Człowieczeństwo jako problem i wyzwanie edukacyjne

• Authors: Urszula Ostrowska

Title variants

EN

Humanity as an Problem and Educational Challenge

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kwestia sposobów zaświadczania człowieczeństwa przez ludzi współczesnych przybiera ran­gę priorytetowego zadania współczesności i wyzwania wykraczającego w przyszłość. Zawarta w tytule artykułu triada kategorii kluczowych: człowieczeństwo – problem – wyzwanie edu­kacyjne stanowi tropy wytyczające tok rozważań podjętych w niniejszym tekście. Rozpoczynam je od ujęć terminologicznych, a następnie prezentuję podjęte kwestie z jednej strony z per­spektywy postrzegania człowieczeństwa jako priorytetowego problemu i wyzwania dla ludzkości, który wymaga intensywnych zabiegów epistemologiczno-eksploracyjnych, z drugiej strony jako konstytutywnej podstawy dla teorii i praktyki edukacyjnej ukierunkowanej na wnikliwe po­znawanie człowieczeństwa, a także odpowiedzialne zaświadczanie przez podmioty edukacyjne tego fenomenu w universum antroposferycznym, w którym podejmowane próby doskonalenia elementów świata wartości nie mają kresu.

EN

The issue of the ways of certifying humanity by contemporary people takes the rank of a pri­ority task today and a challenge that goes into the future. The triad of key categories contained in the title of the article: humanity - problem - educational challenge constitute the clues that de­fine the course of considerations undertaken in this text.  I start them with terminological ap­proaches, and then present the issues raised on the one hand from the perspective of perceiving humanity as a priority problem and challenge for humanity, which requires intensive epistemo­logical and exploratory efforts, and on the other hand as a constitutive basis for educational the­ory and practice focused on insightful learning of humanity, as well as responsible certification by educational entities of this phenomenon in the anthropospheric universe in which attempts to im­prove elements of the world of values ​​have no end.

Keywords

PL

człowieczeństwo; problem; wyzwanie edukacyjne universum antroposferycznym; człowieczeństwo; problem; wyzwanie edukacyjne universum antroposferycznym

EN

humanity; problem; educational challenge; antropospheric universe

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2021
• Volume: 13(49)
• Issue: 2
• Pages: 7-32

Dates

published

2021-08-16

Contributors

author

Urszula Ostrowska

• The Jacob of Paradies University, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-2280-706X

References

• Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Tłum. J. Kochanowicz. Kraków: WAM.
• Camus, A. (1987). Dżuma. Upadek. Tłum. J. Guze. Warszawa: PIW.
• Chałas, K., Łobacz, M. (2020). Przymioty osoby ludzkiej, edukacja aksjologiczna i wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Chałas, K., Maj, A. ks. (2020). Nauczanie Jana Pawła II w procesie wychowawczo-dydaktycznym szkoły. T. 1: Edukacyjne projekty drogą zgłębienia nauczania Jan Pawła II. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”.
• Cichoń, W. (1996). Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Czapiński, L. (1892). Księga przysłów, sentencji i wyrazów łacińskich używanych przez pisarzy polskich. Warszawa: Druk S. Olgebranda Synów.
• Czeżowski, T. (1959). O postępowaniu. W: T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych (s. 179-219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Czeżowski, T. (1989). Trzy postawy wobec świata. W: P. J. Smoczyński (red.), Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości (s. 45-46). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Elzenberg, H. (1966). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej. W: H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii (s. 94-112). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Elzenberg, H. (1994). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Epiktet. (1961). Diatryby Encheiridion z dodatkiem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego. Z języka greckiego przełożył i opracował L. Jachimowicz. Warszawa: PWN.
• Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Gajda, J. (2003). Człowieczeństwo. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 1, s. 575-580). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Gołaszewska, M. (1990). Istota i istnienie wartości. Studium o wartościach estetycznych na tle sytuacji aksjologicznej. Warszawa: PWN.
• Grzegorzewska, M. (1998). Listy do młodego nauczyciela. Cykl I-II. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
• Ingarden, R. (1973). O naturze ludzkiej. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 17-23). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Jaeger, W. (1964). Paideia. T. 1-2. Tłum. M. Plezia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Jan Paweł II (1988). „W imię przyszłości kultury”. Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2.06.1980. W: M. Radwan i in. (red.), Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s. 55). Rzym–Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Jan Paweł II. Autobiografia (2003). Wybrała i ułożyła J. Kiliańczyk-Zięba. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Kozłowski, R. (2016). Człowieczeństwo. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 2017-2018). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
• Kumaniecki, K. (1965). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
• Lucjusz Anneusz Seneka (1987). Myśli. Wybrał, przełożył i opracował S. Stabryła. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Mariański, J. (2017). Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4), 9-20.
• Markiewicz, M., Romanowski, A. (1990). Skrzydlate słowa. Warszawa: PIW.
• Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Ostrowska, U. (2020). Doświadczanie conditio humana przez człowieka współczesnego. W trosce o człowieczeństwo z perspektywy aksjologicznej. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
• Ostrowska, U. (2021a). „A jeżeli powiem, że [...] bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto [...] tylko przekonać kogoś o tym nie jest łatwo”. Wokół potencjału sokratejskiego dialogu i paidei, w druku.
• Ostrowska, U. (2021b). Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku, w druku.
• Platon. (1994). Państwo. T. 2. Tłum. W. Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo ALFA.
• Ruciński, S. (1982). Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe: próba marksistowskiego określenia aksjologicznej i metodologicznej problematyki ideału wychowawczego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Stroh, W. (2013). „Łacina umarła, niech żyje łacina!” Mała historia wielkiego języka. Tłum. A. Arnd, wstęp E. Wesołowska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
• Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Stróżewski, W. (1993). O stawaniu się człowiekiem (kilka myśli niedokończonych). W: F. Adamski (red.), Człowiek – wychowanie – kultura (s. 52-58). Kraków: Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
• Stróżewski, W. (2002). O wielkości. Szkice z filozofii człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Szczepański, J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
• Szostek, A. (1998). Wokół godności, prawdy i miłości. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sztumski, J. (1994). Człowieczeństwo jako efekt rozwoju i alienacji gatunku ludzkiego. W: S. Folaron (red.), Człowieczeństwo – iluzja czy rzeczywistość (s. 155). Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
• Ślipko, T. (2019). Bioetyka. Najważniejsze problemy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
• Tarnowski, J. (1992). Pedagogika dialogu. W: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki (s. 112-122). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Turos, L. (2003). Platon o człowieku, kulturze i wychowaniu. Pedagogiczne i andragogiczne aspekty platońskiego dziedzictwa myślowego. Warszawa: Wydawnictwo Ypsylon.
• Vercors [Jean Marcel Bruller] (1956). Zwierzęta niezwierzęta. Tłum. J. Dackiewicz. Warszawa: PIW.
• Wasilewski, M. (2003). O platońskiej definicji wychowania z pierwszej księgi „Praw”. W: S. Sztobryn, B. Śliwerski (red.), Idee pedagogiki filozoficznej (s. 288-296). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wasilewski, M. (2007). Paideutyka Protagorasa i Platona. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
• Winniczuk, L. (1985). Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec.

Identifiers

DOI

10.18290/rped21132.2