Komunikowanie religijne o ekologii. Cancel culture a Kościół rzymskokatolicki – wybrane refleksje

• Authors: Rafał Jakub Pastwa

Title variants

EN

Religious Communication about Ecology: Cancel Culture and the Roman Catholic Church – Selected Reflections

Abstracts

EN

The main aim of the article is to analyze the issues of ecology in religious communication in the context of the manifestations of cancel culture in relation to the Roman Catholic Church. The basic subject of these considerations is the encyclical Laudato si’ by Pope Francis, as well as the literature on cancel culture, with particular emphasis on the intuition of Jo-Rene Formicola. In connection with the analysis of religious communication about ecology, research was used that shows to what extent the social encyclical of Pope Francis, called green or ecological, was an important topic of discussion in the pages of the most popular Catholic opinion weeklies in Poland. Analyzing the issues of religious communication about ecology on the basis of Laudato si’, directions for the development of the “ecology of human everyday life” were proposed, taking into account the reference to counteracting violence against people and animals. The article was funded under the programme of the Minister of Education and Science "Regional Initiative of Excellence" in 2019--2023, project no. 28/RID/2018/19, amount of funding: PLN 11,742,500.

PL

Głównym celem artykułu jest analiza problematyki ekologii w komunikowaniu religijnym w kontekście przejawów cancel culture w odniesieniu do Kościoła rzymskokatolickiego. Podstawowym przedmiotem niniejszych rozważań uczyniono encyklikę Laudato si’ papieża Franciszka, a także literaturę poświęconą cancel culture, ze szczególnym uwzględnieniem intuicji Jo-Rene Formicoli. W związku z analizą komunikowania religijnego o ekologii sięgnięto do badań, które ukazują, w jakim stopniu encyklika społeczna papieża Franciszka, zwana zieloną lub ekologiczną, stanowiła istotny temat dyskusji na łamach najpopularniejszych katolickich tygodników opinii w Polsce. Analizując problematykę komunikowania religijnego o ekologii na podstawie Laudato si’, zaproponowano kierunki rozwoju „ekologii ludzkiej życia codziennego”, uwzględniające odniesienie do przeciwdziałania przemocy wobec ludzi i zwierząt. Artykuł finansowany w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2019-2023 (nr projektu 28/RID/2018/19, kwota finansowania 11 742 500 zł).

Keywords

EN

religious communication; cancel culture; ecology; encyclical Laudato si’; counteracting violence

PL

komunikowanie religijne; cancel culture; ekologia; encyklika Laudato si’; przeciwdziałanie przemocy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2023
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 97-114

Dates

published

2023

Contributors

author

Rafał Jakub Pastwa

• https://orcid.org/0000000194705156

References

• Acampora, Ralph R. Corporal Compassion: Animal Ethics and Philosophy of Body. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2006.
• Acampora, Ralph R. „O cielesnym współodczuwaniu”. Tłum. Dorota Chabrajska. Ethos 102 nr 2 (2013): 133–155. Dostęp 27.12.2022. https://czasopisma.kul.pl/index.php/ethos/article/ view/5594/5345.
• Acampora, Ralph R. „Toward a Properly Post-Humanist Ethos of Somatic Sympathy”. W: Strangers to Nature. Animal Lives and Human Ethics, red. Gregory R. Smulewicz-Zucker, 235–247. Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth, UK: Lexington Books, 2012.
• Adoni Hanna, and Hillel Nossek. „The New Media Consumers: Media Convergence and the Displacement Effect”. Communications 26, issue 1 (2001): 59–84. https://doi.org/10.1515/ comm.2001.26.1.59.
• Bachtin, Michaił. Dialog, język, literatura, red. Eugeniusz Czaplejewicz i Edward Kasperski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
• Benedykt XVI. Światłość świata. Papież, Kościół i znaki czasu: Benedykt XVI w rozmowie z Peterem Seewaldem. Tłum. Piotr Napiwodzki. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.
• Bołoz, Wojciech. Kościół i ekologia: w obronie człowieka i środowiska naturalnego. Kraków: Homo Dei, 2010.
• Burdziej, Stanisław. „Radio Maryja a społeczeństwo obywatelskie”. Znak nr 640 (2008): 17–28.
• Campbell, Heidi. „This Is My Church”: Seeing the Internet and Club Culture as Spiritual Spaces. W Religion Online. Finding Faith in the Internet, red. Lorne L. Dawson i Douglas E. Cowan, 107–122. New York: Routledge, 2004.
• Clark, Meredith D. „Drag Them: A Brief Etymology of So-Called ‘Cancel Culture’”. Communication and the Public 5, issue 3–4 (2020): 88–92. https://doi.org/10.1177/205047320 961562.
• Fischer‑Nielsen, Peter. The Internet Mediatization of Religion and Church. W: Mediatization and Religion. Nordic Perspectives, red. Stig Hjarvard i Mia Lövheim, 45–61. Götheborg: Nordicom, 2012.
• Formicola, Jo-Rene. „Catholic Church–State Relations in Transition: The Future”. Religions 13 (2022): 1–11. Dostęp 08.01.2023. https://doi.org/10.3390/rel13090769.
• Formicola, Jo-Rene, and Steve Adubato. „Examining Sexual Abuse in Catholic Church”. Public Broadcasting Service. Dostęp 22.12.2022. https://www.pbs.org/video/examining-sexual-abuse-catholic-church-nfnfv5/.
• Formicola, Jo-Rene. „The Catholic Religious Presence in Civil Society: A Waning Influence”. Religions 12 (2021): 1–17. https://doi.org/10.3390/rel12040248.
• Franciszek. Encyklika Laudato si’. W trosce o wspólny dom. Kraków: Wydawnictwo M, 2015. Wersja internetowa: La Santa Sede. Dostęp 26.05.2023. https://www.vatican.va/content/ francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html
• Garcia, Daniela. „The Origin, Development, and Consequences of Cancel Culture in American Society”. W Culture & Crisis Conference: Reconciling Constitutionalism and Federalism in a Time of Crisis, 1–11. Lynchburg, VA: Liberty University Helms School of Government, 2021.
• Grabowska, Mirosława. „Radio Maryja - polska prawica religijna”. Znak 640 (2008): 10–16.
• Guzek, Damian. „Mediatyzacja religii. Analiza pojęcia”. W Przestrzenie Komunikacji. Technika, język, kultura, red. Ewa Borkowska, Agata Pogorzelska‑Klis, Beata Wojewoda, 69–78. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2015.
• Halík, Tomáš. Wzywany czy niewzywany Bóg się tutaj zjawi. Europejskie wykłady z filozofii i socjologii dziejów chrześcijaństwa. Tłum. Andrzej Babuchowski. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006.
• Hjarvard, Stig, i Mia Lövheim, red. Mediatization and Religion. Nordic Perspectives. Götheborg: Nordicom, 2012.
• Hjarvard, Stig. The Mediatization of Culture and Society. New York: Routledge, 2013.
• Hjarvard, Stig „The Mediatization of Society. A Theory of the Media as Agents of Religious Changes”. Northern Lights 6 (2008): 9–26. https://doi.org/10.1386/ nl.6.1.9_1.
• Iwanicki, Juliusz. „Mediatyzacja treści religijnych w kulturze internetowej i popularnej”. Humaniora. Czasopismo Internetowe 18, nr 2 (2017): 17–28. Dostęp 27.12.2022. http://huma niora.amu.edu.pl/sites/default/files/humaniora/Humaniora%2018/Iwanicki_Hum_2_17_S.pdf.
• Klimek, Barbara. „Przemoc wobec zwierząt i prawna ochrona zwierząt w Polsce”. Życie Weterynaryjne 93 (2018): 608–616.
• Kowalczyk, Krzysztof. „Kościół katolicki w Polsce jako podmiot oddziałujący na system polityczny. Casus regulacji prawnych o zapłodnieniu pozaustrojowym in vitro”. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 57 (2018): 7–19. https://doi.org/10. 15804/athena.2018.57.01.
• Kowalczyk, Krzysztof. „Kościół rzymskokatolicki w Polsce jako podmiot oddziałujący na system polityczny. Casus ustawy o związkach partnerskich”. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW 4 (2015): 61–82.
• Kowalczyk, Krzysztof. „Typologia grup interesu artykułujących postulaty Kościoła katolickiego w Polsce”. Przegląd Politologiczny 2 (2017): 177–188. https://doi.org/10.14746/pp.2017. 22.2.11.
• Krug, Etienne G., Linda L. Dahlberg, James A. Mercy, Anthony B. Zwi i Rafael Lozano, red. World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization, 2002. Dostęp 28.12.2022. World Health Organization, https://www.who.int/publications/i/item/924154 5615.
• Leśniczak, Rafał. „Did Polish Bishops Support Andrzej Duda in the Presidential Campaign in 2020? Analysis of Institutional Messages of the Polish Episcopal Conference”. Political Preferences 27 (2020): 25–38. https://doi.org/10.31261/polpre.2020.27. 25-38.
• Leśniczak, Rafał. „Kategoria tożsamości i stereotypu w komunikacji religijnej. Próba hermeneutycznej interpretacji tekstów prasowych tygodnika »Newsweek Polska« w kontekście obrad synodu o rodzinie 2014-2015”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 51, nr 5 (2018): 83–101. http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.51.07.
• Leśniczak, Rafał. „Mediatization of Institutional Communication of the Catholic Church. Reflections on the Margins of the Migration Crisis”. Studia Medioznawcze 20, nr 3 (2019): 237–246.
• Leśniczak, Rafał. „Wizerunek hierarchicznego Kościoła katolickiego w Polsce jako aktora politycznego (1989-2015)”. W Partycypacja polityczna, red. nauk. Maria Marczewska-Rytko, Dorota Maj, 447–459. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2020.
• Liukianof, Greg, i Jonathan Haidt. The Coddling of the American Mind: How Good Intentions and Bad Ideas Are Setting Up a Generation for Failure. New York: Penguin Publishing Group, 2018.
• Łuka, Magdalena, i Rafał Jakub Pastwa. Pedagogiczne i medioznawcze aspekty przeciwdziałania przemocy. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2020.
• Marcyński, Krzysztof. Komunikacja religijna i media. Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2016.
• Mariański, Janusz. „Internet a religia”. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II 63, nr 2 (2021): 5–29. https://doi.org/10.31743/ znkul.9832.
• McAdams, A. James. „Lecture. Post-Truth, Climate Change, and the Idea of the Modern Catholic University”. W: Profesor A. James McAdams. Doktor Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 101–109. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019.
• McCallum, Malcolm L. „Perspective: Global Country-by-Country Response of Public Interest in the Environment to the Papal Encyclical, Laudato Si’”. Biological Conservation 235 (2019): 209–225. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.04.010.
• Narodowska, Joanna. „Korelacja pomiędzy agresją wobec zwierząt a agresją wobec ludzi w świetle badań aktowych”. Archiwum Kryminologii 40 (2018): 327–370. https://doi.org/10.7420/ AK2018G.
• Nobre, Carlos. „An Opportunity Not to Be Missed”. World Resources Institute. Dostęp 23.12.2022. https://www.wri.org/blog/2015/08/opportunity-not-be-missed.
• Nowak, Małgorzata. „Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym - ujęcie pragmalingwistyczne”. W: Mirosław Chmielewski, Małgorzata Nowak, Piotr Stanisz, Justyna Szulich-Kałuża i Dariusz Wadowski. Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce w okresie pandemii Covid-19. Raport z badań interdyscyplinarnych, 75–116. Kraków: Wydawnictwo «scriptum», 2022.
• Palić, Željko, Filip Kurbanović i Tomislav Levak. „Mediatisation of Catholicism in Croatia: A Networked Religion?”. Revija za Sociologiju 47, no. 3 (2017): 241–270.
• Pastwa, Rafał Jakub. „Cancel culture a Kościół rzymskokatolicki w Polsce”. W: Współczesne dyskursy medialne. T. 1, red. Iwona Hofman i Danuta Kępa-Figura, 301–308. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2022.
• Pastwa, Rafał Jakub. Ekologia w komunikowania religijnym. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2020.
• Pastwa, Rafał Jakub. „Komunikowanie religijne na przykładzie Kościoła katolickiego w Polsce z uwzględnieniem kontekstu pandemii koronawirusa”. Kultura - Media - Teologia 41, nr 2 (2020): 38–60. https://doi.org/10.21697/kmt.41.2.
• Pokorna-Ignatowicz, Katarzyna. „Antyunijne imperium ojca Rydzyka. Od Radia Maryja do Telewizji Trwam”. Studia Medioznawcze 5 (2003): 191–208.
• Postman, Neil. Amusing Ourselves to Death. Public Discourse in the Age of Show Business. New York, Harmondsworth, Ringwood, Markham, Auckland: Viking Penguin Inc., 1985.
• Sierocki, Radosław. „Mediatyzacja i mediacja religii”. W: Media i religia. Nowy kontekst komunikacji, red. Radosław Sierocki, Marek Sokołowski i Agnieszka Zduniak, 37–60. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2016.
• Stachowska, Ewa. „Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w koncepcji S. Hjarvarda”. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne 21, nr 4 (2017): 41–55. Dostęp 29.12.2022. https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3339.
• Stein, Edyta. O zagadnieniu wczucia. Tłum. Danuta Gierulanka i Jerzy F. Gierula. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2014.
• Szulich-Kałuża, Justyna. „Tożsamość religijna w dobie mediatyzacji religii”. Roczniki Nauk Społecznych 49, nr 1 (2021): 133–150. Dostęp 29.12.2022. https://doi.org/10.18290/rns21 491.9.
• Weigel, George. Witness to Hope. The Biography of Pope John Paul II. London: Harper Collins Publishers, 2005.
• Van Rensselaer Potter. Bioethics: Bridge to the Future. Englewood Cliffs: Prentice-Hal Inc., 1971.
• Wyrostkiewicz, Michał. Ekologia ludzka. Osoba i jej środowisko z perspektywy teologicznomoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.
• Velasco, Joseph Ching. „You are Cancelled: Virtual Collective Consciousness and the Emergence of Cancel Culture as Ideological Purging”. Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities 12, no. 5 (2020): 1–7. https://dx.doi.org/10.21659/rupkatha.12n5.rioc1s21n2.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult23142.5

Biblioteka Nauki

31233896