„…szczerze się żałuje Sołowków! Jakbym drogo dał, żebym się tam na powrót znalazł…”. Warunki przebywania kapłanów na zesłaniu w świetle listu ks. Antoniego Wasilewskiego

• Authors: Irena Wodzianowska

Title variants

EN

“…Solovki Is so Sadly Missed! I’d Give Anything to Be Back There...”: The Living Conditions of Exiled Priests’ as Shown in Fr. Antoni Wasilewski’s Letter

Abstracts

EN

Fr. Antoni Wasilewski, a pastor of souls and dean in Moscow, as well as rector of the underground seminary in Leningrad, was removed from his position and arrested several times both in the time of Tsarist Russia and after the Bolshevik rule set it. Arrested three times, he spent some time in prisons in Moscow, Leningrad and Solovki (on the Solovetsky Islands). From the camp there, emaciated, he was sent to exile in Uzbekistan. There he lived in conditions of extreme poverty for less than two years. Neither the date of his death nor the place of burial is known. The presented letter from his exile shows manner in which prisoners were transported and their stay in Asian towns and settlements.

PL

Ks. Antoni Wasilewski, duszpasterz i dziekan moskiewski oraz rektor podziemnego seminarium duchownego w Leningradzie, był kilkakrotnie usuwany ze stanowiska i aresztowany zarówno w okresie carskiej Rosji, jak i po nastaniu rządów bolszewików. Trzykrotnie aresztowany, przebywał w więzieniach moskiewskich i leningradzkich oraz na Sołowkach (Wyspach Sołowieckich). Z łagru został skierowany, w stanie wycieńczenia, na zesłanie do Uzbekistanu. Tam, w warunkach skrajnej nędzy, przeżył niespełna dwa lata. Nieznana jest ani data jego śmierci, ani miejsce pochówku. Prezentowany list z zesłania przedstawia zarówno warunki transportu więźniów, jak i ich pobytu w azjatyckich miejscowościach.

Keywords

PL

represje duchowieństwa; proces pokazowy w Moskwie; zesłanie; Antoni Wasilewski; Leningrad; ZSRR

EN

repression of the clergy; show trial in Moscow; exile; Antoni Wasilewski; Leningrad; USSR

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
• Year: 2023
• Volume: 5
• Pages: 165-182

Dates

published

2023

Contributors

author

Irena Wodzianowska

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000150588015

References

• Czaplicki B., Jezuici w Rosji na początku XX w., „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2006, t. 39, z. 1, s. 136-164.
• Czaplicki B., Ks. Konstanty Budkiewicz (1867-1923) – życie i działalność, Katowice 2004.
• Czaplicki B., Szkolnictwo katolickie w Rosji pod koniec XIX wieku i na początku XX w. (do 1917 r.). Zarys problematyki, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, t. 41, z. 1 (2008), s. 84-95.
• Chaplitskiy B., Osipova I., Kniga pamyati. Martirolog Katolicheskoy Tserkvi v SSSR, Moskva 2000, s. 37-39 [Чаплицкий Б., Осипова И., Книга памяти. Мартиролог Католической Церкви в СССР, Москва 2000, с. 37-39].
• Dzwonkowski R., Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR. 1917–1939. Martyrologium, Lublin 1998, s. 499-501.
• Dzwonkowski R., Madała T., Polscy księża w więzieniach w łagrach sowieckich od 1918 r., Lublin 1996, s. 164.
• Materialy k istorii rimsko-katolicheskogo prikhoda vo imya Poseshcheniya Presv. Devoy Mariyey sv. Yelisavety i k istorii katolicheskogo kladbishcha Vyborgskoy storony v Sankt-Peterburge. Sbornik materialov, sost. S. G. Kozlov-Strutinskiy, Gatchina–Sankt-Peterburg 2010 [Материалы к истории римско-католического прихода во имя Посещения Пресв. Девой Марией св. Елисаветы и к истории католического кладбища Выборгской стороны в Санкт- Петербурге. Сборник материалов, сост. С. Г. Козлов-Струтинский, Гатчина– Санкт-Петербург 2010].
• Rutkowski F., Arcybiskup Jan Cieplak (1857–1926). Szkic biograficzny, Warszawa 1934.
• Rutkowski F., Biskup Antoni Malecki 1861–1935, Warszawa 1936.
• Osipova I., «V yazvakh svoikh sokroy menya…». Goneniya na Katolicheskuyu Tserkov' v SSSR, Moskva 1996 [Осипова И., «В язвах своих сокрой меня…». Гонения на Католическую Церковь в СССР, Москва 1996].
• Peszkowski Z. A. J., Zdrojewski S. Z. M., Katoliccy duchowni w Golgocie Wschodu, Pelplin–Warszawa 2002, s. 503, 938-940.
• Pożarski K., Niezłomny Pasterz w Rosji. Sługa Boży biskup Antoni Malecki. 1861-1935, Warszawa 2010.
• Słota B., Życie i działalność o. Edwarda Juniewicza w latach 1918-1925, „Studia Redemptorystowskie” 2007, nr 5, s. 73-118.
• Shkarovskiy M. V., Cherepenina N. YU., Shiker A. K., Rimsko-Katolicheskaya Tserkov' na Severo- -Zapade Rossii v 1917–1945 gg., Sankt-Peterburg 1998 [Шкаровский М. В., Черепенина Н. Ю., Шикер А. К., Римско-Католическая Церковь на Северо-Западе России в 1917–1945 гг., Санкт-Петербург 1998].
• Szkarowskij M. W., Wasilewski Antoni, https://www.polskipetersburg.pl/hasla/wasilewski-antoni
• Wodzianowska I., Relacja współwięźniów o ostatnich dniach życia Sługi Bożego ks. Konstantego Budkiewicza (1867-1923), „Studia Polonijne” 40 (2019), s. 379-398.

Identifiers

DOI

10.18290/teka23.6

Biblioteka Nauki

31232851