Wiedza naukowa w dociekaniach badawczych Floriana Znanieckiego

• Authors: Mariusz Zemło

Title variants

EN

Scientific Knowledge in the Research Inquiries of Florian Znaniecki

Abstracts

EN

The aim of the text is to show Florian Znaniecki’s contribution to the exploration of scientific knowledge. The scientist devoted a lot of space to dissecting numerous aspects related to this knowledge. However, these were not elaborated and presented by him in a compact form, nor were they pursued according to a specific research programme. They are scattered over many publications, written at different times and undertaken for different motives. It was necessary to extract them from his rich oeuvre and submit them in a reasonably coherent form. This was done using a scheme drawn from a proposal by Maria and Stanisław Ossowski, intended by the authors to tie together the threads that would be dealt with in the science of science. After slight modification, it consists of the following sections: reflections on the sociology of scientific knowledge closely linked to the philosophy of science, sociological science of knowledge as one of many branches of culture, scientific knowledge in the context of collective life, issues of an institutional and organisational nature related to scientific knowledge, historical analyses relating to scientific knowledge.

PL

Celem tekstu jest pokazanie wkładu Floriana Znanieckiego w zgłębianie wiedzy naukowej. Uczony poświęcił wiele miejsca na roztrząsanie licznych aspektów z tą wiedzą związanych. Nie były one jednak przez niego opracowane i przedstawione w zwartej formie, ani realizowane zgodnie z konkretnym programem badawczym. Rozproszone są po wielu publikacjach, pisanych w różnym czasie i podejmowanych z różnych pobudek. Należało je wydobyć z jego bogatej twórczości i przedłożyć w miarę spójnej postaci. Do tego posłużył schemat zaczerpnięty z propozycji Marii i Stanisława Ossowskich, mający w zamyśle autorów spinać wątki, którymi miałaby się zająć nauka o nauce. Po lekkiej modyfikacji składa się z następujących działów: rozważania nad socjologią wiedzy naukowej ściśle powiązane z filozofią nauki, socjologiczna nauka o wiedzy jako jednym z wielu działów kultury, wiedza naukowa w kontekście życia zbiorowego, zagadnienia o charakterze instytucjonalno-organizacyjnym związane z wiedzą naukową, historyczne analizy odnoszące się do wiedzy naukowej.

Keywords

EN

Florian Znaniecki; scientific knowledge; sociology of knowledge; scientology

PL

Florian Znaniecki; wiedza naukowa; socjologia wiedzy; naukoznawstwo

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2023
• Volume: 51
• Issue: 1
• Pages: 81-107

Dates

published

2023

Contributors

author

Mariusz Zemło

• University of Bialystok

• https://orcid.org/0000000309458651

References

• Cieśliński J.L. (2008), Zrozumienie kluczem do wiedzy, [w:] A. Jabłoński i M. Zemło (red.), Między unifikacją a dezintegracją. Kondycja wiedzy we współczesnym społeczeństwie, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 37-84.
• Dudkiewicz H. (1973), Problematyka socjologii wiedzy w dorobku myśli teoretycznej Floriana Znanieckiego, Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej, Seria E, z. 5, s. 331-369.
• Goćkowski J. (2000), Ludzie „systemu” i ludzie „problemu”. Wieczna wojna w teatrze życia naukowego, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”.
• Ossowski S. i Ossowska M. (1967), Nauka o nauce, [w:] S. Ossowski, Dzieła, t. IV, Warszawa: PWN, s. 91-102.
• Szacki J. (1984), Wstęp, [w:] F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, Warszawa: PWN, s. VII-XXII.
• Szacki J. (1986), Znaniecki, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Znaniecki F. (1934), The Methods of Sociology, New York: Farrar & Rinehart.
• Znaniecki F. (1973), Socjologia i wychowanie, t. 1: Wychowujące społeczeństwo, Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1984), Społeczne role uczonych, Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1987), Myśl i rzeczywistość, [w:] F. Znaniecki, Pisma filozoficzne, t. 1: „Myśl i rzeczywistość” i inne pisma filozoficzne, Warszawa: PWN, s. 39-76.
• Znaniecki F. (1988), Wstęp do socjologii, Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1990), Współczesne narody, Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1991), Humanizm i poznanie, [w:] F. Znaniecki, Pisma filozoficzne, t. 2: „Humanizm i poznanie” i inne pisma filozoficzne, Warszawa: PWN, s. 235-458.
• Znaniecki F. (1992), Nauka o kulturze. Narodziny i rozwój, Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1997), Społeczna rola studenta uniwersytetu, tłum. M. Żyromski, Poznań: Wydawnictwo Nakom.
• Znaniecki F. (2001), Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Warszawa: PWN.

Identifiers

DOI

10.18290/rns2023.0009

Biblioteka Nauki

30147040