021
• Volume: 69
• Issue: 7
• Pages: 131-154

Dates

published

2021-08-11

Contributors

author

Beata Siwek

• The John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000-0002-0742-3431

References

• lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk 1954-2004), red. Kwiryna Handke i in., Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2004.
• Barszczewska, Nina. „Język białoruski w Polsce: historia i stan obecny”. Acta Polono-Ruthenica, nr 14, 2009, ss. 339-351.
• Barszczewska, Nina. „Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia – projekt badawczy Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego”. Studia Białorutenistyczne, t. 10, 2016, ss. 263-278.
• Charytoniuk-Michiej, Grażyna. „Literatura białoruska w Polsce po roku 1989. O potrzebie tworzenia bazy literackiej”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, nr 49, 2014, ss. 108-129.
• Charytoniuk-Michiej, Grażyna. „Pogranicze w literaturze. Dokonania białostockiego środowiska naukowego”. Bibliotekarz Podlaski, nr 4, 2017, ss. 249-271.
• Droga ku wzajemności. Tom Jubileuszowy dedykowany Profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.
• Drutski-Padbyareski, Balyaslaw. „Padruchny byelaruska-pol’ski-slownik” [Друцкі-Падбярэскі, Баляслаў. „Падручны беларуска-польскі слоўнік”], pawet.net/files/dp_slounik.pdf. Dostęp 24.11.2020
• Głogowska, Helena. „Białoruskie drogi profesora Teotyna Rott-Żebrowskiego”. W służbie nauki, wychowania i wartości. Szkice biograficzne o lubelskim środowisku naukowym, red. Ryszard Skrzyniarz, Małgorzata Łobacz i Barbara Borowska, Episteme, 2015, ss. 121-160.
• Głogowska, Helena. Białoruś 1914-1929: kultura pod presją polityki. Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 1996.
• Głogowska, Helena. „Stan badań nad historią Białorusi XX w. w Polsce”. Białoruskie Zeszyty Historyczne, nr 1(5), 1996, ss. 96-107.
• Goral, Agnieszka. „Badania kultury białoruskiej w Instytucie Filologii Słowiańskiej UMCS w Lublinie”. W służbie nauki, wychowania i wartości. Szkice biograficzne o lubelskim środowisku naukowym, red. Ryszard Skrzyniarz, Małgorzata Łobacz i Barbara Borowska, Episteme, 2015, ss. 317-342.
• Goral, Agnieszka. „Osobowe nomina agentis na Białostocczyźnie w badaniach profesora Michała Sajewicza”. Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie, t. 9, 2020, ss. 140-152.
• Goral, Agnieszka, i Dariusz Tarasiuk. „Międzynarodowa Konferencja Naukowa Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe, Wisznice 22-24.06.2015”. Studia Białorutenistyczne, nr 9, 2015, ss. 367-369.
• Jackiewicz, Mieczysław. „«Szkoła białoruska» w polskiej literaturze romantycznej”. Acta Polono-Ruthenica, nr 1, 1996, ss. 113-121.
• Kaleta, Radosław. „20. rocznica śmierci Profesor Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej (1901-1994) – twórczyni i założycielki polskiej białorutenistyki”. Acta Albaruthenica, t. 14, 2014, ss. 391-393.
• Kondratiuk, Michał. „O współpracy zespołu Pracowni Filologii Białoruskiej IS PAN z prof. Władysławem Kuraszkiewiczem w zakresie badania gwar”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, t. 25 (45), nr 1, 2018, ss. 241-251.
• Lewaszkiewicz, Tadeusz. „Zainteresowania białorutenistyczne Samuela Bogumiła Lindego”. Slavica – Onomastica – Regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, red. Maria Biolik i in., Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2016, ss. 97-106.
• Łatyszonek, Oleg. „Słowo wstępne”. Tomczuk, Barbara. Białoruskie Towarzystwo Historyczne / Беларускае гістарычнае таварыства. Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2013, ss. 5-8.
• Łużny, Ryszard. „Wstęp”. Literatura staroruska. Wiek XI-XVII. Antologia, oprac. Wiktor Jakubowski i Ryszard Łużny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
• Olechnowicz, Mścisław. Polscy badacze folkloru i języka białoruskiego w XIX wieku. Wydawnictwo Łódzkie, 1986.
• Pankowicz, Andrzej. „Spór o genezę narodu białoruskiego. Perspektywa historyczna”. Krakowskie Studia Międzynarodowe, nr 4, 2004, ss. 89-106.
• Sajewicz, Michał. „Białorutenistyka w UMCS w Lublinie”. Białorutenistyka Białostocka, t. 5, 2013, ss. 493-499.
• Sajewicz, Michał. „Prof. Michał Łesiów (03.05.1928 – 15.07.2016). Uczony, który nosił w sercu dwie ojczyzny – Polskę i Ukrainę”. Wiadomości Uniwersyteckie, nr 8/227, 2014, ss. 29-33.
• Siegień, Bazyli. „Katedra Filologii Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku – historia i stan obecny”. Białorutenistyka Białostocka, t. 5, 2013, ss. 503-505.
• Siwek, Beata. „Białoruska przestrzeń literacka i kulturowa w naukowej refleksji profesora Ryszarda Łużnego”. Roczniki Humanistyczne, t. 61, z. 7, 2013, ss. 107-115.
• Siwek, Beata. „Profesor Aleksander Barszczewski – uczony i poeta (W 90. rocznicę urodzin)”. Przegląd Wschodnioeuropejski, t. 11, 2020, ss. 209-218.
• Smułkowa, Elżbieta. „Antonina Obrębska-Jabłońska (1901-1994)”. Elżbieta Smułkowa. Moje pogranicza w historii, języku i wspomnieniach. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2016, ss. 271-290.
• Srebrakowski, Aleksander. „Białoruś i Białorusini na Uniwersytecie Stefana Batorego”. Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, nr 2(10), 2016, ss. 79-94.
• Stochel, Włodzimierz. „Białorutenistyczne eksploracje Bazylego Białokozowicza”. Acta Polono-Ruthenica, nr 6, 2006, ss. 49-57.
• „Światła masz tyle w sobie…” Ze studiów wschodniosłowiańskich. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu w osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin, red. Marta Kaczmarczyk, Albert Nowacki, Monika Sidor i Beata Siwek, Wydawnictwo KUL, 2015.
• Timoszuk, Mikołaj. „Księga Rodzaju w przekładach na współczesny język białoruski”. Acta Albaruthenica, t. 14, 2014, ss. 243-255.
• Timoszuk, Mikołaj. „O języku białoruskich przekładów Ewangelii w Ameryce Północnej”. Acta Albaruthenica, t. 13, 2013, ss. 199-217.
• Timoszuk, Mikołaj. „Współczesne białoruskie słownictwo sakralne w przekładach Pisma Świętego”. Studia Białorutenistyczne, t. 4, 2010, ss. 275-282.
• Tvaranovich, Halina. Pad nyebam Aychyny. Litaraturna-krytychnyya artykuly. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2005 [Тварановіч, Галіна. Пад небам Айчыны. Літаратурна-крытычныя артыкулы. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2005].
• Tvaranovich, Halina. Pry bramakh Radzimy. Litaraturnaye ab’yadnannye “Byelavyezha”: stanawlyennye, prablyemy, asoby. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012 [Тварановіч, Галіна. Пры брамах Радзімы. Літаратурнае аб’яднанне “Белавежа”: станаўленне, праблемы, асобы. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012].
• Woźniak, Anna. „Profesor Aleksander Barszczewski i jego związki z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Na Jubileusz 75-lecia”. Roczniki Humanistyczne, t. 53, z. 7, 2005, ss. 21-25.
• Woźniak, Anna. „Profesor Ryszard Łużny (1927-1998)”. Ryszard Łużny. Myśl słowiańska Jana Pawła II. Zbiór artykułów, red. Jan Orłowski i Anna Woźniak, Wydawnictwo KUL, 2015, ss. 11-14.
• Woźniak, Anna. „Z trzydziestoletniej historii Instytutu Filologii Słowiańskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II”. Roczniki Humanistyczne, t. 68, z. 7, 2020, ss. 175-196.

Identifiers

DOI

10.18290/rh21697-9