Michał Kleczkowski – kuzyna żywot paralelny

• Authors: Bogdan Zemanek

Title variants

EN

Michał Kleczkowski – the parallel life of Norwid’s cousin

Abstracts

EN

Cyprian Norwid’s cousin Michał Kleczkowski chose an untypical career of a sinologist. As a professional translator and diplomat in the French service, he was finally awarded the positon of a chargé d’affaires, and after a long time spent in China (1847-63) he was made consulgeneral for Chinese affairs, eventuallybecoming professor of Chinese at the École nationale des langues orientales vivantes for a period of twelve years. He represented a new type of professional diplomat, and although he would receive support from influential figures, he owed his career mainly to diligence and engagement. His professionalism and probably rather conventional morality created tension in his relations with Norwid, who subscribed to a much different ideal of a free artist and wouldnot accept technical work on conditions dictated by others. The article attempts to balance the so far negative assessment of Kleczkowski’s attitude to Norwid by indicating that the poet’s cousin supported Norwid financially for twelve years, passing to him a significant portion of his own income. Further, the article challenges the negative view of OEuvre de Saint-Casimir, showing that it was a respectable institution that granted its inhabitants relative dignity, especially in comparison with the conditions suffered by the Parisian poor who had no support. Theses formulated in the article are illustrated with passages from Kleczkowski’s correspondence, which is preserved in the Princes Czartoryski Museum in Kraków.

PL

Michał Kleczkowski, kuzyn Cypriana Norwida, wybrał nietypową karierę sinologa. Jako zawodowy tłumacz i dyplomata w służbie francuskiej, osiągnął ostatecznie stanowisko chargé d’affaires, a po powrocie z długoletniej (1847-63) służby w Chinach – konsula generalnego ds Chin, a następnie profesora języka chińskiego w École nationale des langues orientales vivantes, którym był lat dwanaście. Reprezentował nowy typ dyplomaty-profesjonalisty, a choć korzystał ze wsparcia wpływowych osób, karierę zrobił głównie dzięki pracowitości i zaangażowaniu. Postawa profesjonalisty i prawdopodobnie dość konwencjonalna moralność powodowały napięcia w jego stosunkach z Norwidem, wyznającym nader odmienny ideał wolnego artysty, niegodzącego się na rzemieślniczą pracę na cudzych warunkach. Artykuł próbuje równoważyć dotąd negatywną ocenę postawy Kleczkowskiego wobec Norwida, wskazując na fakt, że kuzyn poety wspierał go finansowo przez 12 lat, przeznaczając na to znaczący odsetek własnych dochodów; dyskutuje też kwestię statusu Domu Św. Kazimierza, jako godnej szacunku instytucji, zapewniającej swym podopiecznym stosunkowo godny byt, zwłaszcza w porównaniu z warunkami, na które skazani byli niemający wsparcia paryscy ubodzy. Tezy artykułu są ilustrowane korespondencją Kleczkowskiego zachowaną w Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

Keywords

PL

Michał Kleczkowski; Norwid; Chiny; konsul

EN

Michał Kleczkowski; Norwid; China; consul

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Norwidiana
• Year: 2021
• Volume: 39
• Pages: 293-310

Dates

published

2021

Contributors

author

Bogdan Zemanek

• Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego

• https://orcid.org/0000000279523378

References

• Bann S., Achille Devéria and French Illustration in the Romantic Period, „Print Quarterly” 2012, t. 29, nr 3, s. 288-297.
• Bastid-Bruguière M., L’origine polonaise de l’enseignement universataire du chinois moderne en Europe: Michel Alexandre Kleczkowski (1818-1886), w: Ex Oriente lux: księga pamiątkowa dla Romana Sławińskiego, red. H. Baszak-Jaroń, Kraków 2005, s. 29-61.
• Beraldi H., Les Graveurs du XIXe siècle: guide de l’amateur d’estampes modernes, t. 1-13, Paris 1885-1892.
• Chlebowska E., Norwid wobec ilustracji i sztuki ilustratorskiej, „Sztuka Edycji” 2014, t. 5, nr 2, s. 39.
• Cordier H., Gabriel Devéria, „T’oung Pao”, 1899, t. 10, nr 5, s. 481-486.
• Cordier H., La politique coloniale de la France au début du second empire (Indo-Chine, 1852-1858) Chapitre XIX. Mission du Comte Kleczkowski (Suite), „T’oung Pao”, 1910, t. 11, nr 5, s. 567-582.
• De Rietmatten L., Monnaies, salaires et prix à travers l’histoire, „Journal de la société statistique de Paris”, 1944, t. 85, s. 7-20.
• Inglot M., Cyprian Norwid, Warszawa 1991, Wydanie I, seria: „Biblioteka „Polonistyki”.
• Krzyżewski K., Życie rodzin wojskowych podczas powstania listopadowego, „Res Historica”, 2015, t. 38, s. 95.
• Lijewska E., Kuzynki Norwida: Euphemia Tudor Kleczkowska i Ketty Kleczkowska-Kierkpatrick, „Studia Norwidiana” 34: 2016, s. 169-185.
• Ministère de l’agriculture et du commerce, Service de la statistique générale de France, Annuaire statistique de la France, Paris 1878, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5505170r.
• Moniteur des Paris, „Gazette nationale ou le Moniteur universel”, 1884, numer z 25 stycznia, s. 218.
• Neff R., An Expedition to Korea to Rescue the Crew of The Narwal in April 1851, „Transactions of the Royal Asiatic Society Korea Branch” 2008, t. 83, s. 27-72.
• O’Shea C.D., Deserving poor, w: Encyclopedia of world poverty, red. M. Odekon, California 2006.
• Pług A., Michał Aleksander hr. Kleczkowski, „Kłosy”, 1886, nr z 10 czerwca, s. 356.
• Roland R.A., Interpreters as diplomats a diplomatic history of the role of interpreters in world politics, Ottawa 2008.
• Shapiro A.-L., Housing the Poor of Paris, 1850-1902, Wisconsin 1985.
• Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiéj informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851.
• Sudolski Z., Norwid: opowieść biograficzna, Ancher, Warszawa 2003.
• Szczepański J., Weterani powstań narodowych w Zakładzie św. Kazimierza w Paryżu, Warszawa 2011.
• Trojanowiczowa Z., Dambek Z. przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I: 1821-1860, Poznań 2007.
• Trojanowiczowa Z., Lijewska E. przy współudziale M. Pluty., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida: t. II : 1861-1883, Poznań 2007.
• Widacka H., Grafika Cypriana Norwida, „Studia Norwidiana” 3: 1985, s. 153-180.
• Zemanek B., Z ziemi chińskiej do polskiej. „Wiarus” ks. Prusinowskiego o Chinach, piratach i sinologach., „Przegląd Orientalistyczny” 2018, nr 1-2 (265-266), s. 183-195.

Identifiers

DOI

10.18290/sn2139.15

Biblioteka Nauki

17943611