The Institution of Crown Witness in the Light of Selected Rules of Polish Criminal Procedure

• Authors: Karol Bajda

Title variants

PL

Instytucja świadka koronnego w świetle wybranych zasad polskiej procedury karnej

Abstracts

PL

Instytucja procesowa świadka koronnego stanowi skuteczny instrument zwalczania przestępczości zorganizowanej. Należy ona do instytucji kontrowersyjnych ponieważ godzi w naczelne zasady polskiej procedury karnej. Autor w artykule konfrontuje instytucję świadka koronnego z wybranymi zasadami polskiego procesu karnego. Z zasadą legalizmu, zasadą równouprawnienia stron procesowych, zasadą swobodnej oceny dowodów, zasadą obiektywizmu i zasadą uczciwego procesu. Celem artykułu jest wskazanie zagrożeń jakie niesie instytucja świadka koronnego dla prawidłowego przebiegu procesu karnego. Osoba sprawcy, który pojawia się w procesie karnym w charakterze świadka jako oportunistyczny wyjątek stanowi sytuację ekstraordynaryjną. Należy podchodzić do niej z najwyższą starannością i ostrożnością by zagwarantować zgodny z prawem przebieg procesu karnego. Pamiętając jednocześnie, że stanowi ona swego rodzaju kompromis między rzetelnością procesu a celem instytucji – zwalczaniem przestępczości zorganizowanej.

EN

The trial institution of crown witness is an effective instrument in combating organized crime. It is one of the controversial institutions because it violates the leading principles of the Polish criminal procedure. In the article, the author confronts the institution of crown witness with selected principles of the Polish criminal trial. With the legality principle, the principle of equal rights for the parties to the criminal trial, the principle of free assessment of evidence, the objectivity principle and the fair trial principle. The aim of the article is to indicate the threats that the crown witness institution poses for the proper course of criminal proceedings. The perpetrator who appears in a criminal trial as a witness is an opportunistic exception in an extraordinary situation. It must be approached with utmost care and caution to ensure that the criminal trial is carried out in accordance with the law, remembering that it is a kind of compromise between the fairness of the trial and the institution’s purpose-to combat organized crime.

Keywords

PL

świadek koronny; zasady polskiej procedury karnej; zasada legalizmu; zasada równouprawnienia stron procesowych; zasada swobodnej oceny dowodów; zasada obiektywizmu

EN

crown witness; principles underlying Polish criminal procedure; legalism principle; principle of equal rights for parties to criminal trial; principle of free evaluation of evidence; objectivity principle

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2022
• Volume: 50
• Issue: 1
• Pages: 67-79

Dates

published

2021

Contributors

author

Karol Bajda

• Uniwersytet Rzeszowski, Polska

References

• Adamczyk M. (2011), Świadek koronny. Analiza prawno-kryminalistyczna, Warszawa: C.H. Beck.
• Bieńkowska B. T. (2005), Równouprawnienie stron procesowych w systemie zasad polskiego procesu karnego, Wojskowy Przegląd Prawniczy, No. 4.
• Bodio J., Graliński W. (2016), Znaczenie zasady równouprawnienia stron w procesie cywilnym, Studia Iuridica Lublinensia, 25(1).
• Brylak J. (2008), Świadek koronny a zasady procesu karnego, Palestra, No. 11–12.
• Kościerzyński J. (2007), Świadek koronny w świetle nowych regulacji, Prokuratura i Prawo, No. 4.
• Kowalewska-Borys E. (2004), Świadek koronny w ujęciu dogmatycznym, Kraków: Wolters Kluwer.
• Kudrelek J. (2001), Zasady legalizmu i ciągłości w polskim procesie karnym. Aspekty teoretyczno- praktyczne, Przegląd Policyjny, No. 1.
• Murzynowski A., Rogacka-Rzewnicka M. (2002), Oportunizm ścigania przestępstw i jego granice w nowym kodeksie postępowania karnego, [in:] A. Dębiński, A. Grześkowiak, K. Wiak (ed.), Ius et Lex. Księga jubileuszowa ku czci Profesora A. Strzembosza, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Ocieczek G. (2016), Świadek koronny. Ocena wiarygodności, Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Pałafij A. (2002), Świadek koronny i wątpliwości (ani koronne, ani uzasadnione), Gazeta Sądowa, No. 40.
• Paprzycki L. K. (2008), Instytucja świadka koronnego i świadka incognito w świetle Konstytucji RP i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Palestra, No. 5–6.
• Paśkiewicz J. (1999), Aksjologiczne uzasadnienie instytucji świadka koronnego, Biuletyn CE UW, No. 3–4.
• Pawelec K. (2001), Koronny świadek, koronne wątpliwości, Gazeta Sądowa, No. 10.
• Pędziałek-Kunert E. (2017), Realizacja zasada swobodnej oceny dowodów w procesie cywilnym i procesie karnym w kontekście orzecznictwa Sądu Najwyższego, Ius et Administratio, No. 2.
• Waltoś S. (2005), Proces karny. Zarys systemu, Warszawa: LexisNexis.
• Waltoś S. (1993), Świadek koronny – obrzeża odpowiedzialności, Państwo i Prawo, No. 2
• Ważny A. (ed.) (2013), Ustawa o świadku koronnym. Komentarz, LEX.
• Widacki J. (2018), Zarys kryminalistycznej problematyki przesłuchania, [in:] J. Widacki (Ed.), Kryminalistyka, Warszawa: C.H. Beck.

Identifiers

DOI

10.18290/rns22501.6

Biblioteka Nauki

2129890