Moral Attitudes in Poland: “Towards”, “Away” and “Against People” – Socio-Cultural Determinants and Religious Implications. Based on European Values Study 2017

• Authors: Dominik Szczygielski

Title variants

PL

Postawy moralne w Polsce: „do”, „od” i „przeciw” ludziom – społeczno-kulturowe determinanty i religijne implikacje na podstawie danych z europejskiego sondażu wartości 2017

Abstracts

PL

Na podstawie dostępnych badań można stwierdzić, że zaufanie instytucjonalne może stanowić istotny predyktor prospołeczności. Głównym celem niniejszego opracowania jest zbadanie współzależności pomiędzy typami zaufania a typami orientacji moralnych „do”, „od” i „przeciw” ludziom. Kolejnym celem jest także określenie współzależności pomiędzy zaufaniem instytucjonalnym a orientacjami moralnymi z uwzględnieniem takich zmiennych, jak religijność, wykształcenie i wielkość miejscowości zamieszkania. W artykule zaprezentowano analizę, która pozwala uznać zaufanie interpersonalne oraz zaufanie instytucjonalne za alternatywne (potencjalnie konkurencyjne) predyktory orientacji moralnych w porównaniu do innych bardziej ugruntowanych czynników, tj. religijność. Wyniki badań pozwalają stawiać pytanie o przyszłość religii w stabilnych i demokratycznych społeczeństwach, której rola i funkcje mogą być kwestionowane.

EN

According to the latest research institutional trust may serve as a significant predictor of prosociality. The main purpose of this article is to examine types of trust as predictors of moral attitudes “towards”, “away” and “against” people. Another aim is to examine institutional trust as a predictor of moral attitudes in correlation to other significant predictors, like religiousness, education and size of town. This paper presents analysis in the course of which interpersonal and institutional trust has been confirmed as alternative (potentially competing) predictors of moral attitudes than other established variables, e.g., religiousness. Presented findings allow to pose the question about the future of religion in stable, democratic societies.

Keywords

EN

prosociality; social trust; institutional trust; moral orientations; civil religion

PL

prospołeczność; zaufanie społeczne; zaufanie instytucjonalne; orientacje moralne; religia cywilna

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2023
• Volume: 51
• Issue: 3
• Pages: 143-164

Dates

published

2023

Contributors

author

Dominik Szczygielski

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000341119924

References

• Andriani L., and Sabatini F. (2015), Trust and Prosocial Behaviour in a Process of State Capacity Building: the Case of the Palestinian Territories, Journal of Institutional Economics, 11, p. 823-846; https://doi.org/10.1017/S1744137414000575.
• Barclay P. (2004), Trustworthiness and Competitive Altruism Can also Solve the “Tragedy of the Commons,” Evolution and Human Behavior, 25, p. 209-220; https://doi.org/10.1016/j.evolhumbehav.2004.04.002.
• Barclay P., and Willer R. (2007), Partner Choice Creates Competitive Altruism in Humans, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 274, p. 749-753; https://doi.org/10.1098/rspb.2006.0209.
• Bekkers R. (2012), Trust and Volunteering: Selection or Causation? Evidence From a 4 Year Panel Study, Political Behavior, 34, p. 225-247; https://doi.org/10.1007/s11109-011-9165-x.
• Bellah R.N. (1967), Civil Religion in America, Daedalus, 96, p. 1-21.
• Durkheim E. (1997), The Division of Labor in Society, New York: The Free Press.
• Durkheim E. (1982), The Rules of Sociological Method, New York: The Free Press.
• EVS, 2017. European Values Study Longitudinal Data File 2017 (EVS 1981-2017). GESIS Data Archive, Cologne. ZA7500_v4-0-0.sav Data file.
• Gesthuizen M., van der Meer T., and Scheepers P. (2008), Education and Dimensions of Social Capital: Do Educational Effects Differ due to Educational Expansion and Social Security Expenditure?, European Sociological Review, 24, p. 617-632; https://doi.org/10.1093/esr/jcn021.
• Gheorghiu M.A., Vignoles V.L., and Smith P.B. (2009), Beyond the United States and Japan: Testing Yamagishi’s Emancipation Theory of Trust across 31 Nations, Social Psychology Quarterly, 72, p. 365-383; https://doi.org/10.1177/019027250907200408.
• Glanville J.L., Andersson M.A., and Paxton P. (2013), Do Social Connections Create Trust? An Examination Using New Longitudinal Data, Social Forces, 92, p. 545-562; https://doi.org/10.1093/sf/sot079.
• Glanville J.L., Paxton P., and Wang Y. (2016), Social Capital and Generosity, Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 45, p. 526-547.
• Hedge A., Yousif Y.H. (1992), Effects of Urban Size, Urgency, and Cost on Helpfulness: A Cross-Cultural Comparison between the United Kingdom and the Sudan, Journal of Cross-Cultural Psychology, 23, p. 107-115; https://doi.org/10.1177/0022022192231008.
• Irwin K. (2009), Prosocial Behavior Across Cultures: The effects of Institutional Versus Generalized Trust, [in:] S.R. Thye, E.J. Lawler (Eds.), Advances in Group Processes, Bingley: Emerald Group Publishing Limited, p. 165-198; https://doi.org/10.1108/S0882-6145(2009)0000026010.
• Kiciński K. (2015), Orientacje moralne. Leksykon socjologii moralności: podstawy – teorie – badania – perspektywy, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Kiciński K. (1998), Orientacje moralne. Próba typologii, Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk UW.
• Kumlin S., and Rothstein B. (2005), Making and Breaking Social Capital: The Impact of Welfare-State Institutions, Comparative Political Studies, 38, p. 339-365; https://doi.org/10.1177/0010414004273203.
• Kwon O.Y. (2019), Social Trust and Economic Development. The Case of South Korea, Edward Elgar Publishing; https://doi.org/10.4337/9781784719609.00008.
• Mariański J. (1990), Moralność w procesie przemian. Szkice socjologiczne, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Matsumoto Y., Yamagishi T., Li Y., and Kiyonari T. (2016), Prosocial Behavior Increases with Age across Five Economic Games, PLOS ONE, 11, p. 1-16; https://doi.org/10.1371/journal. pone.0158671.
• Misztal M. (1980), Problematyka wartości w socjologii, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Pope Francis (2020), Encyclical letter “Fratelli tutti” of the Holy Father Francis on fraternity and social friendship, Vatican.
• Putnam R. (2000), Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York: Simon & Schuster Paperbacks.
• Shariff A.F., and Norenzayan A. (2007), God Is Watching You: Priming God Concepts Increases Prosocial Behavior in an Anonymous Economic Game, Psychological Science, 18, p. 803-809; https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2007.01983.x.
• Simpson B., and Willer R. (2015), Beyond Altruism: Sociological Foundations of Cooperation and Prosocial Behavior, Annual Review of Sociology, 41, p. 43-63; https://doi.org/10.1146/annurev-soc-073014-112242.
• Tsvetkova M., and Macy M.W. (2014), The Social Contagion of Generosity, PLoS ONE 9, e87275; https://doi.org/10.1371/journal.pone.0087275.
• Van Lange P.A.M., De Bruin E.M.N., Otten W., and Joireman J.A. (1997), Development of Prosocial, Individualistic, and Competitive Orientations: Theory and Preliminary Evidence, Journal of Personality and Social Psychology, 73, p. 733-746; https://doi.org/10.1037/0022-3514.73.4.733.
• Wilson J. (2000), Volunteering, Annual Review of Sociology, 26, p. 215-240; https://doi.org/10.1146/annurev.soc.26.1.215.
• Wojtyła K. (2021), Person and Act and Related Essays, Washington: The Catholic University of America Press.
• Yamagishi T., and Yamagishi M. (1994), Trust and Commitment in the United States and Japan, Motivation and Emotion, 18, p. 129-166; https://doi.org/10.1007/BF02249397.

Identifiers

DOI

10.18290/rns2023.0032

Biblioteka Nauki

30147113