„Stopy szukają w trawie – jest ziemia”. Ziemia w twórczości poetyckiej Karola Wojtyły – Jana Pawła II

• Authors: Mirosława Ołdakowska-Kuflowa

Title variants

EN

Earth in the Poetry of Karol Wojtyła / John Paul II

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęte zostało zagadnienie szerokiego rozumienia słowa „ziemia”, jego wieloznaczności w utworach poetyckich Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Metoda literackiej analizy i interpretacji pozwoliła na wyznaczenie pola semantycznego oraz na ukazanie funkcji, jaką pełni motyw ziemi w prezentowaniu stosunku Autora do rzeczywistości materialnej, do urodzajności gleby, do przyrody, ojczyzny, ziemskiego globu oraz kosmosu, w końcu do rzeczywistości duchowej, z którą rzeczywistość materialna łączy się w człowieku, od czasów Wcielenia i Odkupienia w szczególny sposób. W odczytaniu sensów ideowych przydatna okazała się analiza indywidualnego stylu poetyckiego Autora, zwłaszcza sposobów ewokacji krajobrazów. Metoda przywoływania wybranych elementów przyrody odróżnia go od poprzedników, od tworzących w dwudziestoleciu międzywojennym oraz rówieśników – młodych poetów wojennego pokolenia.

EN

This article deals with the widely understood motif of “earth” and its polysemy in the poetic works of Karol Wojtyła / John Paul II. The method of literary analysis and interpretation has allowed for the discerning of a semantic field and to demonstrate the function of the motif of “earth” in the author’s outlook on material reality, his attitude towards the fertility of the soil, nature, fatherland, the Earth, the cosmos and, finally, spiritual reality, combined, in man, with material reality in a particular way, through the Incarnation and Redemption. The analysis of the individual poetic style, especially the method of evoking landscapes, has proved to be a particularly useful interpretational tool, and helps distinguish Karol Wojtyła from his predecessors, interwar poets, and contemporaries – the young poets of the war generation.

Keywords

PL

Karol Wojtyła; poezja; motyw ziemi; rzeczywistość materialna; Odkupienie; styl poetycki; Karol Wojtyła; poezja; motyw ziemi; rzeczywistość materialna; Odkupienie; styl poetycki

EN

Karol Wojtyła; poetry; motif of earth; material reality; Redemption; poetic style

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2020
• Volume: 68
• Issue: 1
• Pages: 33-49

Dates

published

2020-12-28

Contributors

author

Mirosława Ołdakowska-Kuflowa

• John Paul II Catholic University of Lublin, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-1265-1340

References

• Burghardt, Marta. „Wpływ środowiska wadowickiego i krakowskiego na wrażliwość artystyczną Karola Wojtyły / Jana Pawła II”. Karol Wojtyła / Jan Paweł II wobec tradycji kultury polskiej, red. Grażyna Halkiewicz-Sojak, Agnieszka Komorowska, Bartłomiej Łuczak i Michał Sokulski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015, ss. 35–47.
• Chojnowski, Zbigniew. „Geopoetyka chrześcijańska (zarys pojęcia na podstawie poezji Karola Wojtyły)”. Karol Wojtyła – Jan Paweł II – artysta słowa, red. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa i Wojciech Kaczmarek, Wydawnictwo KUL, 2015, ss. 163–184.
• Chojnowski, Zbigniew. „Wokół pewnej liryki mistycznej”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006, ss. 119–129.
• Dybciak, Krzysztof. Karol Wojtyła a literatura. Biblos, [1991].
• Dziedzic, Stanisław. „Pieśń nie przebrzmiała. O juweniliach Karola Wojtyły”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006, ss. 31–49.
• Dziedzic, Stanisław. Romantyk Boży. Wydawnictwo M, 2014.
• Fert, Józef. „Ojczyzna z perspektywy Tryptyku rzymskiego”. Zeszyty Naukowe KUL, nr 3, 2004, ss. 7–14.
• Krysowski, Olaf. „Idea wolności a tradycja romantyczna w poemacie Myśląc Ojczyzna… Stanisława Andrzeja Grudy (Karola Wojtyły)”. Karol Wojtyła / Jan Paweł II wobec tradycji kultury polskiej, red. Grażyna Halkiewicz-Sojak, Agnieszka Komorowska, Bartłomiej Łuczak i Michał Sokulski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2015, ss. 173–187.
• Łukasiewicz, Jacek. „Poeta o poetach”. Teksty Drugie, nr 3–4, 2001, ss. 57–71.
• Machniak, Jan. „Wyznanie wiary”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i J. Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006, s. 167–185.
• Norwid, Cyprian. „Memoriał o młodej emigracji”. Pisma wszystkie. Zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył Juliusz Wiktor Gomulicki, t. 7: Proza, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973, ss. 107–114.
• Ołdakowska-Kuflowa, Mirosława. „Postaci biblijne w twórczości Karola Wojtyły”. Zeszyty Naukowe KUL, nr 3, 2004, ss. 43–61.
• Ołdakowska-Kufl Mirosława. Blask Słowa. Inspiracja biblijna w twórczości literackiej Jana Pawła II. Instytut Teologii Biblijnej Verbum, 2004.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich. Wyd. 5, Wydawnictwo Pallottinum, 2003.
• Przybylska, Agata. „Pomosty wiary. O analogiach w ujmowaniu wiary przez poezję Jana Twardowskiego i Karola Wojtyły”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM 2006, ss. 405–430.
• Przybylska, Agata. Samotność możliwa w człowieku. Mistyczny aspekt „Poezji i dramatów” Karola Wojtyły. Arcana, 2002.
• Rojek, Paweł. Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm. Wydawnictwo M, 2016.
• Szymański, Wiesław Paweł. „«Heretycka» wizja świata”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006, ss. 287–292.
• Szymański, Wiesław Paweł. Z mroku korzeni. Księgarnia Akademicka, 2005.
• Tebień, Joanna. „Taka milcząca wzajemność. «Pieśń o Bogu ukrytym» Karola Wojtyły w świetle doktryny św. Jana od Krzyża”. Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły – Jana Pawła II, red. Zofia Zarębianka i Jan Machniak, Wydawnictwo św. Stanisława BM, 2006, ss. 131–149.
• Urbanowski, Maciej. „«Widma lepszych świtań». Renesansowy psałterz Karola Wojtyły a poezja pokolenia wojennego”. Karol Wojtyła – poeta, red. Jacek Głażewski i Witold Sadowski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, ss. 13–32.
• Wojtyła, Karol. Dzieła literackie i teatralne, t. 1: Juwenilia (1938–1946), red. Jacek Popiel i in., Znak, 2019.
• Wojtyła, Karol. Kazanie na Areopagu. 13 katechez. Wydawnictwo Literackie, 2018.
• Wojtyła, Karol. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. Tadeusz Styczeń, Wojciech Chudy, Jerzy W. Gałkowski, Adam Rodziński i Andrzej Szostek, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994.
• Wojtyła, Karol. Poezje, dramaty, szkice. Jan Paweł II. Tryptyk rzymski. Wstęp Marek Skwarnicki, Znak, 2004.
• Zarębianka, Zofia. „Karol Wojtyła – Emil Zegadłowicz. Związki (nie)istniejące?”. Zofia Zarębianka. Spotkanie w Słowie. O twórczości literackiej Karola Wojtyły. Wydawnictwo Pasaże, 2018, ss. 45–56.
• Zarębianka, Zofia. „Medytacja znaczeń. O specyfice dykcji poetyckiej Karola Wojtyły”. Karol Wojtyła – poeta, red. Jacek Głażewski i Witold Sadowski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, ss. 251–256.
• Zarębianka, Zofia. „Rodzaje i funkcje sygnałów biblijnych w twórczości poetyckiej Karola Wojtyły”. Karol Wojtyła / Jan Paweł II wobec tradycji kultury polskiej, red. Grażyna Halkiewicz-Sojak, Agnieszka Komorowska, Bartłomiej Łuczak i Michał Sokulski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015, ss. 99–107.
• Zarębianka, Zofia. „Wymiary przestrzeni w dziele poetyckim Karola Wojtyły”. Zofia Zarębianka. Spotkanie w Słowie. O twórczości literackiej Karola Wojtyły, Wydawnictwo Pasaże, 2018, ss. 57–67.
• Zegadłowicz, Emil. [Artykuł programowy w trzecim tomie almanachu] Czartak. Zbór Poetów w Beskidzie, Odbito w drukarni „Czasu” (Kraków), 1928, ss. 9–14.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2068s-3