List ks. Waleriana Gromadzkiego z 1889 roku o kościele w Tomsku

• Authors: Eugeniusz Niebelski

Title variants

EN

Father Walerian Gromadzki’s Letter (1889) about the Church in Tomsk

Abstracts

EN

The text is a short memory of Fr. Walerian Gromadzki, a missionary of the Catholic Church in Western Siberia, known in historical literature, a parish priest in Tomsk, who spent nearly 40 years in Siberia. The article presents his letter from November 1889, addressed to Przegląd Katolicki, a magazine published in Warsaw. In his letter, Fr. Gromadzki describes the history of the mission and the history of the church in Tomsk, mentioning many the Jesuit and Bernardine fathers by name who worked in Siberia in the first half of the 19th century and laid the foundations of the Catholic Church there.

PL

Tekst zawiera krótkie wspomnienie o znanym w literaturze historycznej misjonarzu Kościoła katolickiego na Syberii Zachodniej – ks. Walerianie Gromadzkim, proboszczu w Tomsku, który na Syberii spędził blisko 40 lat, oraz jego list z listopada 1889 r., skierowany do warszawskiego czasopisma „Przegląd Katolicki”. W swoim liście ks. Gromadzki opisuje historię misji i dzieje kościoła w Tomsku, wymieniając wiele nazwisk ojców jezuitów i bernardynów, którzy w pierwszej połowie XIX wieku pracowali na Syberii, tworząc podwaliny Kościoła katolickiego.

Keywords

PL

Syberia; pierwsza połowa XIX wieku; misje katolickie; kościół w Tomsku; ks. Walerian Gromadzki; list misjonarza

EN

Siberia; first half of the 19th century; Catholic missions; church in Tomsk; Fr. Walerian Gromadzki; letters of missionaries

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
• Year: 2023
• Volume: 5
• Pages: 189-195

Dates

published

2023

Contributors

author

Eugeniusz Niebelski

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000326686920

References

• Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, rkps 1027-XIV, „Tomsk. Materiały do dziejów Misji Towarzystwa Jezusowego w Tomsku na Syberii”.
• Barańska A., „Nastawać w porę i nie w porę”. Zabiegi i starania księdza Waleriana Gromadzkiego o utworzenie diecezji syberyjskiej, w: Przypominać zapomniane, odkrywać nieznane. Polskie losy. Kościół – Syberia – Rosja (XIX-XX w.). Studia ofiarowane Profesorowi Eugeniuszowi Niebelskiemu w 70. rocznice urodzin, red. nauk. A. Barańska, Lublin 2020, s. 421-456.
• Chaniewicz W., „Ojciec katolików syberyjskich” – ks. Walerian Gromadzki w latach 1861-1899, w: Kościół katolicki na Syberii Zachodniej w XIX i początkach XX wieku (szkice historyczne, materiały, dokumenty), red. W. Caban, J. Legieć, Kielce 2017, s. 155-166.
• Encyklopedia wiedzy o Jezuitach na ziemiach Polski i Litwy. 1564-1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 2004.
• Khanevich V.A., Katoliki v Tomske. 1604-1917 (Ocherki istorii), Tomsk 2015 [Ханевич В.А., Католики в Томске. 1604-1917 (Очерки истории), Томск 2015].
• Lech Z., Syberia Polską pachnąca, Warszawa 2002.
• Majdowski A., Kościół katolicki w Cesarstwie rosyjskim. Syberia, Daleki Wschód. Azja Środkowa, Warszawa 2001.
• Masiarz W., Dzieje kościoła i polskiej diaspory w Tobolsku ma Syberii 1838-1922. Kraków 1999.
• Panto D., Ksiądz kanonik Walerian Gromadzki (1835-1917) – apostoł Syberii i Azji Środkowej, Wrocław 2022.
• Prejs R., Kościół katolicki w Irkucku w pierwszej połowie XIX wieku, w: Przypominać zapomniane, odkrywać nieznane. Polskie losy. Kościół – Syberia – Rosja (XIX-XX w.). Studia ofiarowane Profesorowi Eugeniuszowi Niebelskiemu w 70. rocznice urodzin, red. nauk. A. Barańska, Lublin 2020, s. 61-70.
• Stopikowski R., Kościół katolicki w Cesarstwie Rosyjskim w świetle polskiej prasy katolickiej w drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2001.

Identifiers

DOI

10.18290/teka23.8

Biblioteka Nauki

31232860