Kluczowe aspekty ścigania sprawców oszustw podatkowych

• Authors: Tomasz Oczkowski , Igor Zgoliński

Title variants

EN

Key Aspects of Prosecuting Tax Fraud Perpetrators

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W treści artykułu autorzy przedstawiają obecny kształt i mankamenty przepisów związanych z pociągnięciem do odpowiedzialności karnej skarbowej sprawców oszustw podatkowych. Wskazują, że istniejące rozwiązania są często niepraktyczne, nie przystają do otoczenia społeczno-gospodarczego. Dla zobrazowania tego zagadnienia koncentrują swe rozważania wokół nowo przyznanych kompetencji rzeczowych finansowych organów postępowania przygotowawczego oraz wymiarowej decyzji podatkowej, postrzeganej jako prejudykat w sprawach karnoskarbowych. Konkluzją artykułu jest propozycja, aby dokonać weryfikacji zasadności dalszego utrzymywania dotychczasowego kształtu rozwiązań prawnokarnych oraz rozważyć możliwość przesunięcia odpowiedzialności tzw. właściwych oszustw podatkowych na płaszczyznę odpowiedzialności administracyjnej. Odpowiedzialności karnej skarbowej w tym świetle podlegaliby wyłącznie sprawcy najpoważniejszych przestępstw, dokonywanych zasadniczo na przedpolu oszustw podatkowych. W tym bowiem przypadku kryminalne zabarwienie czynu posiada bardzo wyraźną przewagę nad jego zabarwieniem fiskalnym, w ramach szeroko rozumianej społecznej szkodliwości tego rodzaju przestępstw. To niewątpliwie winno determinować odpowiedzialność karną.

EN

In the content of the article, the authors present the current shape and shortcomings of the provisions related to bringing tax perpetrators to tax liability. They indicate that existing solutions are often impractical and do not fit into the socio-economic environment. To illustrate this issue, they focus their considerations on newly granted competences of the financial authorities of preparatory proceedings and dimensional tax decision, seen as a prejudication ruling in fiscal penal cases. The conclusion of the article is a proposal to verify the legitimacy of further maintaining the current shape of criminal law solutions and to consider the possibility of shifting the responsibility of the so-called “proper tax frauds” on the plane of administrative liability. In this view, fiscal criminal liability would only apply to the perpetrators of the most serious crimes committed generally in the foreground of tax fraud. In this case, the criminal tone of the act, has a very clear advantage over its fiscal tone, as part of the broadly understood social harmfulness of such crimes. This undoubtedly should determine criminal liability.

Keywords

PL

odpowiedzialność karna skarbowa; prawo karne skarbowe jako odrębna gałąź prawa karnego; nowy kształt przestępczości podatkowej; dwutorowość reakcji karnej; samodzielność jurysdykcyjna sądu w postępowaniach karnych skarbowych; odpowiedzialność karna skarbowa; prawo karne skarbowe jako odrębna gałąź prawa karnego; nowy kształt przestępczości podatkowej; dwutorowość reakcji karnej; samodzielność jurysdykcyjna sądu w postępowaniach karnych skarbowych

EN

fiscal criminal liability; fiscal law as a separate branch of criminal law; new shape of a tax crime; the “double-track” criminal response; jurisdictional independence of the court in fiscal penal proceedings

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2020
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 77-92

Dates

published

2021-05-29

Contributors

author

Tomasz Oczkowski

• Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-1479-3801

author

Igor Zgoliński

• Kujawy and Pomorze University in Bydgoszcz, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5097-6170

References

• Bojarski Janusz: Przestępstwa gospodarcze związane z działalnością banków, Toruń: TNOiK 2001.
• Charkiewicz Mariusz: Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego na gruncie art. 54 i 56 ustawy Kodeks karny skarbowy – rzeczywistość znana i nieznana, „Prawo i Podatki” 2012, nr 12, s. 18-24.
• Dudek Tomasz: Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 11, s. 84-111.
• Dudziak Sławomir: Krajowa Administracja Skarbowa a postępowanie karne skarbowe, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 4, s. 95-107.
• Duży Jerzy: Kompetencja sądu karnego do ustalenia kwoty uszczuplonego podatku, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 1, s. 106-120.
• Duży Jerzy, Kołodziejski Paweł: Pranie pieniędzy związanych z uszczupleniami podatkowymi, [w:] Wybrane aspekty nowelizacji prawa karnego. Zagadnienia penalizacji prania pieniędzy w świetle projektowanych nowelizacji. Kognicja sądu w sprawach wpadkowych w postępowaniu karnym, red. Marta Kolendowska-Matejczuk, Karolina Szwarc, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich 2015, s. 29-39.
• Duży Jerzy: Ściganie przestępczości zorganizowanej w zakresie obrotu złomem i paliwami, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 7-8, s. 71-86.
• Duży Jerzy: Zorganizowana przestępczość podatkowa w Polsce. Zwalczanie przestępnego nadużycia mechanizmów podatków VAT i akcyzowego, Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2013.
• Hofmański Piotr: Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice: Uniwersytet Śląski 1988.
• Kędzierska Grażyna: Nielegalny handel towarami akcyzowymi, [w:] Nielegalne rynki. Geneza, skala zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, red. Wiesław Pływaczewski, Piotr Chlebowicz, Olsztyn: Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2012, s. 304-321.
• Kołodziejski Paweł: Skuteczność ścigania przestępczości skarbowej a zmiany systemowe, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 3, s. 86-105.
• Korczyński Dawid: Funkcja fiskalna prawa karnego skarbowego, [w:] Węzłowe zagadnienia prawa karnego skarbowego, red. Dawid Korczyński, Piotr Jóźwiak, Piotr Herbowski, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2017, s. 99-118.
• Łabuda Grzegorz: Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 3, s. 77-83.
• Oczkowski Tomasz: Glosa do postanowienia SN z 22.11.2011 r., IV KK 270/2011, LEX nr 1095847, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2013, nr 6, s. 518-523.
• Oczkowski Tomasz: Komentarz do art. 53 k.k.s., [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, red. Igor Zgoliński, Warszawa: Wolters Kluwer 2018, s. 272-346.
• Oczkowski Tomasz: Przepadek i pranie brudnych pieniędzy jako środki mające na celu pozbawienie korzyści majątkowych uzyskanych z przestępstw, [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. Violetta Konarska-Wrzosek, Jerzy Lachowski, Józef Wójcikiewicz, Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2010, s. 407-430.
• Olszewski Radosław: Wybrane aspekty ostatnich nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego ze szczególnym uwzględnieniem zmian ustrojowych organów administracji skarbowej, „Przegląd Podatkowy” 2017, nr 9, s. 11-16.
• Raglewski Janusz: Przepadek w ramach regulacji przestępstwa prania brudnych pieniędzy – uwagi de lege lata i de lege ferenda, [w:] Wybrane aspekty nowelizacji prawa karnego. Zagadnienia penalizacji prania pieniędzy w świetle projektowanych nowelizacji. Kognicja sądu w sprawach wpadkowych w postępowaniu karnym, red. Marta Kolendowska-Matejczuk, Karolina Szwarc, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich 2015, s. 40-47.
• Sepioło-Jankowska Iwona: Optymalny model odpowiedzialności prawnej za czyny karne skarbowe, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2016.
• Wilk Leszek: Szczególne cechy odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2006.
• Zawiejska-Rataj Joanna, Podsiadły Artur: Rozpoznawania, wykrywanie, ściganie i zwalczanie czynów zabronionych, zapobieganie im i ściganie ich sprawców przez organy Krajowej Administracji Skarbowej, „Przegląd Podatkowy” 2017, nr 10, s. 37-42.
• Zgoliński Igor: Komentarz do art. 56 k.k.s., [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, red. Igor Zgoliński, Warszawa: Wolters Kluwer 2018, s. 380-382.
• Zgoliński Igor: Wystawienie lub posługiwanie się nierzetelnym dokumentem podatkowym, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 3, s. 156-168.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp20302-6