Koncerty charytatywne w Lublinie w świetle relacji prasowych (1900-1914)

• Authors: Anna Kubas

Title variants

EN

Lublin Charity Concerts of 1900-1914 and their Depiction in the Press

Abstracts

EN

The article thesis is based on a corpus made by the author of this paper. The corpus consists of selected Lublin journals from 1900-1914 that constitute a source of information regarding charity concerts of the period mentioned above. After facing consecutive defeats in national uprisings, Poles abandoned their military quest for independence. Instead, they stressed the importance of basic work in the field of education of the young generation in accordance with the positivistic approach of the times. It aimed at maintaining Polishness in the hearts of the youth that, in the future, was to be ready to fight for liberty. That philosophy was followed by not only private people but, even more frequently, by societies and social organizations. They organized fund-raising concerts, the income of which was used to support poor students. That social activity was partly facilitated by the First Russian Revolution which took place on the territory of the Russian Partition in 1905-1907. Numerous artists, both local and visiting ones, were willing to partake in those musical events. Their repertoire, very diverse and surprising is presented in this paper.

PL

W wyniku kwerendy wybranych czasopism lubelskich z lat 1900-1914 autorka  odnalazła informacje na temat koncertów charytatywnych organizowanych we wspomnianym okresie w Lublinie. Klęski kolejnych powstań narodowo-wyzwoleńczych spowodowały, że ludność polska porzuciła myśl o zbrojnym odzyskaniu niepodległości. Wpisując się w pozytywistyczny nurt pracy u podstaw, postanowiono skupić uwagę na edukacji młodzieży, która miała zachować w swoich sercach polskość, a w przyszłości być gotowa stanąć do walki o wolność. W tym właśnie duchu osoby prywatne, ale znacznie częściej towarzystwa i organizacje społeczne podejmowały się organizowania koncertów charytatywnych, z których dochód w zdecydowanej większości był przeznaczony na rzecz niezamożnych uczniów. Działalność tę poniekąd ułatwiła rewolucja w zaborze rosyjskim w latach 1905-1907. Wielu artystów, zarówno miejscowych, jak i przyjezdnych, chętnie angażowało się w te wydarzenia, których repertuar, zaprezentowany w poniższym artykule, był bardzo bogaty i często zaskakujący.

Keywords

PL

koncerty charytatywne; Lublin; relacje prasowe; 1900-1914; Resursa Kupiecka; Lubelskie Towarzystwo Przyjaciół uczącej się młodzieży; Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności; koncerty dla niezamożnych uczniów

EN

charity concerts; Lublin; press coverage; the years of 1900-1914; Resursa Kupiecka/the Merchant Society; The Lublin Society of Friends of Young Learners; The Lublin Society of Charity; fund-raising concerts for poor students

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
• Year: 2022
• Volume: 4(19)
• Pages: 141-169

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Kubas

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska

• https://orcid.org/0000000191242408

References

• Archiwum Państwowe w Lublinie, Zespół Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności, opis zespołu https://www.szukajwarchiwach.pl/35/601/0/-#tabZespol (dostęp 5.05.2021).
• Berny-Negrey W., Massé Victor, właśc. Félix Marie Massé, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 6 (m), Kraków 2000, s. 124.
• Biegalska J., Towarzystwo Muzyczne w Lublinie Inspirator rozwoju miejskiej kultury muzycznej, Lublin 2011.
• Brenner Ludwig (Ritter) von, w: Baker’s Biographical Dictionary of Musicians, red. T. Baker, A. Ramy, wyd. 3, New York 1919, s. 116.
• Bula K., Bériot Charles-Auguste de, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 1 (ab), Kraków 1979, s. 284.
• Chechlińska Z., Kjerulf Halfdan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 5 (klł), Kraków 1997, s. 96.
• Corelli Arcangelo, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 1 (A-C), Warszawa 1995, s. 785.
• Cui Cezar A., w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 1 (A-C), Warszawa 1995, s. 797.
• Czernicki Gustaw, pseud. Jerzyna, w: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, red. Z. Raszewki, Warszawa 1973, s. 111-112.
• Czernicki-Jerzyna Gustaw, w: L. T. Błaszczyk, Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, Kraków 1964, s. 46.
• Dębowczyk M., Pytlak U., Śladami Koźmianów, Przewłockich, Kowerskich, wyd. 2 uzup., Bychawa 2016.
• Dobrowolska-Świdzińska Zofia – https://www.zamosciopedia.pl/index.php/mo-mz/item/3386-muzyka-1915-1944 (dostęp 14.07.2021)
• Gall Jan Karol w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 2 (D-H), Warszawa 1995, s. 469.
• Gounod Charles, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skoworńska, t. 2 (D-H), Warszawa 1995.
• Grabkowski E., Henryk Wieniawski i jego muzyka, Warszawa 1990.
• Guniewicz Ignacy Franciszek w: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, red. Z. Raszewski, Warszawa 1973, s. 214.
• Hálevy Jacques Fromental, właśc. Elias Lévy, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 2 (D-H), Warszawa 1995, s. 691
• Jarzębska A., Hahn Reynaldo, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 4 (hij), Kraków 1993, s. 12.
• Judeyko Wacław – zob. http://www.encyklopediateatru.pl/osoby/30443/waclaw-judeyko (dostęp 14.07.2021).
• Kjerulf Halfdan, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 3 (I-Ł), Warszawa 1996, s. 365
• Komorowski Ignacy, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 3 (I-Ł), Warszawa 1996, s. 433.
• Konieczna A., Gounod Charles Francois, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 3 (efg), Kraków 1987, s. 410-417.
• Konieczna A., Hálevy Jacques Francois Fromental, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 4 (hij), Kraków 1993, s. 14-16.
• Konieczna A., Leoncavallo Ruggero, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 5 (klł), Kraków 1997, s. 324-326.
• Konieczna A., Massenet Jules Emile Frédéric, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 6 (m), Kraków 2000, s. 124-127.
• Konieczna A., Méhul Etienne Nicolas, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 6 (m), Kraków 2000, s. 159-161.
• Konieczna A., Meyerbeer Giacomo, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna., red. E. Dziębowska, t. 6 (m), Kraków 200, s. 228-232.
• Kruk S., Życie teatralne Lublina, Lublin 1982.
• Lach S., Gall Jan Karol, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 3 (efg), Kraków 1987, s. 216-218.
• Leoncavallo Ruggiero, w: Mała encyklopedia muzyki, red. S. Śledziński, Warszawa 1981, s. 550.
• Liebe Christian – https://en.wikipedia.org/wiki/Christian_Liebe (dostęp 15.07.2021).
• Malawski Włodzimierz Hipolit Franciszek, w: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, red. Z. Raszewki, Warszawa 1973, s. 414.
• Massenet Jules Emile Frédéric, w: Mała encyklopedia muzyki, red. S. Śledziński, Warszawa 1981, s. 593.
• Maszyński Piotr, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 4 (M-P), Warszawa 1997, s. 118.
• Méhul Étienne Nicolas w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 4 (M-P), Warszawa 1997, s. 148-149.
• Meyerbeer Giacomo, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skoworońska, t. 4 (M-P), Warszawa 1997, s. 182.
• Mieszkieło U., Świerzyński Michał, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 10 (Sm-Ś), Kraków 2007, s. 305-306.
• Mieszkieło U., Szopski Felicjan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 10 (Sm-Ś), Kraków 2007, s. 135.
• Neuer A., Cui, Kiui, Cezar Antonowicz, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 2 (cd), Kraków 1984, s. 277-278.
• Niewiadomski Stanisław, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 4 (M-P), Warszawa 1997, s. 485.
• Niżankowski Ostap – http://www.swzygmunt.knc.pl/martyrologium/polishreligious/vpolish/htms/polishreligiousmartyr3726.htm (dostęp 15.07.2021)
• Noskowski Zygmunt, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 4 (M-P), Warszawa 1997, s. 527.
• Orłowski Aleksander, w: Mała encyklopedia muzyki, red. S. Śledziński, Warszawa 1981, s. 732.
• Orzechowska M., Zygmunt Noskowski i skrzypce, Warszawa 2009.
• Pacan J., Niewiadomski Stanisław Karol, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 7 (n-Pa), Kraków 2002, s. 61-65.
• Pałac Morskich (ob. Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury) w Lublinie, Teatr NN – http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/palac-morskich-ob-krajowa-szkola-sadownictwa-i-prokuratury-w-lublinie/ (dostęp 24.05.2021).
• Przewłocki Konstanty – https://www.rdc.pl/podcast/rody-i-rodziny-mazowsza-przewloccy-z-mordow-cz-1/ (dostęp 24.02.2022).
• Przybylski T., Bursa Stanisław, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 1 (ab), Kraków 1979, s. 463.
• rubel, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 5 (P-S), Warszawa 1996, s. 628.
• Rubinstein Anton Grigoriewicz, w: Mała encyklopedia muzyki, red. S. Śledziński, Warszawa 1981, s. 861.
• Sheean V., Orfeusz osiemdziesięcioletni, Kraków 1986.
• Studziński Wincenty, w: Encyklopedia PWN – online. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Studzinski-Wincenty;3980790.html (dostęp 01.06.2021).
• Suchowiejko R., Vieuxtemps Henri Joseph Francois, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 11 (t-v), Kraków 2009, s. 272-273.
• Sutkowski A., Zygmunt Noskowski, Kraków 1957.
• Świerzyński Michał, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 6 (S-Z), Warszawa 1997, s. 268.
• Szopski Felicjan, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 6 (S-Z), Warszawa 1997, s. 200.
• Vieuxtemps Henri, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 6 (S-Z), Warszawa 1997, s. 615.
• Walter Edmund – https://new.getto.pl/pl/Osoby/W/Walter-Edmund (dostęp 15.07.2021)
• Wieniawski Henryk, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 6 (S-Z), red. B. Petrozolin-Skowrońska, Warszawa 1997, s. 764.
• Żeleński Władysław, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. B. Petrozolin-Skowrońska, t. 6 (S-Z), Warszawa 1997, s. 1078.
• Związki zawodowe – https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zwiazki-zawodowe;4002486.html (dostęp 15.07.2021).

Identifiers

DOI

10.18290/teka22.7

Biblioteka Nauki

31232760