The Principle of Salus Animarum as the Essence of the Adversarial System Under Canon Law

• Authors: Marta Greszata-Telusiewicz

Title variants

EN

The Principle of Salus Animarum as the Essence of the Adversarial System Under Canon Law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasada salus animarum jako istota kontradyktoryjności w systemie prawa kanonicznego Zasada kontradyktoryjności jest warunkiem zaistnienia iudicium. Do powstania każdego proce- su, w tym również kanonicznego procesu o nieważność małżeństwa, potrzebne jest bowiem czyjeś twierdzenie wyrażające wolę realizacji swojego uprawnienia z jednoczesnym zaistnieniem twierdzenia przeciwnego, które również w swej treści wyraża wolę realizacji tego samego uprawnienia. W tym czasie, gdy te dwa sprzeczne ze sobą twierdzenia zaistnieją jednocześnie przed sędzią kościelnym, powstaje spór, który następnie może przekształcić się w iudicium. Taką wolę rozumienia procesu kanonicznego jako kontradyktoryjnego, wyraża również Papież Franciszek w MIDI, przypominając dotychczasowe unormowania i reformując jedynie te procedury, które tego wymagały zgodnie z duchem czasu. Wprowadzenie tych zmian ma na celu pozbycie się z treści iudicium jedynie tego, co się zdewaluowało, przy czym trzon kontradyktoryjności pozostaje niewzruszony. Papież Franciszek pisze w MIDI: „…troska o zbawienie dusz, która – zarówno dzisiaj, tak jak w przeszłości – pozostaje najwyższym celem instytucji, ustaw i prawa, skłania Biskupa Rzymu do przedstawienia biskupom niniejszego aktu reformy”. Takie właśnie uzasadnienie staje u podstaw reformy Franciszkowej procesu kanonicznego opartego na zasadach procesowych.

EN

The principle of contradiction is a condition for the existence of an iudicium. For any trial, including canonical marriage nullity, one needs a statement expressing the will to exercise his right with the opposite claim, which also expresses the will to exercise the same right. At this time, when these two contradictory statements arise simultaneously before the church judge, a dispute arises, which then can turn into an iudicium. Such will to understand the canonical process as contradictional system is also expressed by Pope Francis in MIDI recalling the hitherto norms and reforming only those procedures that required it to move with the times. These changes are intended to remove from the content of the iudicium only what was devalued while the core of principle of contradiction remains inviolable. Pope Francis writes in MIDI: “..the zeal for the salvation of souls that, today like yesterday, always remains the supreme end of the Church’s institutions, rules, and law, compels the Bishop of Rome to promulgate this reform to all bishops”. Such justification underlies the Franciscan reform of the canonical process based on procedural principles.

Keywords

PL

reforma Papieża Franciszka; proces kanoniczny; proces o nieważność małżeństwa; Mitis Iudex Dominus Iesus; prawo kanoniczne; kontradyktoryjność; reforma Papieża Franciszka; proces kanoniczny; proces o nieważność małżeństwa; Mitis Iudex Dominus Iesus; prawo kanoniczne; kontradyktoryjność

EN

Pope Francis’s reform; canonical process; process regarding the nullity of marriage; Mitis Iudex Dominus Iesus; canon law; principle of contradiction

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2020
• Volume: 30
• Issue: 1
• Pages: 173-189

Dates

published

2020-07-07

Contributors

author

Marta Greszata-Telusiewicz

• The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Law, Canon Law and Administration

• https://orcid.org/0000-0003-0304-3500

References

• Adamowicz, Leszek. 1999. Wprowadzenie do prawa o sakramentach świętych według Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich. Lublin: Polihymnia.
• Dzięga, Andrzej. 1992. “Udział stron procesowych w ustaleniu formuły sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa.” Ius Matrimoniale 3:58–63.
• Dzięga, Andrzej. 1994. Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa. Warszawa: Oficyna Kalamus.
• Dzięga, Andrzej. 1997. “Alkoholizm jako podstawa orzeczenia nieważności małżeństwa.” Roczniki Nauk Prawnych 7:85–97.
• Dzięga, Andrzej. 1999. “Zadania procesowe obrońcy węzła małżeńskiego.” In Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia. T. 5. 1, ed. Andrzej Dzięga, 23–40. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Fąka, Marian. 1978. Normy ogólne kanonicznego procesu sądowego. Part. 2. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Fąka, Marian. 1982. “Niezdolność do przyjęcia istotnych obowiązków małżeńskich jako tytuł nieważności małżeństwa.” Prawo Kanoniczne 25:245–69.
• Góralski, Wojciech. 1987. Kościelne prawo małżeńskie. Płock: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Góralski, Wojciech. 2000. Kanoniczne prawo małżeńskie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Greszata, Marta. 2001. “Z dyskusji nad zadaniem obrońcy węzła.” Prawo – Administracja – Kościół 1(5):158–61.
• Greszata, Marta. 2003a. Litispendencja w procesie kanonicznym. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.
• Greszata, Marta. 2003b. “Problem kontradyktoryjności w kanonicznym postępowaniu o nieważność małżeństwa.” In Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia. T. 3, ed. Andrzej Dzięga, and Mirosław Wróbel, 239–58. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.
• Greszata, Marta. 2004. “Istota litis contestatio w procesie kanonicznym.” Roczniki Nauk Prawnych 14(2)137–59.
• Greszata, Marta. 2005. “Litispendencja i jej skutki w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa.” Roczniki Nauk Prawnych 15(2):254–57.
• Greszata, Marta. 2008. Iudicium cum principiis. Kodeksowa weryfikacja wybranych zasad procesowych w kanonicznych sprawach o nieważność małżeństwa. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Gręźlikowski, Janusz. 2002. Przed nami małżeństwo. Informator dla pragnących zawrzeć małżeństwo. Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
• Grzywacz, Jerzy. 1974. Promotor sprawiedliwości i jego udział w sprawach małżeńskich. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Kasprzyk, Piotr. 2003. Separacja prawna małżonków. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kumaniecki, Kazimierz. 1979. Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN. Ludwikowska, Anna. 1999. System prawa Stanów Zjednoczonych. Toruń: TNOiK Dom Organizatora. Majer, Piotr. 2002. “Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 7(13):167–90.
• Pastwa, Andrzej. 2007. Istotne elementy małżeństwa. W nurcie odnowy personalistycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Paździor, Stanisław. 1999. Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.
• Pikus, Szymon. 2002. “Sędzia kościelny w świetle zadań i uprawnień procesowych.” Prawo Ka- noniczne 45(3–4):279–80.
• Ramos, Francisco J. 2000. I tribunali ecclesiastici. Costituzione, organizazzione, norme processuali. Roma: Millennium Romae.
• Rozkrut, Tomasz. 2000. “Separacja małżeńska w prawie kanonicznym oraz w prawie polskim.” Polonia Sacra 4(6):209–24.
• Rozkrut, Tomasz. 2001. “Naturalny charakter instytucji małżeństwa i rodziny – Address of John Paul II to the Prelate Auditors, Officials And Advocates of the Tribunal of the Roman Rota, 1 February 2001.” Polonia Sacra 5(8):347–61.
• Sobański, Remigiusz. 1991. “Czy od dekretu kolegium zatwierdzającego dekret przewodniczącego odrzucający skargę powodową przysługuje prawo rekursu do drugiej instancji?.” Prawo Kanoniczne 34(3–4):211–13.
• Sobański, Remigiusz. 1996. “Przyjęcie skargi o orzeczenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 1(6–7):143–52.
• Stasiak, Marian. 2002. “Prawnik rzecznikiem prawdy o małżeństwie.” In Problemy prawnicze i kanoniczne, ed. Sylwester Kasprzak, 9–22. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Sztychmiler, Ryszard. 1993. Doktryna Soboru Watykańskiego II o celach małżeństwa i jej recepcja w Kodeksie Prawa Kanonicznego z roku 1983. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sztychmiler, Ryszard. 2001. “Zawiązanie sporu w procesie kanonicznym.” Ius Matrimoniale 6(12):101–25.
• Sztychmiler, Ryszard. 2007. “Część II. Proces sporny.” In Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Księga VII. Procesy. Tom V, ed. Józef Krukowski, 123–315. Poznań: Pallotinum 2007. Żurowski, Marian A. 1987. Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Katowice: Księgarnia Św. Jacka.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp20301-10