Kapłan, powstaniec, emigrant – ks. Władysław Godlewski (1804-1867)

• Authors: Jerzy Kuzicki

Title variants

EN

Priest, Insurgeant, Emigrant: Fr Władysław Godlewski (1804-1867)

Abstracts

EN

This article is a monographic presentation of Fr. Władysław Godlewski. The author came across this 19th-century figure while writing a monograph on the clergy of the Great Emigration. The prosopographic nature of this study did not allow all biographical details of Godlewski’s life to be covered. Although several studies in biographical dictionaries are available, is life story contains some inaccuracies that call for supplementation. The article presents Godlewski’s youth, his involvement in the November Uprising, education, and his exile in England, Belgium, Italy (Rome) and France. The most emphasis is laid on his pastoral ministry, especially preaching. Initially, Władysław Godlewski was associated with the Resurrectionists, but he soon left this congregation. He conducted pastoral activities in several centers of the Great Emigration, mostly in the Polish Mission in Paris. The article is based on studies, émigration press and preserved correspondence and texts of homilies from the archives of the Resurrectionists in Rome, the Polish Library in Paris and the Czartoryski Library in Kraków.

PL

Artykuł stanowi próbę monograficznego ujęcia postaci ks. Władysława Godlewskiego. Z osobą tego dziewiętnastowiecznego kapłana autor zetknął się podczas pracy nad monografią poświęconą duchowieństwu Wielkiej Emigracji. Prozopograficzny charakter tego opracowania nie pozwolił na ujęcie wszystkich szczegółów biograficznych życia tego duchownego. Pomimo kilku opracowań w słownikach biograficznych koleje życia tego kapłana zawierają pewne nieścisłości, które wymagały uzupełnień. W artykule przedstawiono młodość Godlewskiego, jego udział w powstaniu listopadowym, edukację, pobyt na emigracji w Anglii, w Belgii, we Włoszech (Rzym) i we Francji. Najwięcej miejsca poświęcono działalności duszpasterskiej ks. Godlewskigo, w tym zwłaszcza kaznodziejstwu. Początkowo ks. Godlewski był związany ze zmartwychwstańcami, ale wkrótce odszedł z tego zgromadzenia. Prowadził działalność duszpasterską w kilku ośrodkach Wielkiej Emigracji, najwięcej w Misji Polskiej w Paryżu. Artykuł powstał na podstawie opracowań, prasy emigracyjnej oraz zachowanej korespondencji i tekstów homilii z archiwum zmartwychwstańców w Rzymie, Biblioteki Polskiej w Paryżu i Biblioteki Czartoryskich w Krakowie.

Keywords

PL

Wielka Emigracja; księża; ks. Władysław Godlewski; Misja Polska w Paryżu; kaznodziejstwo emigracyjne

EN

Great Emigration; priests; Fr. Władysław Godlewski; Polish Mission in Paris; emigration preaching

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
• Year: 2023
• Volume: 5
• Pages: 7-26

Dates

published

2023

Contributors

author

Jerzy Kuzicki

• University of Rzeszów

• https://orcid.org/0000000230888894

References

• Bielecki R., Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. II: E-K, Warszawa 1996.
• Duchińska S., Wspomnienie Marii z Ks. Czartoryskich Ks. Wirtemberskiej przez…, Warszawa 1886.
• Gerber R., Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny, Wrocław – Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977, s. 425-426.
• Kołodziej B., Opieka duszpasterska nad wychodźcami polskimi do roku 1939, Poznań 2003.
• Kostkiewicz J., Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego i jego system wychowawczy, w: Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 1, red. J. Kostkiewicz, Kraków 2012, s. 309-334.
• Krupiński F., Pijarzy w Łukowie, „Pamiętnik Religijno-Moralny” 18 1859, nr. 11, Warszawa 1859, s. 528-547.
• Kuzicki J., Kapelani oraz inni duchowni uczestniczący w polskich powstaniach narodowych, obecni w strukturach lokalnego kościoła we Francji XIX wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 144 (2017), z. 1, s. 137–156.
• Kuzicki J., Kapelani powstania listopadowego na emigracji w: Wokół powstania listopadowego. Zbiór studiów, red. H. Chudzio, J. Pezda, Kraków 2014, s. 309-335.
• Kuzicki J., Nieść wiarę i nadzieję na obcej ziemi. Polskie duchowieństwo katolickie w życiu religijnym i polityczno-społecznym Wielkiej Emigracji we Francji (1831-1863), Rzeszów 2014.
• Malej W., Godlewski Władysław w: Polski Słownik Biograficzny, 1959, t. VIII, s. 187-188.
• Micewski B., Geneza i działalność Misji Polskiej w Paryżu na rzecz emigracji i kraju w latach 1836–1922, „Studia Polonijne” 11 (1987), s. 176-179.
• Micewski B., Osobowy i terytorialny rozwój Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, w: Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. Z. Zieliński, Katowice 1990, s. 29-30.
• Ziółek E.M., Duszpasterstwo w wojsku Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i w powstaniu listopadowym, w: Historia duszpasterstwa wojskowego na ziemiach polskich, red. J. Ziółek, A. Barańska, W. Matwiejczyk, D. Nawrot, E.M. Ziółek, Lublin 2004, s. 173–197.
• Ziółek J., Ze studiów nad życiem religijnym Wielkiej Emigracji, „Studia Polonijne” 16 (1994), s. 99-105.

Identifiers

DOI

10.18290/teka23.2

Biblioteka Nauki

31232822