Echa represji wobec klasztorów w Królestwie Polskim na łamach krakowskiego Czasu po upadku powstania styczniowego

• Authors: Patrycja Gąsiorowska

Title variants

EN

Echoes of Repression against Monasteries in the Kingdom of Poland in Krakow’s Daily Czas after the Collapse of the January Uprising

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ukazujący się w Krakowie od 1848 roku dziennik Czas, organ prasowy galicyjskich konserwatystów, na bieżąco informował czytelników o wydarzeniach w Królestwie Polskim związanych z powstaniem styczniowym i represjami rządu carskiego wobec Polaków po jego upadku. Jednym z głównych tematów były represje dotykające Kościół katolicki, a zwłaszcza męskie i żeńskie zakony. Czas opisywał wszelkie przejawy nękania osób zakonnych ze strony Rosjan: drobne złośliwości, wydawanie przepisów utrudniających normalne funkcjonowanie klasztorów, dręczenie moralne, stosowanie tortur, wykonywanie egzekucji i zsyłanie zakonników na Syberię, konfiskaty klasztornych majątków, a wreszcie likwidację większości klasztorów męskich i żeńskich. Przy okazji relacjonowania przypadków represji dziennik przedstawiał też reakcje zachodnich mocarstw i papiestwa na antypolską i antykościelną politykę caratu oraz nieskuteczne dyplomatyczne próby przeciwdziałania im. Długo łudzono czytelników nadzieją na zbrojną interwencję zachodnich mocarstw na rzecz uciemiężonego narodu polskiego, łącząc obronę idei narodowych z obroną religii katolickiej. Niestety nadzieje te, o czym Czas donosił z goryczą, okazały się płonne.

EN

The journal Czas (Time), a newspaper of Galician conservatives published in Krakow beginning in 1948, covered events in the Kingdom of Poland related to the January Uprising and repressions of the tsarist government against Poles after its collapse. One of the journal’s main themes was repression of the Catholic Church, especially male and female religious orders. It described all forms of harassment of monastic peoples by the Russians: petty mailce, issuance of regulations impeding the normal functions of monasteries, moral torment, torture, execution, exile to Siberia, confiscation of monastic property, and finally, liquidation of most male and female monasteries. When reporting cases of repression, the journal also presented the reactions of Western powers and the papacy to the anti-Polish and anti-church policy of the tsarist regime, as well as ineffective diplomatic attempts to counter such repressions. For a long time, readers were deluded by the hope of intervention from the Western powers on behalf of the oppressed Polish nation in defense of both national ideas and the Catholic religion. Unfortunately, this hope, which was bitterly reported by Czas, turned out to be in vain.

Keywords

PL

Królestwo Polskie; powstanie styczniowe; dziennik krakowski Czas; represje; klasztory męskie i żeńskie; Królestwo Polskie; powstanie styczniowe; dziennik krakowski Czas; represje; klasztory męskie i żeńskie

EN

Kingdom of Poland; January Uprising; Krakow’s Daily Czas; repression; male and female monasteries

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2021
• Volume: 68
• Issue: 4
• Pages: 87-112

Dates

published

2021-07-13

Contributors

author

Patrycja Gąsiorowska

• The Tadeusz Manteuffel Institute of History Polish Academy of Sciences, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8616-1945

References

• Adamek, Kazimierz. “Geneza i wstępny program krakowskiego ‘Czasu’.” Kwartalnik Historii Prasy Polskiej (1980), 19, 1: 29 (19-34).
• Bańdo, Adam. “Krakowski ‘Czas’ (1848-1939) na tle dotychczasowych badań krakowskiej prasy.” Rocznik Historii Prasy Polskiej (2010), 13, 1-2: 81-95.
• Bańdo, Adam. “W ‘rezydencji’ krakowskiego ‘Czasu’ (1848-1934).” Rocznik Historii Prasy Polskiej (2014), 17, 2: 84-102.
• Drobiszewski, Jerzy. “Kręgi czytelnicze ‘Czasu’ w latach 1848-1865.” Studia Historyczne (1969), 12, 3: 377-394.
• Drobiszewski, Jerzy. “Serwis informacyjny dziennika ‘Czas’ w latach 1848-1865.”, Zeszyty Prasoznawcze (1968), 9, 1: 74-86.
• Figiela, Krzysztof. “Echa powstania styczniowego na łamach ‘Czasu’ i ‘Gazety Narodowej’”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Socjologiczno-Historyczna (2003), 12 (Historia, 1): 51-58.
• Gach, Piotr Paweł. Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773-1914. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1984.
• Homola, Irena. “Prasa galicyjska w latach 1831-1866.” W: Historia prasy polskiej. Prasa polska 1661-1864. Red. Jerzy Łojek, 199-246. Warszawa: PWN, PAN IBL, 1976.
• Jakubek, Mariusz. “Krakowski ‘Czas’ – środowisko dziennikarskie w latach 1848-1918.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego (2005), 1279 (Prace Historyczne, 132): 147-166.
• Koberdowa, Irena. “Papież Pius IX a powstanie styczniowe.” W: Szkice z dziejów papiestwa. T. 1. Red. Irena Koberdowa, Janusz Tazbir. Warszawa: Książka i Wiedza, 1989.
• Lis, Krzysztof. “Sprawy polskie w pontyfikacie Piusa IX (1846-1878).” Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne (2001), 8, 1: 101-125.
• Łojek, Jerzy, Jerzy Myśliński, Wiesław Władyka. Dzieje prasy polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1988.
• Olszański, Kazimierz. “Krakowski ‘Czas’ wobec powstania styczniowego.” W: Kraków w powstaniu styczniowym. Red. Kazimierz Olszański. (Biblioteka Krakowska nr 113), 193-301. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1968.
• Olszański, Kazimierz. Prasa galicyjska wobec Powstania Styczniowego. (Prace Komisji Nauk Historycznych PAN, nr 35). Wrocław, 1975.
• Prejs, Roland. Zakonnicy franciszkańscy Królestwa Polskiego po kasacie 1864 roku. Dzieje–postawy. Warszawa–Sandomierz: Bracia Mniejsi Kapucyni, Wydawnictwo Diecezjalne, 2003.
• Skarbek, Jan. “Katarzyna Antonina Sowińska ze Schroederów, 1.v. Jonasowa (1776-1860), działaczka społeczna i charytatywna.” W: Polski słownik biograficzny. T. 40, z. 167. Red. Andrzej Romanowski, 632-633. Warszawa–Kraków, 2001.
• Ranke, Leopold von. Dzieje papiestwa w XVI-XIX wieku. Przeł. J. Zarański, Z. Żabicki. Warszawa: PIW, 1974.
• Uljasz, Adrian. “Krakowski ‘Czas’ wobec wybuchu i pierwszych tygodni powstania styczniowego. Studium historyczno-prasoznawcze.” W: Galicja a powstanie styczniowe. Red. Mariola Hoszowska, Agnieszka Kawalec, Leonida Zaszkilniak, 43-58. Warszawa–Rzeszów: DiG, 2013.
• Walewander, Edward. Echa powstania styczniowego w prasie austriackiej. Warszawa: ODiSS, 1989.
• Walewander, Edward. “Represje carskie wobec Kościoła w Królestwie Polskim podczas powstania styczniowego w świetle prasy austriackiej.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne (1985), 32, 4: 153-157.
• Zieliński, Zygmunt. “Kościół ery popowstaniowej wobec nowych problemów. Powstanie styczniowe – sprawy, regiony, ludzie.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska (1993), 48, 4 (Historia): 29-39.

Identifiers

DOI

10.18290/rt21684-3