Dlaczego rodzice edukują dzieci w domu? Motywy podjęcia edukacji domowej w świetle badań własnych

• Authors: Kinga Lendzion , Agnieszka Wołk

Title variants

EN

Why Do Parents Educate Children at Home? Motives for Home Education in the Light of Own Research

Abstracts

EN

The article presents the results of quantitative research conducted using an online survey technique among 393 parents who educate their children at home. The article includes both a brief socio-demographic characterisation of the parents and an analysis of the motives for transferring children from system schools to home schooling. The motives indicated by the parents surveyed were analysed according to the classification accepted in the literature into positive motives (pull factors) and negative motives (push factors). It is worth noting that among the five most frequently indicated motives, the following dominated the push factors out of the system schools – lack of individual approach to the child at school, excessive learning overload and the pursuit of grades and competition between students at school.

PL

W artykule zostały zaprezentowane wyniki ilościowych badań własnych przeprowadzonych techniką ankiety internetowej wśród 393 rodziców edukujących dzieci w domu. Artykuł obejmuje zarówno krótką charakterystykę społeczno-demograficzną rodziców, jak i analizę motywów przenoszenia dzieci ze szkół systemowych na nauczanie domowe. Motywy wskazane przez badanych rodziców zostały poddane analizie zgodnie z przyjętą w literaturze przedmiotu klasyfikacją na motywacje pozytywne (czynniki przyciągające – pull factors) i negatywne (czynniki odpychające – push factors). Warto zaznaczyć, że wśród pięciu najczęściej wskazywanych motywów dominowały czynniki odpychające od szkół systemowych – brak indywidualnego podejścia do dziecka w szkole, zbytnie przeciążenie nauką oraz pogoń za ocenami i rywalizacja między uczniami w szkole.

Keywords

EN

home education; alternative education; motivations; system school

PL

edukacja domowa; edukacja alternatywna; motywacje; szkoła systemowa

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2023
• Volume: 51
• Issue: 3
• Pages: 51-69

Dates

published

2023

Contributors

author

Kinga Lendzion

• Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

• https://orcid.org/0000000328090565

author

Agnieszka Wołk

• Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

• https://orcid.org/0000000267700509

References

• Alert nr 6, Uczeń nie ryba, czyli edukacja przyszłości, https://oees.pl/alerty-eksperckie.
• Bielecka-Prus J. (2018), Dlaczego rodzice edukują dzieci w domu? Typologia motywacji w świetle badań empirycznych, [w:] J. Bielecka-Prus (red.), Rodzina w edukacji domowej, Warszawa: Wydawnictwo i Księgarnia „Gotów” Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, s. 116-138.
• Bielecka-Prus J. i Heleniak A. (2018), Motywy podjęcia edukacji domowej w opinii rodziców, [w:] J. Bielecka-Prus (red.), Rodzina w edukacji domowej, Warszawa: Wydawnictwo i Księgarnia „Gotów” Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, s. 139-166.
• Budajczak M. (2004), Edukacja domowa, Gdańsk: GWP.
• Budajczak M. (2010), Edukacja domowa, [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Suplement, Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie, s. 107-110.
• Budajczak M. (2020), Edukacja domowa… po latach, Ćwiklice: Wydawnictwo Iosephicum.
• Budajczak M. (2021), Edukacja domowa wobec pierwszych „fal” plagi XXI wieku, Studia z Teorii Wychowania, 12, nr 3(36), s. 23-34.
• Czapliński P., Dynowska-Chmielewska K., Federowicz M., Giza-Poleszczuk A., Gorzeńska O., Karwińska A., Traba R., Wiśniewski J. i Zwierżdżyński M. (2020), Raport Edukacja. Między pandemią COVID-19 a edukacją przyszłości, Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
• Giercarz-Borkowska M. (2019), Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych, Wrocław: Wydawnictwo TeksTy.
• Giercarz-Borkowska M. (2021). Warunki praktykowania edukacji domowej w Polsce, Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(20), s. 231-239.
• Głażewska A. (2018), Edukacja domowa jako styl życia, Ćwiklice: Iosephicum.
• Helios J. (2014), Edukacja domowa: kilka uwag w kontekście dyskursu o edukacji demokratycznej, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, 3, nr 2, s. 180-198.
• Kalinowska K. (2022), Bezmiar miar i praktyki niewymierności. Kilka refleksji na marginesie badań bezsensu w szkole, Kultura i Społeczeństwo, 66, nr 1, s. 149-170.
• Kochan K. (2016), Edukacja domowa w Polsce – pedagogiczne inspiracje współczesnych edukatorów domowych, Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, XXXII, z. 45, s. 115-136.
• Kolet-Iciek A. (2020), Efekt pandemii: coraz więcej dzieci przechodzi na edukację domową, https://www.miastopociech.pl/aktualnosci/efekt-pandemii-coraz-wiecej-dzieci-przechodzi-na-edukacje-domowa.
• Krasuska-Betiuk M. i Dropia P. (2021), Blaski i cienie edukacji domowej w przekonaniach praktykujących ją matek, Wychowanie w Rodzinie, t. XXIV(1), s. 25-45.
• Królikiewicz R. (2016), Socjalizacja w edukacji domowej w opinii rodziców edukujących domowo, Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11, nr 4(42), s. 115-128.
• Królikiewicz R. (2017), Doświadczenie edukacji domowej i edukacji tradycyjnej – w narracji maturzysty, Studia Paedagogica Ignatiana, 20, nr 3, s. 161-181.
• Lendzion K. (2021), Edukacja domowa w Polsce jako przykład edukacji alternatywnej, [w:] A. Klimska i M. Klimski (red.), Przyszłość polskiej szkoły. Alert pedagogiczny, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 92-106.
• Marszałek A. (2020), WNE 057: Plusy i minusy edukacji domowej, czyli każdy kij ma dwa końce, https://wiecejnizedukacja.pl/wne-057-plusy-i-minusy-edukacji-domowej/.
• Murphy J.F. (2012), Homeschooling in America: Capturing and assessing the movement, Thousand Oaks, CA: Corwin, SAGE Company.
• Olearczyk T. (2016), Edukacja domowa – alternatywa dla nauczania zinstytucjonalizowanego, Państwo i Społeczeństwo, nr 2 (XVI), s. 27-38.
• Ptaszek G., Stunża G.D., Pyżalski J., Dębski M. i Bigaj M. (2020), Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami?, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Poruszek M. (2020), Edukacja domowa – ucieczka od zdalnego nauczania czy społeczno-wychowawcza potrzeba?, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, nr 4, s. 17-31.
• Szafrańska A. i Pawlak J. (2020), W poszukiwaniu lepszych możliwości kształcenia dla własnego dziecka. Edukacja domowa z perspektywy rodziców, Przegląd Pedagogiczny, nr 1, s. 203-218.
• Pyżalski J. (2021), Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 – przegląd najistotniejszych problemów, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 20, nr 2, s. 92-115.
• Szymański M. (2021), Zmiana społeczna a edukacja przyszłości, [w:] A. Karpińska, K. Borawska-Kalbarczyk i A. Szwarc (red.), Edukacja w przestrzeni społecznej – paradygmaty zmian, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Śliwierski B. (2009), O pewnych okolicznościach zmian prawnych dla potrzeb ruchu edukatorów domowych w Polsce, [w:] M. i P. Zakrzewscy (red.), Edukacja domowa w Polsce: teoria i praktyka, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.
• Tłuściak-Deliowska A. i Krawiec M. (2020), Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego. Stan polskich badań i perspektyw badawczych, Przegląd Pedagogiczny, nr 1, s. 191-202.
• Tomczyk R. i Zając M. (2018), Edukacja domowa: teoria i praktyka, Szczecin: Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum.
• Zakrzewska M. i Zakrzewski P. (2009), Edukacja domowa w Polsce: teoria i praktyka, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.

Identifiers

DOI

10.18290/rns2023.0028

Biblioteka Nauki

30147090