Wykorzystanie prywatnych przedsiębiorstw militarnych w konfliktach zbrojnych

• Authors: Piotr Olszewski

Title variants

EN

The Use of Private Military Companies Services in Armed Conflicts

Abstracts

EN

The publication describes the use of the Private Military Companies (PMC) in contemporary armed conflicts. The increase in demand for service companies of this type was shown and the increase in their number in the period after the end of the Cold War was presented. The publication presents who are the employees of PMC companies and what services these companies provide. It describes why countries use the PMC as a replacement for the classic use of soldiers in hostilities. Selected examples of private military companies, their wide range of services provided, possible specializations of the activities performed, and examples of equipment at their disposal were also presented. Possible advantages and disadvantages of using the services provided by PMC are described. Finally the possibility of establishing and using companies of these type in the situation of the Republic of Poland was also presented for consideration.

PL

W artykule omówiono wykorzystanie Prywatnych Przedsiębiorstw Militarnych (PMC) we współczesnych konfliktach zbrojnych. Ukazano wzrost zapotrzebowania na firmy usługowe tego typu oraz zaprezentowano wzrost ich liczebności w okresie po zakończeniu zimnej wojny. Przedstawiono, kim są pracownicy tych przedsiębiorstw oraz jakie usługi świadczą te firmy. Opisano, dlaczego państwa korzystają z PMC w zastępstwie do klasycznego użycia żołnierzy w działaniach wojennych. Zaprezentowano wybrane przykłady prywatnych przedsiębiorstw militarnych, przedstawiono szeroki zakres świadczonych usług, możliwe specjalizacje wykonywanych działań oraz przytoczono przykłady sprzętu, jakim dysponują. Omówiono możliwe zalety oraz wady korzystania z usług świadczonych przez PMC. Podano także do rozważenia możliwość utworzenia i wykorzystania przedsiębiorstw tego typu w odniesieniu do sytuacji Rzeczypospolitej Polskiej.

Keywords

PL

Prywatne Przedsiębiorstwa Militarne (PMC); najemnicy; konflikt zbrojny

EN

Private Military Companies (PMC); mercenaries; armed conflict

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2022
• Volume: 50
• Issue: 4
• Pages: 73-92

Dates

published

2022

Contributors

author

Piotr Olszewski

• Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie

• https://orcid.org/0000000263496723

References

• Alhatib Y. (2021), EU imposes sanctions on Russia mercenary Wagner Group, https://www.middleeastmonitor.com/20211214-eu-imposes-sanctions-on-russia-mercenary-wagner-group/ [dostęp: 08.09.2022].
• Crane E. (2021), Blackwater founder Erik Prince charging $6.5K to get people out of Afghanistan, https://nypost.com/2021/08/25/blackwater-founder-charging-6-5k-to-get-people-out-of-afghanistan/ [dostęp: 03.09.2022].
• David D. (2022), Top 14 Private Military Companies, https://www.operationmilitarykids.org/private-military-companies/#academi [dostęp: 03.09.2022].
• Debusmann B.Jr. (2022), Private Military Firms see demand in Ukraine war, https://www.bbc.com/news/world-us-canada-60669763 [dostęp: 03.09.2022].
• Fraioli P. (red.) (2020), Russia’s use of its private military companies, Strategic Comments, 26, z. 10, s. 7-8.
• Gwiazda A. (2017), Prywatyzacja wojny. Outsourcing żołnierzy to przyszłość wojska?, https://forsal.pl/artykuly/1071328,prywatyzacja-wojny-outsourcing-zolnierzy-to-przyszlosc-wojska.html [dostęp: 03.09.2022].
• Higgins A. (2007), US rejects UN mercenary report, https://usatoday30.usatoday.com/news/world/2007-10-17-3392316246_x.htm [dostęp: 09.09.2022].
• Hurlbert E. (2021), Market for Force: The Emerging Role of Private Military and Security Companies in Anti-Piracy Operations, https://thesecuritydistillery.org/all-articles/market-for-force-the-emerging-role-of-private-military-and-security-companies-in-anti-piracy-operations [dostęp: 03.09.2022].
• Karadsheh J., Verjee Z., Simons S. (2007), Blackwater most often shoots first, congressional report says, http://edition.cnn.com/2007/WORLD/meast/10/01/blackwater.report/index.html [dostęp: 09.09.2022].
• Karadsheh J., Duke A. (2007), Blackwater incident witness: ‘It was hell’, http://edition.cnn.com/2007/WORLD/meast/10/02/blackwater.witness/index.html [dostęp: 09.09.2022].
• Leon Cobo B. (2022), Russian influence in the Sahel: Wagner and the support of military juntas, https://www.freiheit.org/spain-italy-portugal-and-mediterranean-dialogue/russian-influence-sahel-wagner-and-support-military [dostęp: 03.09.2022].
• Leszczyński A., Prywatyzacja wojny. Jak słabość państw powoduje, że najemnicy wracają do gry – od Mali po Ukrainę, https://oko.press/prywatyzacja-wojny-jak-slabosc-panstw-powoduje-ze-najemnicy-wracaja-do-gry-od-mali-po-ukraine/ [dostęp: 28.08.2022].
• Międzynarodowa konwencja o zwalczaniu rekrutacji, wykorzystywania, finansowania i szkolenia najemników, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 4 grudnia 1989 r.
• Milliard T. (2003), Overcoming Post-Colonial Myopia: A Call to Recognize and Regulate Private Military Companies, Military Law Review, 176, https://www.jagcnet.army.mil/jagcnetinternet/homepages/ac/militarylawreview.nsf/0/5e0768ef1111dfc085256e5b00576d3f/$file/volume176milliard.pdf [dostęp: 09.09.2022].
• Østensen Å., Bukkvoll T. (2022), Private military companies – Russian great power politics on the cheap?, Small Wars & Insurgencies, 33, z. 1-2, s. 130-151.
• PAP (2020), Wenezuela: 20 lat więzienia dla b. komandosów USA za próbę zamachu stanu, https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/wenezuela-20-lat-wiezienia-dla-b-komandosow-usa-za-probe-zamachu-stanu,411438.html [dostęp: 09.09.022].
• PAP (2022), Po stronie rosyjskiej walczy do 20 tys. najemników z grupy Wagnera lub Bliskiego Wschodu, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8404102,najemnicy-grupa-wagnera-bojownicy-bliski-wschod-rosja-wojna-w-ukrainie.html [dostęp: 03.09.2022].
• Pałka W. (2020), Korponajemnicy. Strategie wojennych przedsiębiorców, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Papiernik W. (2022), Grupa Wagnera. Prigożyn po raz pierwszy przyznał się do tego publicznie, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/8555392,grupa-wagnera-jewgienij-prigozyn-rosja-putin-najemnicy-kreml.html [dostęp: 26.09.2022].
• Protokoły dodatkowe do Konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I) oraz dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół II), sporządzone w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r.
• Renou X. (2005), Private Military Companies Against Development, Oxford Development Studies, z. 1, s. 107-115.
• Saini Fasanotti F. (2022), Russia’s Wagner Group in Africa: Influence, commercial concessions, rights violations, and counterinsurgency failure, https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2022/02/08/russias-wagner-group-in-africa-influence-commercial-concessions-rights-violations-and-counterinsurgency-failure/ [dostęp: 03.09.2022].
• Santosuosso A. (1996), Kadesh Revisited: Reconstructing the Battle Between the Egyptians and the Hittites, Journal of the Military History, 60, nr 3, s. 423-445.
• Scahill J. (2009), Blackwater. Powstanie najpotężniejszej armii najemnej świata, Wrocław: Wydawnictwo Śląskie.
• Skupień J. (2016), Prywatne firmy wojskowe i ich rola we współczesnych konfliktach zbrojnych, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia de Securitate et Educatione Civili VI, Uniwersytet Jagielloński, s. 109-121, https://studiadesecuritate.up.krakow.pl/wp-content/uploads/sites/43/2018/10/Skupień_Prywatne_firmy_wojskowe_i_ich_rola.pdf [dostęp: 16.08.2022].
• Sosnowski L. (1983), Najemnicy, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Szubelak B. (2014), Wódz w opresji, czyli Ramzes II pod Kadesz, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne 141, z. 4, s. 801-808, https://www.ejournals.eu [dostęp: 16.08.2022].
• Terry R. (2018), This Fairfax firm’s tech is remaking reconnaissance. Just don’t call it a drone company, https://www.bizjournals.com/washington/news/2018/09/18/this-fairfax-firms-tech-is-remaking-reconnaissance.html [dostęp: 08.09.2022].
• Tiron R., Murphy P. (2021), Biden’s Afghan Exit Alarms Contractors Who Outnumber U.S. Troops, https://about.bgov.com/news/bidens-afghan-exit-alarms-contractors-who-outnumber-u-s-troops/ [dostęp: 09.09.2022].
• Wojnarowski G. (2017), Cztery tysiące chłopa rąbało się i tłukło maczugami. Tak wyglądała bitwa w epoce brązu, https://magazyn.wp.pl/informacje/artykul/cztery-tysiace-chlopa-rabalo-sie-i-tluklo-maczugami-tak-wygladala-bitwa-w-epoce-brazu?src01=6a4c8&src02=facebook_wiadomosci [dostęp: 16.08.2022].
• Wójcik K. (2017), Psy wojen. Od Indochin po Pakistan, Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Zasada K., Zygiel A. (2022), Zagraniczni najemnicy w Ukrainie. Ilu z nich to Polacy?, https://www.rmf24.pl/raporty/raport-wojna-z-rosja/news-zagraniczni-najemnicy-w-ukrainie-ilu-z-nich-to-polacy,nId,5966317#crp_state=1 [dostęp: 03.09.2022].
• Zaranek Ł. (2020), Psy wojny kontra Maduro, https://www.tvp.info/48007632/wenezuela-nieudany-pucz-najemnikow-firmy-silvercorp-majacych-usunac-nicolasa-maduro-wieszwiecej [dostęp: 09.09.2022].

Identifiers

DOI

10.18290/rns22504.8

Biblioteka Nauki

30146929