Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie

• Authors: Agata Chutnik

Title variants

EN

The Importance of Ethnic Media for the Polish Minority in Lithuania

Abstracts

EN

This article concerns ethnic media, produced for and by a national minority. In particular, I am interested in the role of ethnic media in the context of the functioning of a national minority with its own state, i.e. such as the Polish minority abroad. I present a model approach to ethnic media in order to confront it with the current media situation for some Polish minority communities abroad, especially from the Central and Eastern European area. Within the framework of a universal approach, I address the main ways in which minority media are funded and their consequences, the wide range of functions of ethnic media, as well as the necessary conditions for them to achieve their various goals affecting minority development. Due to the change in media technology, the opportunities and threats of the development of the internet and virtual communication tools will be juxtaposed. I will contrast this model part with the situation when there is no willingness of young minority representatives to receive ethnic media. This raises the question of the meaning and future of ethnic media and their real possibilities to influence the construction of minorities, as well as the future of the minority itself, which voluntarily and consciously abandons these media.

PL

Artykuł dotyczy mediów etnicznych, produkowanych dla mniejszości i przez mniejszość narodową. W szczególności interesuje mnie rola mediów etnicznych w kontekście funkcjonowania mniejszości narodowej posiadającej własne państwo, a zatem takiej jak m.in. mniejszość polska w różnych krajach. W artykule przedstawiam modelowe ujęcie mediów etnicznych, aby skonfrontować je z sytuacją mediów aktualną dla części skupisk Polaków należących do mniejszości polskiej zagranicą, szczególnie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W ramach uniwersalnego podejścia odnoszę się do głównych sposobów finansowania mediów mniejszości i ich konsekwencji, szerokiego wachlarza funkcji mediów etnicznych, a także niezbędnych warunków, aby osiągnęły one swoje różnorodne cele wpływające na rozwój mniejszości. Ze względu na zmiany technologii medialnej, zestawione zostaną szanse i zagrożenia płynące z rozwoju internetu i narzędzi wirtualnej komunikacji. Tę modelową część zestawiam z sytuacją, kiedy nie ma woli odbioru mediów przez młodych przedstawicieli mniejszości w przypadku ich ograniczonej atrakcyjności. Rodzi to pytanie o sens i przyszłość mediów etnicznych oraz ich realne możliwości wpływania na budowanie mniejszości, a także o przyszłość samej mniejszości, która z tych mediów dobrowolnie i świadomie rezygnuje.

Keywords

PL

media etniczne; media mniejszościowe; media mniejszości narodowych; funkcje mediów etnicznych; mniejszość polska; mniejszość polska w Litwie; mniejszość polska w Białorusi

EN

ethnic media; minority media; functions of ethnic media; Polish minority; Polish minority in Lithuania; Polish minority in Belarus

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Polonijne
• Year: 2023
• Volume: 44
• Pages: 35-54

Dates

published

2023

Contributors

author

Agata Chutnik

• https://orcid.org/0000000259158641

References

• Bokszański Z., Piotrowski A., Ziółkowski M., Socjologia języka, Warszawa: Wiedza Powszechna 1977.
• Brinkerhoff J., Digital diasporas: Identity and transnational engagement, Cambridge, MA–New York, NY: Cambridge University Press 2009.
• Bruns A., The future is user-led: The path towards widespread produsage, „Fibreculture Journal” 11(2008)11, https://eprints.qut.edu.au/12902/1/12902.pdf [dostęp: 20.10.2022].
• Caspi D., Elias N., Don’t patronize me: media-by and media-for minorities, „Ethnic and Racial Studies” 34(2011)1, s. 62-82.
• Chutnik A., Co znaczy być Polakiem? Perspektywa polskiej mniejszości na Litwie, [w:] Odmiany tożsamości, red. R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża, Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 33-46.
• Chutnik A., Młodzi litewscy Polacy w Polsce. Doświadczenia biograficzne a procesy tożsamościowe, Łódź: Uniwersytet Łódzki 2016 (niepublikowana praca doktorska).
• Chutnik A., Oczekiwania a rzeczywistość: problemy z akulturacją młodych Polaków z Litwy przyjeżdżających do Polski, [w:] Sąsiedztwa III RP – Lenkija, Litwa, Polska, Lietuva. Zagadnienia społeczne, red. M. Dębicki, J. Makaro, Wrocław: Wydawnictwo GAJT 2012, s. 238-258.
• Chutnik A., Tożsamość mniejszości polskiej na Litwie w regionie kowieńskim, [w:] Pamięć zbiorowa i tożsamość w Europie Środkowo-Wschodniej. Kontynuacja-Konflikt-Zmiana, red. E. Jurczyńska-McCluskey, P. Bałtys, K. Piątek, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej 2017, s. 87-94.
• Deuze M., Ethnic media, community media and participatory culture, „Journalism” 7(2006), s. 262-280.
• Dobek-Ostrowska B., Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2001.
• Dobrołowicz J., Mediatyzacja współczesności a procesy socjalizacji i wychowania, „Paedagogia Christiana” 34(2014), nr 2, s. 137-150.
• Dołowy-Rybińska N., Języki mniejszości i media społecznościowe: szansa na przetrwanie czy odzwierciedlenie stanu użycia? – przykład języków łużyckich i kaszubskiego, [w:] Media mniejszości. Mniejszości w mediach, red. M. Adamik-Szysiak, E. Godlewska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2014, s. 215-232.
• Dołowy-Rybińska N., Media europejskich mniejszości językowych: stan, wyzwania, zagrożenia, „Kultura i Społeczeństwo” 57(2013), nr 3, s. 27-44.
• Ferrández Ferrer A., Retis J., Ethnic minority media: Between hegemony and resistance, „Journal of Alternative & Community Media” 4(2019)3, s. 1-13.
• Filipiak M., Homo communicans. Wprowadzenie do teorii masowego komunikowania, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2003.
• Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław: Wydawnictwo Astrum 1999.
• Geben K., Zielińska M., Funkcja ekspresywna języka rosyjskiego w wielojęzycznym środowisku młodzieży szkół polskich na Litwie i Ukrainie, „Poradnik Językowy” 2020, z. 3, s. 34-48.
• Georgiou M., Crossing the boundaries of the ethnic home, „International Communication Gazette” 63(2001)4, s. 311-329.
• Gmerek T., Media, edukacja i tożsamość etniczna – na przykładzie mniejszości Sami, „Studia Edukacyjne” 2012, nr 23, s. 367-381.
• Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022.
• Gońda M., Migracje do korzeni. Wybory tożsamościowe Polaków ze Wschodu na studiach w kraju przodków, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2020.
• Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk: GWP 2003.
• Hepp A., Deep mediatization, London–New York: Routledge 2019.
• Hjarvard S., The mediatization of society. A theory of the media as agents of social and cultural change, „Nordicom Review” 29(2008)2, s. 105-134.
• Hjarvard S., Lundby K., Understanding media dynamics, [w:] Contesting Religion: The Media Dynamics of Cultural Conflicts in Scandinavia, red. K. Lundby, Berlin: De Gruyter 2018.
• Jakubowski W., „Sex Education”, czyli serial jako źródło wiedzy o świecie młodzieży, „Studia Edukacyjne” 2020, nr 57, s. 17-32.
• Johnson M., How ethnic are U.S. ethnic media: the case of Latina Magazines, „Mass Communication and Society” 3(2000)2-3, s. 229-248.
• Klimkiewicz B., Media mniejszościowe w Polsce, [w:] Konflikt czy współdziałanie. Media a problemy mniejszości, red. S. Wilkanowicz, Kraków: Fundacja Kultury Chrześcijańskiej „Znak” 1997.
• Lebiotkowski A., Wpływ mediów na kształtowanie postaw politycznych młodzieży (wyniki badań), „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2009, nr 1-2, s. 273-292.
• Lewis S., Usher N., Trading zones, boundary objects, and the pursuit of news innovation, „Convergence” 22(2016), nr 5, s. 543-560.
• Marcinkiewicz K., Skutki mediatyzacji i celebrytyzacji w mediach i społeczeństwie, „Com.press” 2019, nr 4, s. 40-53.
• Matsaganis M., Katz V., Ball-Rokeach S., Understanding Ethnic Media: Producers, Consumers, and Societies, Thousand Oaks: Sage Publications 2011.
• Matsaganis M., Yu S., Ethnic Media in the Digital Age (Routledge Research in Cultural and Media Studies), New York: Routledge 2019.
• McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022.
• Melosik Z., Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2007.
• Michalczyk S., Pojęcie mediatyzacji w nauce o komunikowaniu, [w:] Mediatyzacja kampanii politycznych, red. M. Kolczyński, M. Mazur, S. Michalczyk, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2009, s. 17-33.
• Mieczkowski J., Media mniejszości w procesach komunikowania społecznego – doświadczenia z terenu zachodnich województw polski, „Rocznik Lubuski” 38(2012), nr 1, s. 119-134.
• Mrozowski M., Media masowe: władza, rozrywka, biznes, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR 2001.
• Nowak‐Teter E., Mediatization: Conceptual developments and research domains, „Sociology Compass” 13(2019)4, e12672.
• Nowak‐Teter E., Temporalny wymiar mediatyzacji, czyli co media robią z naszym czasem, „Zeszyty Prasoznawcze” 61(2018), nr 3, s. 513-528.
• Ramasubramanian S., Doshi M.J., Saleem M., Mainstream Versus Ethnic Media: How They Shape Ethnic Pride and Self-Esteem. Among Ethnic Minority Audiences, „International Journal of Communication” 11(2017), s. 1879-1899.
• Riggins S.H., The Promise and Limits of Ethnic Minority Media, [w:] Ethnic Minority Media: An International Perspective, red. S.H. Riggins, Newbury Park, CA: Sage 1992, s. 276-288.
• Robinson S., DeShano C., „Anyone can know”: Citizen journalism and the interpretive community of the mainstream press, „Journalism” 12(2011), nr 8, s. 963-982.
• Sokołowski Ł., Serial jako element praktyk społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 55(2011), nr 2-3, s. 187-208.
• The Council of Europe 2022, Media & Diversity: The next steps to promote minority access to the Media, https://www.coe.int/t/dg4/anti-discrimination-campaign/ressources/Training_tool box /Media_Diversity_next_steps_en.pdf [dostęp: 18.04.2022].
• Vaquerizo Domínguez E., Ethnic media, adaptation to the digital ecosystem and uses of the migrant diaspora, „Vivat Academia. Revista de Comunicación” 22(2020), nr 149, s. 127-151.

Identifiers

DOI

10.18290/sp2344.2

Biblioteka Nauki

31339190