Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

• Authors: Kamila Kalista

Title variants

PL

Zmysłowa polifonia Wilde’a, Shawa, Dostojewskiego i Szekspira w filmach Woody’ego Allena

Abstracts

PL

Komedie Woody’ego Allena są jak nieustający karnawał, pełen zabaw, wesołości i śmiechu - jest to czas, kiedy wszystkie zmysły są pobudzone, a uczestnicy cieszą się wolnością i równością. Jego dramaty są nacechowane profanacją zasad, które powszechnie uznawane są za święte, a przynajmniej są ogólnie respektowane. Większość filmów Allena jest antyelitarna; pokazuje niejednokrotnie dysfunkcjonalność hierarchicznych relacji oraz ukazuje postaci, które często zachowują się w niestosowny, prowokujący, a nawet odpychający sposób. Autorka niniejszego artykułu analizuje wybrane filmy Woody’ego Allena, nawiązując do teorii Michaiła Bachtina na temat polifonii oraz jego konceptu karnawalizacji. Filmy te są odwróconymi światami takich klasyków jak Portret Doriana Graya, Pigmalion, Zbrodnia i kara oraz Otello. Reżyser stale prowadzi dialog z innymi artystami, pisarzami, filozofami, a nawet z Bogiem. Zgadza się lub polemizuje z nimi na tematy dotyczące różnego rodzaju emocji i zmysłów w humorystyczny lub ironiczny sposób.

EN

Woody Allen’s comedies are like a perpetual carnival, filled with festivity and laughter-a time when most senses are awoken, and participants celebrate freedom and equality. His dramas are marked by a profanation of rules which are generally sacred or at least widely respected. The author of the article analyzes several of Woody Allen’s films, referring to Mikhail Bakhtin’s theory on polyphony and his concept of the carnivalesque. Allen’s films are upside down worlds of such classics as The Picture of Dorian Gray, Pygmalion, Crime and Punishment, Othello and A Midsummer Night’s Dream. The director conducts a constant dialog with other artists, writers, philosophers and even God. He agrees or polemizes with them on subjects concerning a whole range of emotions and senses mostly in a humorous or ironic way, copying different styles to create a pastiche, a parody, or his own version of drama.

Keywords

EN

carnival; literature; senses; film; dialog

PL

karnawał; zbrodnia; zmysły; kara; dialog

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2024
• Volume: 15
• Issue: 1
• Pages: 33-49

Dates

published

2024

Contributors

author

Kamila Kalista

• University of Humanities and Economics in Lodz

• https://orcid.org/0000000304530124

References

• Bakhtin, Mikhail. Problems of Dostoevsky’s Poetics. Edited and translated by Caryl Emerson. London: University of Minnesota Press, 1984.
• Bakhtin, Mikhail. Rabelais and His World. Bloomington: Indiana University Press, 1984.
• Bakhtin, Mikhail. “Carnival Ambivalence.” In The Bakhtin Reader: Selected Writings of Bakhtin, Medvedev and Voloshinov, edited by Pam Morris,194–206. London: Arnold, 1994.
• Booker, M. Keith. Postmodern Hollywood. What’s New in Film and Why it Makes Us Feel So Strange. Westport: Praeger Publishers, 2007.
• Colombani, Florence. Masters of cinema. Woody Allen. Paris: Cashiers Du Cinema, 2007.
• Dostoyevsky, Fyodor. Crime and Punishment. Translated by Constance Garnett. London: Wordsworth, 2000.
• Dziemidok, Bohdan. “O głównych formach komizmu.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Humanistyczne i Filozoficzne 16 (1961): 57–91.
• Girgus, Sam B. The Films of Woody Allen. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.
• Kapsis, Robert E., ed. Woody Allen. Interviews. Jackson: University Press of Mississippi, 2016.
• Lax, Eric. Woody Allen. Rozmowy. Rozmowy z lat 1971-2009. New York: Axis Mundi, 2014.
• Lee, Sander H. Eighteen Woody Allen Films Analyzed. Anguish, God and Existentialism. Jefferson: Mc Farland & Company, 2002.
• Muecke, D. S. “Ironia: Podstawowe klasyfikacje.” Translated by Grażyna Cendrowska. Pamiętnik literacki 77, no. 1 (1986): 243–63.
• Polphemus, Robert. M. “Comic Faith and Its Discontents. Death and the Late Woody.” In A Companion to Woody Allen, edited by Peter J. Bailey and Sam B. Girgus, 116–41. Oxford: John Wiley & Sons, 2013.
• Scott, James F. Martin Scorsese, Woody Allen, Spike Lee. Ethnicity, Race, and Identity in American Independent Film. Lanham: Lexington Books, 2019.
• Shakespeare, William. A Midsummer Night’s Dream. London: Wordsworth, 1998.
• Shakespeare, William. Macbeth. London: Wordsworth, 1997.
• Shakespeare, William. Othello. London: Wordsworth, 2001.
• Shaw, George, Bernard. Pygmalion. New York: Garden City, 2015.
• Shone, Tom. Woody Allen: A Retrospective. London: Thames & Hudson, 2015.
• Wilde, Oscar. The Picture of Dorian Gray. London: Pinguin Books, 1985.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult24151.2

Biblioteka Nauki

31233962