Przemiany w wykonawstwie ludowych śpiewów religijnych z Wąwolnicy (1970-2020). Konfrontacja materiałów archiwalnych z najnowszymi badaniami terenowymi

• Authors: Alicja Habza

Title variants

EN

Transformations in the Performance of Folk Religious Chants from Wąwolnica (1970-2020): Confronting Archival Materials with Recent Field Research

Abstracts

EN

This article addresses the issue of the performance and variability of folk religious chants from Wąwolnica in Lublin Region from the perspective of transformations, the tracing of which has been made possible by comparing contemporary research expeditions (2019-2020) to the results of archival research from 1970. A selection of the most representative examples of the specifics of a community’s singing is presented in the form of musical transcriptions and by the use of a graphic record of the performance of the songs, acquired through archival and contemporary recordings. The transformations of the chant repertoire, the acceleration of the tempo of some performances, and the reduction of vocal ornamentation, while retaining the features of the melodic-rhythmic variation inherent in the local performance tradition, appear to be characteristic of such singing.

PL

Artykuł porusza kwestię wykonawstwa i wariabilności ludowych śpiewów religijnych z Wąwolnicy w Lubelskiem w optyce przemian, których prześledzenie stało się możliwe dzięki odniesieniu współczesnych wypraw badawczych (lata 2019-2020) do wyników badań archiwalnych z 1970 r. Wybór najbardziej reprezentatywnych przykładów specyfiki śpiewu danej społeczności został przedstawiony w formie transkrypcji muzycznych, prezentujących graficzny zapis wykonawstwa pieśni, pozyskanych w ramach nagrań archiwalnych i współczesnych. Charakterystyczne zdają się być przeobrażenia repertuaru śpiewów, przyspieszenie tempa niektórych wykonań, a także ograniczenie ornamentacji wokalnej, przy jednoczesnym zachowaniu cech wariabilności melodyczno-rytmicznej, właściwych lokalnej tradycji wykonawczej.

Keywords

PL

ludowe śpiewy religijne; pobożność ludowa; Wąwolnica; badania terenowe; praktyka wokalna

EN

folk religious chants; folk piety; Wąwolnica; field research; vocal practice

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2022
• Volume: 70
• Issue: 12
• Pages: 69-85

Dates

published

2022

Contributors

author

Alicja Habza

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie

• https://orcid.org/0000000334635103

References

• Bartkowski, Bolesław. „Muzyczna kultura religijna jako przedmiot badań muzykologicznych”. Seminare. Poszukiwania naukowe, nr 5, 1981, ss. 181-189.
• Bartkowski, Bolesław. „O niektórych uwarunkowaniach i inspiracjach rozwoju religijnej pieśni polskiej”. Seminare. Poszukiwania naukowe, nr 7, 1985, ss. 221-232.
• Bartkowski, Bolesław. „Problem ludowości i wariabilności polskich pieśni religijnych, żyjących w tradycji ustnej”. Seminare. Poszukiwania naukowe, nr 2, 1977, ss. 301-318.
• Bartkowski, Bolesław. Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji. Style i formy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987.
• Dahlig, Piotr. „Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej”. Pro Musica Sacra, nr 12, 2014, ss. 131-150.
• Danielewicz, Witold. Indywidualne a zbiorowe wykonanie śpiewów religijnych. Z zagadnień krytyki źródeł nagranych. Archiwum KUL, 1973. Niepublikowana praca magisterska.
• Gawlik, Stanisław. „Historyczna i kulturowa przestrzeń kolędy”. Prace Naukowe AJD. Pedagogika, nr 13, 2004, ss. 235-242.
• Habza, Alicja. „Pobożność maryjna w śpiewach i nabożeństwach – Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej. Wybrane zagadnienia”. „Przed ołtarzem pól…” Święci w kulturze ludowej, red. Damian Gocół i Joanna Szadura, Wydawnictwo UMCS, 2021, ss. 85-93.
• Habza, Alicja. Kultura muzyczna Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej w Wąwolnicy. Tradycja i przemiany ludowej pobożności w II połowie XX i na początku XXI wieku. Archiwum KUL, 2020. Niepublikowana praca magisterska.
• Kałamarz, Wojciech. „W poszukiwaniu pierwotnej melodii – najstarsze, śpiewnikowe wersje melodyczne «Gorzkich żali»”. Studia. Pro Musica Sacra, t. 4, red. Robert Tyrała i Wojciech Kałamarz, Wydawnictwo Naukowe PAT, 2007, ss. 87-102.
• Kłoczowski, Jerzy. Dzieje Chrześcijaństwa polskiego. Świat Książki, 2007.
• Lutyński, Jan. „Techniki otrzymywania materiałów i ich podział”. Wywiad kwestionariuszowy. Analizy teoretyczne i badania empiryczne, red. Krystyna Lutyńska i Andrzej Wejland, Wydawnictwo PAN, 1983, ss. 16-40.
• Niedźwiedź, Anna. „Od religijności ludowej do religii przeżywanej”. Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. Barbara Fatyga i Ryszard Michalski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, 2014, ss. 327-338.
• Przerembski, Zbigniew Jerzy. „Problematyka transkrypcji muzyki ludowej w polskich badaniach etnomuzykologicznych”. Etnomuzyka, nr 1, 2011, ss. 32-68.
• Sobiescy, Jadwiga, Marian. „Pieśń i muzyka ludowa Wielkopolski i Ziemi Lubuskiej”. Polska muzyka ludowa i jej problemy, red. Ludwik Bielawski. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1973.
• Zoła, Antoni. „Ludowa tradycja muzyczno-religijna i jej związki z liturgią”. Annales Lublinenses pro Musica Sacra, nr 1, 2010, ss. 369-375.
• Zoła, Antoni. Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce. Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, 2003.

Identifiers

DOI

10.18290/rh227012.5

Biblioteka Nauki

31341656