Znaczenie kapitału społecznego w tworzeniu bezpieczeństwa społeczności lokalnych

• Authors: Aleksandra Skrabacz

Title variants

EN

The Importance of Social Capitalin Creating Community Safety

Abstracts

EN

Without social capital, a democratic state and civil society cannot function. It is characterized by a high level of social trust, solidarity, reciprocity, the prevalence of customary law over written law. Indicators of its level are the number of NGOs and volunteers, participation in elections and referendums, trust in the public and private spheres. It also translates into the state of security at the local level. The research questions, arising from the topic of the article, are: how is social capital defined, what are its types and ways of measuring it? social capital of what nature can be diagnosed in Polish society? what activities resulting from civic activity can be used to strengthen the sense of local security? The theoretical layer was based on analysis and synthesis, as well as induction and deduction. In the empirical layer, statistical data on multifaceted indicators of social capital were used.

PL

Bez kapitału społecznego państwo demokratyczne i społeczeństwo obywatelskie nie może funkcjonować. Cechuje się wysokim poziomem zaufania społecznego, solidarnością, wzajemnością, przewagą prawa zwyczajowego nad pisanym. Wskaźnikami jego poziomu jest liczba organizacji pozarządowych i wolontariuszy, udział w wyborach i referendach, ufność w sferze publicznej i prywatnej. Przekłada się on również na stan bezpieczeństwa na szczeblu lokalnym. Pytania badawcze, wynikające z tematu artykułu, brzmią: jak jest definiowany kapitał społeczny, jakie są jego rodzaje i sposoby pomiaru? jakiego rodzaju kapitał społeczny można zdiagnozować w społeczeństwie polskim? jakie działania wynikające z aktywności obywatelskiej można wykorzystać do wzmacniania poczucia bezpieczeństwa lokalnego? W warstwie teoretycznej bazowano na analizie i syntezie oraz indukcji i dedukcji. W warstwie empirycznej wykorzystano dane statystyczne dotyczące wieloaspektowych wskaźników kapitału społecznego.

Keywords

EN

civil society; social capital; social trust; NGOs; volunteerism

PL

społeczeństwo obywatelskie; kapitał społeczny; zaufanie społeczne; organizacje pozarządowe; wolontariat

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2023
• Volume: 51
• Issue: 2
• Pages: 89-109

Dates

published

2023

Contributors

author

Aleksandra Skrabacz

• Military University of Technology

• https://orcid.org/000000015958810X

References

• Boguszewski R. (2010), Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich w latach 1998-2010, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl [dostęp: 21.05.2022].
• Bourdieu P. (1986), The Forms of Capital, [w:] J.G. Richardson, Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, Westport, CT: Greenwood Press, s. 241-258, https://www.socialcapitalgateway.org/sites/socialcapitalgateway.org/files/data/paper/2016/10/18/rbasicsbourdieu1986-theformsofcapital.pdf [dostęp: 15.12.2022].
• CBOS (2010), Dobroczynność w Polsce, Warszawa, https://www.cbos.pl [dostęp: 14.12.2022].
• CBOS (2020), Zaufanie społeczne, kwiecień 2020, nr 43/2020, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_043_20.PDF [dostęp: 13.01.2023].
• Coleman J. (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, American Journal of Sociology, Vol. 94, Supplement: Organizations and Institutions: Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure, s. S95-S120, http://www.reutinstitute.org/Data/Uploads/PDFVer/Social%20Capital%20Coleman.pdf [dostęp: 11.12.2022].
• Czapiński J. (2008), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks, Zarządzanie Publiczne, nr 2(4), s. 5-26.
• Działek J. (2008), Geografia kapitału społecznego. Regionalne zróżnicowanie zasobów kapitału społecznego w Polsce, [w:] S. Szczepański, K. Bierwiaczonek, T. Nawrocki (red.), Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Działek J. (2011), Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju gospodarczego w skali regionalnej i lokalnej w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Fukuyama F. (1995), Social Capital and Global Economy, Foreign Affairs, t. 74, nr 5, s. 89-90, [za:] J. Działek (2011), Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju gospodarczego w skali regionalnej i lokalnej w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Fukuyama F. (1997), Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fukuyama F. (2000), Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego, Warszawa: Wydawnictwo Bertelsmann, Świat Książki.
• Fukuyama F. (2003), Kapitał społeczny, [w:] L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie, Kraków: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Gierszewski J. i Pieczywok A. (2019), Społeczny wymiar bezpieczeństwa człowieka, Warszawa: Difin.
• GUS (2020), Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki badania spójności społecznej 2018, Warszawa.
• GUS (2017), Wolontariat w 2016 roku, Warszawa, https://stat.gov.pl/ [dostęp: 05.01.2023].
• GUS (2022), Wolontariat w 2022 roku, Warszawa, https://stat.gov.pl/ [dostęp: 05.01.2023].
• Hanifan L. (1916), https://www.socialcapitalgateway.org/content/person/hanifan-lyda-j [dostęp: 28.01.2023].
• KPRM (2009), Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Warszawa, https://www.isp.org.pl/uploads/drive/oldfiles/8016944570676195001255433247.pdf [dostęp: 24.04.2022].
• Kuchmacz B. (2016), Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju lokalnego, Warszawa: CeDeWu.
• Kuźniar R. (2006), Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mazowiecki T. (1989), expose, https://dzieje.pl/aktualnosci/wystapienie-tadeusza-mazowieckiego-w-sejmie-24-sierpnia-1989-r [dostęp: 11.01.2023].
• MSWiA (2007), Odpowiedź ministra spraw wewnętrznych i administracji na zapytanie nr 3270 w sprawie straży obywatelskiej, http://orka2.sejm.gov.pl/IZ5.nsf/main/16F518BA [dostęp: 14.01.2023].
• Neighbourhood (2023), www.ourwatch.org.uk [dostęp: 14.01.2023].
• Nowa encyklopedia powszechna PWN (1996), Warszawa: PWN.
• Parlament Europejski (2019), https://www.europarl.europa.eu/election-results-2019/pl/frekwencja/ [dostęp: 05.02.2022].
• PKW (2015), Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 września 2015 roku o wynikach głosowania i wyniku referendum przeprowadzonego w dniu 6 września 2015 roku (Dz.U. z 2015 r. poz. 1375), https://referendum2015.pkw.gov.pl [dostęp: 12.12.2022].
• Policja (2022), https://policja.pl/pol/aktualnosci/218655,Obywatelska-czujnosc-plus-skuteczna-praca-policjantow-Efekt-podejrzani-o-kradzie.html [dostęp: 26.05.2022].
• Portal Organizacji Pozarządowych (2022), https://publicystyka.ngo.pl/podstawowe-informacje-o-organizacjach-pozarzadowych [dostęp: 12.01.2023].
• Portes A. (1998), Social Capital. Its Origins and Applications in Modern Sociology, Annual Review of Sociology, 24, s. 1-24.
• Portes A. (2000), The two Meanings of Social Capital, Sociological Forum, 15, s. 1-12.
• Putnam R., Leonardi R. i Nanetti R. (1995), Demokracja w działaniu: tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak; Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Putnam R. (2008), Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Rysz-Kowalczyk B. (red.) (2001), Leksykon polityki społecznej, Warszawa: IPS UW.
• Sabatini F. (2005), Does Social Capital Improve Labour Productivity in Small and Medium Enterprises?, Roma: La Sapienza, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=828524 [dostęp: 20.12.2022].
• Sierocińska K. (2011), Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar i typy, Studia Ekonomiczne, nr 1(68), s. 69-86.
• Skrabacz A. (2006), Organizacje pozarządowe w bezpieczeństwie narodowym Polski w XXI wieku, Warszawa: AON.
• Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego (współdziałanie, kultura, kreatywność) 2030 (2020), uchwała nr 155 Rady Ministrów z dnia 27 października 2020 roku w sprawie przyjęcia „Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego (współdziałanie, kultura, kreatywność) 2030”, Monitor Polski 2020, poz. 1060, Warszawa, https://isap.sejm.gov.pl › isap.nsf › M20201060 [dostęp: 4.06.2022].
• Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 (2013), uchwała nr 61 Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 roku w sprawie przyjęcia „Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020”, Monitor Polski 2013, poz. 378, Warszawa, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20130000378 [dostęp: 4.06.2022].
• Stowarzyszenie Klon/Jawor (2008), Najważniejsze pytania – podstawowe fakty. Polski sektor pozarządowy, Warszawa, https://fakty.ngo.pl/raporty/podstawowe-fakty-o-organizacjach-pozarzadowych-2008 [dostęp: 15.01.2023].
• Straż Pożarna (2023), https://strazacki.pl/artyku%C5%82y/ochotnicze-stra%C5%BCe-po%C5%BCarne-w-liczbach-%E2%80%93-najnowsze-dane [dostęp: 2.02.2023].
• Sztompka P. (2016), Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Kraków: Znak Horyzont.
• Urbanek A. (2009), Bezpieczeństwo społeczności lokalnych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Wciórka B. (2008), Opinie i Diagnozy nr 8: Społeczeństwo obywatelskie 1998-2008, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl [dostęp: 20.05.2022].
• Woolcock M. (1998), Social Capital and Economic Development: Toward and Theoretical Synthesis and Policy Framework, Theory and Society, 27, s. 151-208.
• Woolcock M. (2001), The Place of Social Capital in Understanding Social and Economic Outcomes, Canadian Journal of Policy Research, t. 2, nr 1, s. 11-17, [za:] J. Działek (2011), Kapitał społeczny – ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3(45), https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/84830/dzialek_kapital_spoleczny_ujecia_teoretyczne_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 15.12.2022].

Identifiers

DOI

10.18290/rns2023.0018

Biblioteka Nauki

30147081