Działalność dydaktyczno-naukowa ks. Jana Ślósarza na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1886-1903

• Authors: Józef Wołczański

Title variants

EN

Teaching and Scientific Activities of Fr. Jan Ślósarz at the Theological Faculty of the University of Lviv in the Years 1886–1903

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsze opracowanie prezentuje uniwersytecką karierę duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego, ks. doc. dr. hab. Jana Ślósarza (1850-1917). Po uzyskaniu doktoratu z teologii w roku 1855 na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wiedeńskiego, powrócił do Lwowa, pełniąc m.in. obowiązki katechety szkół średnich. Nie porzucił wszakże planów dalszych awansów naukowych. W latach 1886/87–1890/91 został zatrudniony na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego w charakterze adiunkta. W zastępstwie nieobecnych profesorów wykładał dorywczo kilka dyscyplin. I tak zimą 1888 r. zastępował wykładowcę Nowego Testamentu ks. prof. Józefa Watzkę. Wiosną 1889 r. zlecono mu wykłady Starego Testamentu w miejsce o. prof. Klemensa Sarnickiego OSBM. W 1890 r. zastąpił ks. prof. Józefa Delkiewicza na Katedrze Historii Kościoła. Równocześnie do tych zajęć, w latach 1888-1892 duchowny pełnił funkcję prefekta lwowskiego Seminarium Duchownego ob. łac., a następnie w latach 1892-1894 nauczyciela religii w V Gimnazjum, zaś w latach 1894-1905 katechety w Wyższej Szkole Realnej we Lwowie. Docelowym wszakże marzeniem ks. Ślósarza była profesura uniwersytecka. Zabiegał o nią już w roku 1895, kiedy wakowała Katedra Historii Kościoła, ale bezskutecznie. Ponownie podjął starania w roku 1900, otwierając przewód habilitacyjny w zakresie teologii pastoralnej na Uniwersytecie Lwowskim. Habilitację uzyskał bez większych trudności, a jej zatwierdzenie przez Ministerstwo Wyznań i Oświaty nastąpiło w 1891 r. Katedra Teologii Pastoralnej była wszakże zajęta, choć po śmierci jej kierownika w 1902 r. pojawiła się realna nadzieja. Otrzymał wprawdzie zastępstwo wakującej katedry, ale bez nominacji na jej kierownictwo. Pomimo podjęcia starań o tę schedę, ks. Ślósarz bezapelacyjnie przegrał konkurencję z dysponującym tak praktycznym doświadczeniem pastoralnym, jak i znaczącym dorobkiem pisarskim i organizacyjnym ks. doc. Alojzym Jouganem. Na otarcie łez powierzono mu w latach 1901-1903 wykłady zlecone w minimalnym wymiarze godzin na temat Sakramentu Pokuty. Zrażony niepowodzeniami ks. Ślósarz skierował się ku innej sferze działalności; mianowicie w roku 1904 r. otrzymał nominację na kanonika gremialnego Kapituły Metropolitalnej we Lwowie, piastując tę godność przez ostatnie 13 lat swego życia.

EN

This article presents the university career of a clergyman of the Archdiocese of Lviv of the Latin rite, Dr. habil. Jan Ślósarz (1850–1917). After obtaining his doctoral degree in theology in 1855 at the Faculty of Theology of the University of Vienna, he returned to Lviv, where he was employed as a secondary school catechist. However, he did not abandon his plans for further scientific career. In the years 1886/87–1890/91 he was employed at the Faculty of Theology of the University of Lviv as an assistant professor. He gave lectures, on and off, on several subjects in place of absent professors. For instance, in the winter of 1888, he replaced the New Testament lecturer, Fr. Józef Watzke. In the spring of 1889 he was commissioned to give lectures on the Old Testament in place of Fr. Klemens Sarnicki OSBM. In 1890 he replaced Fr. Józef Delkiewicz at the Department of Church History. Simultaneously, in 1888–1892 the clergyman served as a prefect of the Lviv Seminary of the Latin rite, and then in 1892–1894 as a teacher of religion in the Fifth Grammar School, and in 1894–1905 as a catechist in the High Real School in Lviv. However, the ultimate dream of Fr. Ślósarz was a university professorship. He sought it already in 1895, when the Department of Church History was vacant, but to no avail. He tried again in 1900, opening his habilitation procedure in the field of pastoral theology at the University of Lviv. He obtained his habilitation degree without any major difficulties, and it was approved by the Ministry of Religions and Education in 1891. The Department of Pastoral Theology was, however, not vacant. But after the death of its head in 1902, a real opportunity presented itself. Fr. Ślósarz was made an interim acting head of the department, though he did not receive a formal nomination. In spite of his efforts, Fr. Ślósarz eventually lost the competition for the new head of the department to Fr. Alojzy Jougan, who had practical pastoral experience plus considerable writing and organisational experience. As a consolation he was entrusted with commissioned lectures in 1901–1903 on the Sacrament of Penance. Discouraged by his failures, Fr. Ślósarz turned to another sphere of his activity – in 1904 he was nominated a canon of the Metropolitan Chapter in Lviv, holding this position for the last 13 years of his life.

Keywords

PL

abp Józef Bilczewski; ks. Jan Ślósarz; ks. Ludwik Kloss; ks. Józef Delkiewicz; ks. Alojzy Jougan; Frintaneum; Uniwersytet Lwowski; Wydział Teologiczny; Katedra Teologii Pastoralnej; Kapituła Metropolitalna we Lwowie; abp Józef Bilczewski; ks. Jan Ślósarz; ks. Ludwik Kloss; ks. Józef Delkiewicz; ks. Alojzy Jougan; Frintaneum; Uniwersytet Lwowski; Wydział Teologiczny; Katedra Teologii Pastoralnej; Kapituła Metropolitalna we Lwowie

EN

Archbishop Józef Bilczewski; Fr. Jan Ślósarz; Fr. Ludwik Kloss; Fr. Józef Delkiewicz; Fr. Alojzy Jougan; Frintaneum; University of Lviv; Faculty of Theology; Department of Pastoral Theology; Lviv Metropolitan Chapter

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Polonijne
• Year: 2020
• Volume: 41
• Pages: 109-130

Dates

published

2020-11-27

Contributors

author

Józef Wołczański

• The Pontifical University of John Paul II in Krakow

• https://orcid.org/0000-0001-6210-1411

References

• Frankl K.H., Das Höhere Priesterbildungsinstitut zu St. Augustin in Wien („Frintaneum”), w: Das „Frintaneum in Wien” und seine Mitglieder aus den Kirchenprovinzen Wien, Salzburg und Görz (1816-1918). Ein biographisches Lexikon, hgg. K.H. Frankl, P.G. Tropper, Ljubjana–Wien: Hermagoras 2006, s. 21-38.
• Hemperek P., Gerstmann Adam, w: Encyklopedia Katolicka, t. V, Lublin 1989, kol. 1022.
• Hłystiuk J., Leszczak T., Delkewycz Josyf, w: Lwiwśkyj nacionalnyj uniwersytet imeni Iwana Franka. Encyklopedia, t. I, red. zbior., Lwiw 2011, s. 427.
• Kanior M., Wydział Teologiczny w dziejach Uniwersytetu Krakowskiego (1780-1880), Kraków: Wydawnictwo Naukowe 1998.
• Kochowski W., Historia Seminarium Duchownego diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego 1687-1895, oprac. J. Wołczański, Lwów–Kraków: Wydawnictwo Bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej Obrządku Łacińskiego 2011.
• Micewski B., Skrochowski Eustachy, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. IV, red. H.E. Wyczawski, Warszawa: ATK 1983, s. 98-100.
• Owsinśkyj J., Watcka (Watzka) Józef, w: Lwiwśkyj nacionalnyj uniwersytet imeni Iwana Franka. Encyklopedia, t. I, red. zbior., Lwiw 2011, s. 271.
• Pałka P., Fijałek Jan, w: Encyklopedia Katolicka, t. V, Lublin: TN KUL 1989, kol. 178-180.
• Piech S., Wychować dla Kościoła i państwa. Formacja elity duchowieństwa galicyjskiego w Wiedniu 1775-1918, Kraków: Wydawnictwo UNUM 2012.
• Piech S., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1880-1939, Kraków 1995.
• Piętka K., Jougan Władysław Alojzy, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. V, red. L. Grzebień, Warszawa: ATK 1983, s. 616-619.
• Wołczański J., Ślósarz Jan, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 51, red. zbior., Warszawa–Kraków: IH PAN 2016, s. 42-43.
• Wołczański J., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1939, Kraków: Wydawnictwo Bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej Obrządku Łacińskiego 2002.
• Wołczański J., Wydział Teologiczny, w: Academia militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, Kraków: Wydawnictwo Wysoki Zamek, IPN 2017, s. 291-383.
• Wołczański J., Jaszowski Błażej, w: Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin: TN KUL 1997, kol. 1115.
• Wołczański J., Kloss Ludwik, w: Encyklopedia Katolicka, t. IX, Lublin: TN KUL 2002, kol. 157-158.
• Wyczawski H.E., Sarnicki Klemens, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. IV, red. H.E. Wyczawski, Warszawa: ATK 1983, s. 22-23.
• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1933, red. zbior., Lwów 1934.

Identifiers

DOI

10.18290/sp2041-6