„Za nim rosnące pójdą plemiona / W światło – gdzie Bóg”. „Słowiański” pontyfikat św. Jana Pawła II

• Authors: Agnieszka Czajkowska

Title variants

EN

“The Growing Tribes Will Follow Him / Into the Light – Where There Is God”: the “Slavic” Pontificate of St. John Paul II

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje obecność problematyki słowiańszczyzny w myśli i twórczości Jana Pawła II jako wyraz zakorzenienia w polskiej literaturze romantycznej. Jej centrum jest kult św. Cyryla i Metodego, który stał się w ujęciu Papieża wyrazem uniwersalizmu, dziedzictwa greckiego oraz chrześcijaństwa narodów słowiańskich. Przypomnienie znaczenia braci sołuńskich miało miejsce już w paryskich prelekcjach Adama Mickiewicza oraz w zapomnianym wierszu Teofila Lenartowicza. Wiązało się z koniecznością uzyskania przez Słowian samopoznania, którego domagali się Norwid, Słowacki, Mickiewicz i inni. Misja słowiańskiego Papieża realizuje powyższe postulaty romantycznych poetów. Jan Paweł II przypomina tożsamość Słowian i ich rolę dla papiestwa i w zjednoczonej Europie. Przywraca im godność. Stanowi wskazanie na przyszłość.

EN

This article deals with the presence of issues of Slavdom in the thoughts and works of John Paul II as an expression of their roots in Polish Romantic literature. Its centre is the cult of St. Cyril and St. Methodius, who, in the Pope’s view, became an expression of the universalism, Greek heritage and Christianity of the Slavic peoples. A reminder of the importance of the Solon brothers had already been mentioned in the Paris lectures of Adam Mickiewicz and in a forgotten poem by Teofil Lenartowicz. This was associated with the need for Slavs to gain self-knowledge, as demanded by Norwid, Słowacki, Mickiewicz and others. The mission of the Slavic Pope fulfils the above postulates of the Romantic poets. John Paul II recalls the identity of the Slavs and their role in the papacy and a united Europe. It restores their dignity and is an indication of their future.

Keywords

PL

Słowianin; słowiańszczyzna; papiestwo; św. Cyryl i Metody; romantyzm; Słowianin; słowiańszczyzna; papiestwo; św. Cyryl i Metody; romantyzm

EN

Slav; Slavdom; papacy; Saints Cyril and Methodius; Romanticism

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2020
• Volume: 68
• Issue: 1
• Pages: 371-385

Dates

published

2020-12-28

Contributors

author

Agnieszka Czajkowska

• Jan Dlugosz University in Czestochowa, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8448-023X

References

• Białoszewski, Miron. „Tysiąc lat księcia. Małe przyśnicie z całości tysiąca lat wszystkich ludzi narodu polskiego”. Alina Witkowska. „Ja, głupi Słowianin”. Wydawnictwo Literackie, 1980.
• Brodziński, Kazimierz. O klasyczności tudzież o duchu poezji polskiej. Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, 1920.
• Dybciak, Krzysztof. Karol Wojtyła a literatura. Biblos, [b.r.w.].
• Bobrownicka, Maria, Lucjan Suchanek i Franciszek Ziejka. Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów. Sympozjum w Castel Gandolfo 19–20 sierpnia 1996. Universitas, 1997.
• Dziedzic, Stanisław. „Pieśń nie przebrzmiała. Juwenilia Karola Wojtyły”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 307–329.
• Halkiewicz-Sojak, Grażyna. „Rapsod i rapsodyczność w dykcji poetyckiej i refleksji Cypriana Norwida i Karola Wojtyły”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 265–274.
• Herder, Johann Gottfried. Myśli o filozofii dziejów. Przeł. Jerzy Gałecki. Wstępem i komentarzem opatrzył Emil Adler, t. 2, PWN, 1962.
• Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Znak, 2005.
• Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny 1979–1983–1987–1991–1995–1997. Przemówienia, homilie. Znak, 1997.
• Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. 2: 1861–1883, oprac. Zofi Trojanowiczowa i Elżbieta Lijewska przy współudziale Małgorzaty Pluty, Wydawnictwo Poznańskie, 2007.
• Lenartowicz, Teofil. „Chorągiew słowiańska do grobu św. Cyryla w Rzymie”. Teofil Lenartowicz. Chorągiew słowiańska do grobu św. Cyryla w Rzymie. Nakładem Drukarni Ludowej pod zarządem St. Baylego, 1881.
• Łużny, Ryszard. Myśl słowiańska Jana Pawła II. Zbiór artykułów, red. Jan Orłowski, Anna Woźniak, Wydawnictwo KUL, 2008.
• Maciejewski Jarosław. „Karol Wojtyła i Jan Paweł II wobec literatury”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 116–146.
• Mickiewicz, Adam. Dzieła, t. 8: Literatura słowiańska. Kurs pierwszy. Tłum. Leon Płoszewski, oprac. Julian Maślanka, Czytelnik, 1997.
• Mickiewicz, Adam. Dzieła, t. 11: Literatura słowiańska. Kurs trzeci i czwarty. Przeł. Leon Płoszewski, Czytelnik, 1955.
• Mickiewicz, Adam. Dzieła. Wydanie rocznicowe 1978–1998, t. 8: Literatura słowiańska. Kurs pierwszy, Czytelnik, 1997.
• Mickiewicz, Adam. Dzieła. Wydanie rocznicowe 1978–1998, t. 9: Literatura słowiańska. Kurs drugi, Czytelnik, 1997.
• Mochnacki, Maurycy. „O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym”. Maurycy Mochnacki. Rozprawy literackie, oprac. Mirosław Strzyżewski, Ossolineum, 2000.
• Norwid, Cyprian. „Pieśń od ziemi naszej”. Cyprian Kamil Norwid. Pisma wybrane. Wybrał i objaśnił Juliusz W. Gomulicki, t. 1: Wiersze, PIW, 1983.
• Norwid, Cyprian. Słowianin. Cyprian Kamil Norwid. Pisma wybrane. Wybrał i objaśnił Juliusz W. Gomulicki, t. 1: Wiersze, PIW, 1983.
• Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019.
• Przybylska, Agata. „Źródła mistyki «Poezji i dramatów»”. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 178–195.
• Rojek, Paweł. „Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm” [fragmenty]. Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 745–756.
• Rymkiewicz, Jarosław Marek. Wieszanie. Sic!, 2007.
• Smaszcz, Waldemar. Słowo poetyckie Karola Wojtyły. Instytut Wydawniczy PAX, 1998.
• Słowacki, Juliusz. Beniowski. Juliusz Słowacki. Dzieła wybrane, red. Juliusz Kleiner, II, Ossolineum, 1974.
• Sokulski, Michał. „Echa mesjanizmów: sarmackiego i romantycznego w wizji polskich dziejów Karola Wojtyły („Jeremiasz”) – Jana Pawła II” (Homilie z pielgrzymek do ojczyzny). Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, PIW, 2019, ss. 720–744.
• Starzyńska-Kościuszko, Ewa. „Koncepcja ludzkiej religii Johanna Gottfrieda Herdera”. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, nr 10, 2004, ss. 81–87.
• Stefanowska, Zofia. „Legenda słowiańska w prelekcjach paryskich”. Zofia Stefanowska. Próba zdrowego rozumu. Oficyna Wydawnicza Rytm, 2001.
• Szymański, Wiesław Paweł. Z mroku korzeni. (O poezji Karola Wojtyły). Kalwaria Zebrzydowska, 1989.
• Taras, Bożena. „Motywy słowiańskie w poezji Karola Wojtyły”. Znaleźć źródło. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zbigniew Andres, Jolanta Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2005, ss. 63–81.
• Tazbir, Janusz. „Proroctwa o polskim papieżu”. Nauka, nr 3, 2005, ss. 91–103.
• Weintraub, Wiktor. „Prelekcje paryskie jako profesja”. Wiktor Weintraub. Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza. PIW, 1982.
• Witkowska, Alina. Kazimierz Brodziński. PIW, 1968.
• Witkowska, Alina. Sławianie, my lubim sielanki... Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972. Witkowska, Alina. „Ja, głupi Słowianin”, Biblioteka Romantyczna. Wydawnictwo Literackie, 1980.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2068s-25