Ku źródłom polskiej mody na bieganie ‒ perspektywa nietzscheańska

• Authors: Jakub Ryszard Stempień

Title variants

Ku źródłom polskiej mody na bieganie ‒ perspektywa nietzscheańska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy współczesnego fenomenu polskiej mody na bieganie. Zaproponowana jest tu próba syntetycznego opisu sekwencji przemian stosunku biegaczy-amatorów do swojego ciała w toku kariery biegowej. Zebrany materiał empiryczny (badania własne oraz przegląd dostępnej literatury) wskazuje, że u źródeł „przygody z bieganiem” leży troska o własne ciało i chęć zadbania o zdrowie. W miarę postępów treningu biegowego pierwotna prozdrowotna motywacja często ustępuje jednak motywacji sportowej. Pojawiająca się potrzeba testowania możliwości własnego ciała – w konfrontacji z innymi zawodnikami-amatorami oraz własnymi wcześniejszymi rekordami życiowymi – może być opisywana w kategoriach filozofii nietzscheańskiej. W artykule wykorzystywane są m.in. wyniki własnych badań ankietowych, wykonanych wśród uczestników DOZ Maraton Łódź z PZU. Prezentowane wyniki są syntetyzowane w postaci sekwencyjnego ujęcia przemian stosunku biegaczy-amatorów do własnego ciała.

EN

In the article the currently observed phenomenon of the popularity of running is discussed. The comprehensive description of changes among the attitude to one’s own body during runner’s career is proposed. Collected empiric data (own researches and review of the literature) shows that desire for preventing own health drives people to start runner’s trainings. Nevertheless, this pro-health motivation is subsequently replaced by sportive motivation. The need for testing one’s own body capabilities (confronting other runners or own life records) may be analyzed according to the Nietzschean perspective. In the article results of own surveys among participants of DOZ Lodz Marathon with PZU are used.

Keywords

PL

moda na bieganie; rekreacja ruchowa; sport czasu wolnego; zdrowie; ciało; nietzscheanizm; moda na bieganie; rekreacja ruchowa; sport czasu wolnego; zdrowie; ciało; nietzscheanizm

EN

Running boom; physical recreation; leisure-time sport; health; body; Nietzscheanism

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 58
• Pages: 47-69

Dates

published

2016-09-30

Contributors

author

Jakub Ryszard Stempień

References

• Balcerek T., Rynkowski M., Lutomski P., Smorawiński J. (2014), Wyniki antydopingowych badań ankietowych przeprowadzonych podczas biegów masowych w latach 2010 i 2012, „Medicina Sportiva Practica”, nr 1, s. 10–16.
• Coreth E., Ehlen P., Schmidt J. (2006), Filozofia XIX wieku, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
• Dróżdż R., Olszewski-Strzyżowski J. (2015), Wpływ aktywności fizycznej na styl życia maratończyków, [w:] M. Zowiło, J. Kosiewicz (red.), Sport i turystyka w zwierciadle wartości społecznych, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków, s. 469–486.
• Kasperska E., Kasperski M. (2015), Ekonomiczne aspekty turystyki biegowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego – Ekonomiczne Problemy Turystyki”, nr 2, s. 9–24.
• Kaszyński K. (2002), Wybrane elementy filozofii człowieka, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.
• Krawczyk Z. (2000), Sport w zmieniającym się społeczeństwie, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego, Warszawa.
• Leszczyńska A. (2015), Wokół zagadnienia dopingu w sporcie masowym, [w:] M. Wieczorkowska, J.R. Stempień (red.), Ciało, medycyna, sport w kontekstach kulturowych i społecznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź, s. 244–257.
• Nowak P.F., Supiński J. (2014), Uczestnictwo w biegach maratońskich a zdrowotność polskich biegaczy, „Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu”, nr 45, s. 41–47.
• Nowak P. (2010), Sport rekreacyjny na pograniczu wartości prozdrowotnych, „Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja”, nr 6, s. 129–134.
• Omyła-Rudzka M. (2013), Aktywność fizyczna Polaków, komunikat CBOS nr 4887.
• Poczta J. (2015), Wpływ biegowych wydarzeń sportowych na promocję zdrowia, aktywności fizycznej i rozwój turystyki w regionie. [w:] M. Zowisło, J. Kosiewicz (red.), Sport i turystyka w zwierciadle wartości społecznych, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków, s. 345–355.
• Raport Polska Biega – Narodowy Spis Biegaczy 2014, www.spisbiegaczy.pl [dostęp: 28.12.2015].
• Sahaj T. (2013), Moda na aktywność fizyczną, rekreację ruchową i sport w ujęciu społecznym, [w:] W. Moska, M. Brodnicki, Z. Tylewska-Ostrowska (red.), Moda na sport, Wydawnictwo Athenae Gedanenses, Gdańsk, s. 157–168.
• Sahaj T. (w druku), Między terapią a wolnością. Bieganie we współczesnej prozie polskiej, [w:] J.R. Stempień (red.), Moda na bieganie – zapiski socjologiczne, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź.
• Scheerder J., Breedveld K., Borgers J. (2015), Who Is Doing a Run with the Running Boom? The Growth and Governance of One of Europe’s Most Popular Sport Activities, [w:] J. Scheerder, K. Breedveld (red.), Running across Europe. The Rise and Size of one of the Largest Sport Markets, Palgrave Macmillan, Hampshire, s. 1–27.
• Stempień J. R. (2014), Dziecięce i młodzieżowe zawody biegowe w Polsce w perspektywie socjologii kultury fizycznej, [w:] B. Wiśniewska-Paź (red.), Rynek szkół, uczelni i zajęć sportowych oraz jego aktorzy w rzeczywistości wielkomiejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 197–210.
• Stempień J. R. (2015a), Ladies and gentlemen… On your marks, get set, go! About leisure time sport and the popularity of running among men and women, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Sociologica, nr 4, s. 185–209.
• Stempień J. R. (2015b), “Must be healthy, must be sporty” – experiences of Poland and selected European countries. The case of popularity of running, [w:] B. Sawicki (red.), Promotion of healthy lifestyle in European countries, Katedra Turystyki i Rekreacji Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Lublin, s. 162–174.
• Stempień J. R. (2015c), Polska moda na bieganie w świetle analizy kohort. Perspektywa socjologiczna, [w:] M. Zowisło, J. Kosiewicz (red.), Sport i turystyka w zwierciadle wartości społecznych, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków, s. 450–460.
• Stempień J.R. (2016), Wartość poznawcza kulturowej kliszy „samotnego długodystansowca”, [w:] B. Wiśniewska-Paź, P. Wróblewski (red.), Społeczeństwo – sport – edukacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice, s. 97‒116.
• Tatarkiewicz W. (1970), Historia filozofii, t. 3, PWN, Warszawa.
• Toczek-Werner S. (2008), Podstawowe pojęcia z dziedziny rekreacji, [w:] S. Toczek-Werner (red.), Podstawy rekreacji i turystyki, Akademia Wychowania Fizycznego, Wrocław, s. 38–45.
• Waśkowski Z. (2014a), Profil polskiego biegacza. Raport z badań, http://sm.nauka.ehost.pl/pdf/Biegacze.pdf [dostęp: 28.12.2015].
• Waśkowski Z. (2014b), Rynek biegowy w Polsce, [w:] Z. Waśkowski (red.), Marketing imprez biegowych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 9–17.
• Wolańska T. (1971), Rekreacja fizyczna, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa.
• www.biegrzeznika.pl (Bieg Rzeźnika w Bieszczadach).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.58.03