Ubi defuit orbis… – wokół motta do Spartakusa

• Authors: Agnieszka Górska , Piotr Osiński

Title variants

EN

Ubi defuit orbis… – around the motto for Spartakus

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy źródeł łacińskiego cytatu ubi defuit orbis, które Cyprian Norwid uczynił mottem do wiersza Spartakus. Autorzy wskazują, że przywołana przez Norwida fraza jest częścią inskrypcji, którą francuski podróżnik i komediopisarz Jean-François Regnard wraz ze swoimi towarzyszami wyrył w skale podczas podróży po Laponii. Najprawdopodobniej dzięki Voyage de Laponie Regnarda epigramat ten stał się znany w kulturze europejskiej: cytował go Ignacy Krasicki w pracy O rymotwórstwie i rymotwórcach, następnie Victor Hugo przywołał frazę ubi defuit orbis w utworze Katedra Marii Panny w Paryżu. Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Norwid zaczerpnął tę frazę właśnie z powieści Hugo. W artykule zostały omówione wskazane źródła, a także znaczenie motta ubi defuit orbis dla interpretacji wiersza Norwida.

EN

This paper concerns the sources of the quotation ubi defuit orbis used as a motto by Cyprian Norwid in his poem Spartakus. The authors argue that the phrase is part of the inscription carved in stone by Jean-François Regnard, a French traveller and comedy writer, and his companions during their journey through Sápmi (Lapland). Most probably, thanks to Regnard’s Voyage de Laponie Norwid’s epigram became well-known in European culture: it was quoted by Ignacy Krasicki in his work O rymotwórstwie i rymotwórcach, and by Victor Hugo in his Notre-Dame de Paris. It seems very likely that Norwid drew the phrase from Hugo’s novel. This paper discusses these sources and the significance of the motto ubi defuit orbis for the interpretation of Norwid’s poem.

Keywords

PL

Cyprian Norwid; Jean-François Regnard; ubi defuit orbis; Victotr Hugo; Spartakus; Cyprian Norwid; Jean-François Regnard; ubi defuit orbis; Victotr Hugo; Spartakus

EN

Cyprian Norwid; Jean-François Regnard; ubi defuit orbis; Victor Hugo; Spartakus

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Norwidiana
• Year: 2020
• Volume: 38
• Pages: 177-182

Dates

published

2020-12-29

Contributors

author

Agnieszka Górska

author

Piotr Osiński

References

• Abriszewska P., Norwidowskie pomniki literatury, „Colloquia Litteraria” 2016, nr 1, s. 209-227.
• Declercq G., Regnard, [hasło w:] J.-P. de Beaumarchais, D. Couty, A. Rey, Dictionnaire des littératures de langue française, t. III, Paris 1984, s. 1883-1884.
• Heistein J., Historia literatury francuskiej od początków do czasów najnowszych, Wrocław–Warszawa–Kraków 1997.
• Hugo W., Katedra Marii Panny w Paryżu, przeł. H. Szumańska-Grossowa, Wrocław 2005.
• Krasicki I., O rymotwórstwie i rymotwórcach, na podstawie autografu i pierwodruku z uzupełnieniami Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, transkrypcja i opracowanie E. Zielaskowska, Poznań 2017.
• Matwiejczuk M., Jean-François Regnard – podróżnik nieznany?, „Czasy nowożytne” 2015, nr 28, s. 73-93.
• Ovid in six volumes, vol. III: Metamorphoses, with an English translation by F.J. Miller, books I-VIII.
• Théâthre de Regnard suivi de ses Voyages en Laponie, en Pologne, etc. et de la Provençale, Paris 1871.
• Weintraub W., Norwid – Puszkin. „Spartakus” i strofa „Oniegina”, [w:] tenże, Od Reja do Boya, Warszawa 1977, s. 356-371.
• Zrębowicz R., Z teki pośmiertnej Cypryana Norwida, „Słowo Polskie” 12(1907), nr 309, s. nlb. 2.

Identifiers

DOI

10.18290/sn.2038-12