Latijns schooldrama in de Nederlanden

• Authors: Jana Engelbrechtová

Title variants

EN

Latin School Drama in the Low Countries

PL

Łaciński teatr szkolny w Niderlandach

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autorka wychodzi od krótkiego przeglądu rozwoju edukacji w języku łacińskim w krajach Niderlandów w średniowieczu i renesansie, po czym poddaje analizie pozycję renesansowego łacińskiego dramatu szkolnego w Niderlandach w odniesieniu do materiałów średnioniderlandzkich (1200-1500), ze szczególnym uwzględnieniem sztuki Elckerlijc. W polu uwagi znajdują się również tematy wspólne zarówno dla dramatu środkowoniderlandzkiego, jak i łacińskiego dramatu szkolnego. W artykule przedstawiono pokrótce trzy najważniejsze pokolenia autorów dramatu szkolnego. Okres teatru szkolnego obejmuje niderlandzki renesans końca XVI i początku XVII wieku. Okres ten został zilustrowany przykładami kilku autorów i utworów, w szczególności Acolastus Guillemusa Gnaphaeusa i Hecastus Georgiusa Macropediusa.

EN

This contribution first gives a brief overview of the development of Latin-language education in the Low Countries in the Middle Ages and the Renaissance. Subsequently, the position of Renaissance Latin school drama in the Low Countries is examined in relation to the incorporation of Middle Dutch material, with special attention paid to the play Elckerlijc. It also examines which themes are shared in both Middle Dutch drama and Latin school drama. The three most important generations of school drama authors are also briefly introduced. The period of these school dramas is that of the Dutch Renaissance of the late sixteenth and early seventeenth century. This period is illustrated with examples of several authors and plays, in particular the Acolastus by Guillemus Gnaphaeus and the Hecastus by Georgius Macropedius.

NL

In deze bijdrage wordt eerst een beknopt overzicht gegeven van de ontwikkeling van het Latijnstalige onderwijs in de Lage Landen in de middeleeuwen en renaissance. Vervolgens wordt de positie van het renaissancistische Latijns schooldrama in de Nederlanden behandeld in verband met de verwerking van Middelnederlands materiaal met speciale aandacht voor het toneelstuk Elckerlijc. Hierbij wordt tevens bekeken welke thematiek zowel in Middelnederlands drama als in het Latijnse schooldrama voorkomt. De drie belangrijkste generaties van auteurs van schooldrama’s worden kort voorgesteld. De periode van dit schooldrama betreft hier de Nederlandse renaissance van eind zestiende en begin zeventiende eeuw. Deze periode wordt met voorbeelden van enkele auteurs en stukken geïllustreerd, met name de Acolastus van Guillemus Gnaphaeus en de Hecastus van Georgius Macropedius.

Keywords

PL

teatr; teatr szkolny; łacina; Niderlandy; średniowiecze; renesans

EN

theatre; school drama; Latin; Low Countries; Middle Ages; Renaissance

NL

theater; schooldrama; Latijn; Nederlanden; middeleeuwen; renaissance

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2022
• Volume: 70
• Issue: 5 Zeszyt specjalny
• Pages: 27-39

Dates

published

2022

Contributors

author

Jana Engelbrechtová

• Palacký University Olomouc, Czech Republic

• https://orcid.org/0000000175268202

References

• Bloemendal, Jan. Spiegel van het dagelijks leven? Latijnse school en toneel in de noordelijke Nederlanden in de zestiende en zeventiende eeuw. Verloren, 2003.
• Bloemendal, Jan. ‘Neo-Latin Drama in the Low Countries’. Neo-Latin Drama and Theatre in Early Modern Europe, geredigeerd door Jan Bloemendal en Howard B. Norland, Brill, 2013, pp. 293-364.
• Boekholt, Petrus Th. F. M., en Engelina P. de Booy. Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd. Van Gorcum, 1987.
• Boogerd, Leonardus van den. Het Jezuïetendrama in de Nederlanden. Wolters, 1961. Katholieke Universiteit Nijmegen, dissertatie Faculteit Godgeleerdheid.
• Erenstein, Robert L., redacteur. Een theatergeschiedenis der Nederlanden. Tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Amsterdam UP, 1996.
• Engelbrechtová, Jana. ‘Latinské školní drama v Nizozemí’. Nizozemské divadelní hry ve středověku, geredigeerd door Benjamin Bossaert e.a. Univerzita Palackého v Olomouci, 2019, pp. 207-229.
• Giebels, Henk. ‘Macropedius’s Life and Times’. European Medieval Drama, vol. 13, 2009, pp. 7-38.
• Hamelink, Roos. ‘Doe uw voordeel met de verborgen betekenis.’ Een vergelijking tussen Macropedius’ en Gnapheus’ schooltoneelstukken gebaseerd op de Verloren Zoon. 2016. Universiteit Utrecht, Masterscriptie. www.studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/23184.
• Minderaa, Pieter, redacteur. Guilielmus Gnapheus. Acolastus. Tjeenk, 1956.
• Mohrmann, Christine. ‘Le latin médiéval’. Cahiers de la Civilisation Médiévale, vol. 1, nr. 3, 1958, pp. 265-294.
• Porteman, Karel, en Mieke B. Smits-Veldt. Een nieuw vaderland voor de Muzen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1560-1700. Bert Bakker, 2008.
• Post, Regnerus R. The modern devotion. Confrontation with Reformation and Humanism. Brill, 1968.
• Verschelde, Bernadette. ‘Macropedius’ Hecastus (1539), Ischyrius’ Homulus (1536) en Elckerlyc’. Handelingen der Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis, vol. 37, 1983, pp. 235-254.

Identifiers

DOI

10.18290/rh22705sp-2

Biblioteka Nauki

31342736