Stosunek młodych ludzi do własnego zdrowia a ideologia healthismu

• Authors: Krystyna Dzwonkowska-Godula

Title variants

Stosunek młodych ludzi do własnego zdrowia a ideologia healthismu

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych dotyczących przekonań i zachowań zdrowotnych młodych ludzi, zbieżnych w dużej mierze z ideologią healthismu. Młodzi są bowiem przekonani o indywidualnej odpowiedzialności za własne zdrowie i konieczności prowadzenia zdrowego stylu życia. Postawiono hipotezę, że jest to konsekwencja socjalizacji w warunkach społecznych sprzyjających ukształtowaniu się ideologii healthismu i „autokreacyjnych postaw wobec zdrowia”. Młodzi dorastali w czasach rozwoju socjoekologicznego modelu zdrowia, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Wchodzili w dorosłość w warunkach demokracji i wolnorynkowej gospodarki, sprzyjających indywidualizacji i upodmiotowieniu oraz traktowaniu zdrowia jako kapitału, w który należy inwestować.

EN

The article presents the results of qualitative research on the beliefs and health behaviors of young people which turned out to be convergent with the ideology of healthism. Young people are convinced of individual responsibility for their own health and the necessity of healthy lifestyle. It was hypothesized that this is a consequence of socialization in the social conditions promoting development of healthism. Young people grew up in the era of development of socio-ecological model of health, health promotion and health education. They entered adulthood in social conditions of democracy and free market economy, promoting individualization and empowerment and the treatment of health as human capital which demands investments and developing by individuals.

Keywords

PL

healthism; zdrowy styl życia; stosunek do zdrowia; zachowania zdrowotne; młodzi; healthism; zdrowy styl życia; stosunek do zdrowia; zachowania zdrowotne; młodzi

EN

healthy lifestyle; attitudes towards health; health behaviours; young people

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 58
• Pages: 25-46

Dates

published

2016-09-30

Contributors

author

Krystyna Dzwonkowska-Godula

References

• Borowiec A., Lignowska I. (2012), Czy ideologia healthismu jest cechą dystynktywną klasy średniej w Polsce?, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 95‒111.
• Breczko S. (2013), Polityzacja ciała. Między dyskursem publicznym a teorią socjologiczną, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
• CBOS (2012a), Polacy wobec własnej starości, Komunikat z badań BS/94/2012.
• CBOS (2012b), Zdrowie w wymiarze osobistym i instytucjonalnym. Samooceny, zachowania, opinie, red. N. Hipsz, R. Boguszewski, „Opinie i Diagnozy”, nr 24.
• CBOS (2013), Aktywność fizyczna Polaków, Komunikat z badań BS/129/2013.
• CBOS (2015), Internauci 2015, Komunikat z badań 90/2015.
• Crawford R. (1980), Healthism and the medicalization of everyday life, “International Journal of Health Services”, Vol. 10, No. 3, s. 365‒389. Cylkowska-Nowak M. (2000), Społeczne dyskursy promocji zdrowia: ekstremalna krytyka i ewaluacja [w:] M.D. Głowacka (red.), Promocja zdrowia. Konteksty społeczno-kulturowe, Wydawnictwo Wolumin, Poznań, s. 219–228.
• Cylkowska-Nowak M. (2007), „Alfabetyzm zdrowotny” w edukacji na rzecz zdrowia – ustalenia terminologiczne i dyskusja problemu, [w:] A. Kaźmierczak , A. Makarczuk , A. Maszorek-Szymala (red.), Kultura fizyczna i zdrowotna w życiu współczesnego człowieka, Wyd. SATORIdruk.pl, Łódź, s. 139‒147.
• Domański H., Karpiński Z., Przybysz D., Straczuk J. (2015), Wzory jedzenia a struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Dzwonkowska-Godula K. (2015), Tradycyjnie czy nowocześnie? Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Dzwonkowska-Godula K., Garncarek E. (2015), Factors affecting health in young and old men and women’s beliefs, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Sociologica, nr 55, s. 127‒148.
• Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giddens A. (2004), Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hildebrandt-Wypych D. (2009), Pokolenia młodzieży – próba konceptualizacji, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2, s. 105‒124.
• Jakubowska H. (2009), Socjologia ciała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Jaworski Z. (2009), O krzewieniu kultury zdrowotnej w polskiej szkole – blaski i cienie, „Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja”, t. III, s. 7‒12.
• Kłos J. (2014), Zjawisko zdrowego stylu życia we współczesnym społeczeństwie polskim, praca doktorska, Poznań, http://www.wbc.poznan.pl/Content/337834/index.pdf [dostęp: 15.10.2016].
• Kostka R. (1997), Zdrowy styl życia po polsku, [w:] M. Falkowska (red.), O stylach życia Polaków. Wartości, praca, zakupy, CBOS, Warszawa, s. 210–231.
• Maj A. (2010), Co to znaczy dbać o siebie?, [w:] E. Banaszak , P. Czajkowski (red.), Corpus delicti – rozkoszne ciało. O ciele, seksualności i tożsamości, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 82–104.
• Mazur-Wierzbicka E. (2015), Kompetencje pokolenia Y – wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 39, t. 3, s. 307–320, http://wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t3-307.pdf [dostęp: 15.10.2016].
• Malinowska E., Dzwonkowska-Godula K., Garncarek E., Czernecka J., Brzezińska J. (2016), Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź (w druku).
• Ostrowska A. (1998), Nierówności w sferze zdrowia, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 149–162.
• Ostrowska A. (1999), Styl życia a zdrowie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Ostrowska A. (2010), Zróżnicowania społeczne i nierówności w zdrowiu, [w:] W. Piątkowski (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 23–47.
• Piątkowski W. (2002), W stronę socjologii zdrowia, [w:] W. Piątkowski , A. Titko w (red.), W stronę socjologii zdrowia, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 15–58.
• Puchalski K. (1997) Zdrowie w świadomości społecznej, Instytut Medycyny Pracy, Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, Łódź.
• Puchalski K. (2012), Internet a możliwości poprawy efektów edukacji zdrowotnej, „Studia Edukacyjne”, nr 23, s. 119–139.
• Rocznik demograficzny 2014 (2015), GUS, Warszawa.
• Słońska Z. (2010a), Rozwój i stan pojęcia „promocja zdrowia” w perspektywie socjologicznej, [w:] K. Popielski , M. Skrzypek , E. Albińska (red.), Zdrowie i choroba w kontekście psychospołecznym, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 213–225.
• Słońska Z. (2010b), Społeczna natura zdrowia: teoria i praktyka, [w:] W. Piątkowski (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 64–83.
• Słońska Z. (2015), Wkład polskiej socjologii w rozwój promocji zdrowia. Od socjologii medycyny do socjologii w promocji zdrowia, [w:] A. Ostrowska , M. Skrzypek (red.), Socjologia medycyny w Polsce z perspektywy półwiecza, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 105–130.
• Soboń M. (2015), Konsumpcja mobilnych usług prozdrowotnych przez młodych konsumentów, „Marketing i Rynek”, nr 2, s. 176–186.
• Staszewski W. (2015), Kim są „millennialsi”, http://www.newsweek.pl/polska/kim-sa-millenialsi-jacy-sa-mlodzi-polacy-,artykuly,359588,1.html [dostęp: 15.10.2016].
• Stein J. (2013), Millennials: The Me Me Me Generation, http://time.com/247/millennials-the-me-me-me-generation/ [dostęp: 15.10.2016].
• Stempień J. R. (2015), Egalitaryzm sportu amatorskiego? Przykład polskiego ruchu biegowego, [w:] J. Grotowska-Leder , E. Rokicka (red.), Przemiany społeczne we współczesnej Polsce i ich konsekwencje. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 183–200.
• Syrek E. (2009) Promocja zdrowia poprzez edukację zdrowotną w systemie kształcenia ogólnego dzieci i młodzieży – współczesna potrzeba i konieczność, „Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja”, t. III, s. 17–24.
• Szpunar M. (2009), Dbałość o zdrowie jako styl życia współczesnego człowieka, [w:] W. Muszyński (red.), Małe tęsknoty? Style życia w czasie wolnym we współczesnym społeczeństwie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 207–217.
• Sztompka P. (2003), Socjologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Śladkowska A. (2015), Wyliczanka pokoleniowa. Baby Boomers, X, Y i Z, http://praca.trojmiasto.pl/Wyliczanka-pokoleniowa-Baby-Boomers-X-Y-i-Z-n96643.html [dostęp: 10.10.2016].
• Wieczorkowska M. (2015), Medykalizacja wyglądu – nowy wymiar zdrowego ciała, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Sociologica, nr 55, s. 93‒109.
• Woynarowska B. (2013), Edukacja zdrowotna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Zatoński W. (2002), Demokracja jest zdrowsza. Cud zdrowotny nad Wisłą, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.58.02