Wokół profilaktyki onkologicznej. Charakterystyka uwarunkowań zachowań zdrowotnych kobiet objętych „Populacyjnym Programem Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy”. Komunikat z badań

• Authors: Włodzimierz Piątkowski , Anna Sadowska

Title variants

Wokół profilaktyki onkologicznej. Charakterystyka uwarunkowań zachowań zdrowotnych kobiet objętych „Populacyjnym Programem Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy”. Komunikat z badań

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem analizy są zachowania zdrowotne kobiet w wieku 25–59 lat i ich uwarunkowania, stanowiące jednocześnie kontekst społeczny profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce. Wśród interesujących nas zjawisk można wymienić: zadowolenie z życia (w tym: zdrowia, pracy, rodziny, życia seksualnego), warunki udanego i szczęśliwego życia, charakter i źródła wsparcia społecznego, doświadczanie trudnych sytuacji życiowych, obciążenie obowiązkami domowymi i rodzinnymi, potoczne definicje zdrowia, zachowania prozdrowotne i stan zdrowia (oceny w oparciu o diagnozy uzyskane od lekarzy). W badaniach uwzględniono także pytania dotyczące dostępności i korzystania z usług medycznych (lekarz rodzinny, lekarz specjalista, stomatolog), badań genetycznych związanych z ryzykiem wystąpienia choroby nowotworowej oraz porad lekarza ginekologa i profilaktyki cytologicznej. Podstawę dla sformułowanych wniosków stanowią wyniki ogólnopolskich, reprezentatywnych badań przeprowadzonych w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki przyznanego na realizację projektu pt. „Problem zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne w Polsce. Próba analizy socjomedycznej”. Badania o charakterze ilościowym (wywiady kwestionariuszowe, CAPI) przeprowadzono na próbie 500 kobiet w wieku 25–59 lat w celu odzwierciedlenia cech populacji generalnej kobiet objętej Populacyjnym Programem Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy.

EN

The subject of the present analysis are health behaviors among women between 25 and 59 years of age and their determinants, which, simultaneously, constitute the social context for cervical cancer prevention in Poland. Among the factors which are of particular interest to the researchers, there are the following: life satisfaction (including: health, work, family and sex life), satisfactory life conditions, type and sources of social support, difficult life experiences, the amount of family and household responsibilities, lay definition of health, pro-health behaviors and health condition (judgment based on the medical evaluation). The present study also posed various questions concerning the availability and use of medical services (general practitioner, specialized doctor, dentist), genetic testing concerning cancer risk, gynecologist’s consultations and preventive smear tests. The conclusions presented below are based on the nationwide representative survey conducted as a part of the National Science Centre’s grant awarded for the implementation of the project entitled “The problem of women attending cervical smear tests in Poland. An attempt of the socio-medical analysis”. Quantitative research (questionnaire-based interviews, Computer Assisted Personal Interviewing, or CAPI) was conducted on the sample of 500 women aged 25–59 years, and aimed at reflecting various characteristics of the overall population of women involved in the Population Program of Prevention and Early Detection of Cervical Cancer (PPPWWRSM).

Keywords

PL

socjologia zdrowia; zachowania zdrowotne; profilaktyka; kobiety; socjologia zdrowia; zachowania zdrowotne; profilaktyka; kobiety

EN

sociology of health; health behaviors; prophylaxis; women

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 58
• Pages: 145-154

Dates

published

2016-09-30

Contributors

author

Włodzimierz Piątkowski

author

Anna Sadowska

References

• CBOS (2012), Polacy o swoim zdrowiu oraz prozdrowotnych zachowaniach i aktywnościach, Komunikat z badań nr BS/110/2012, Warszawa.
• CBOS (2013), Wartości i normy. Komunikat z badań nr BS/111/2013, Warszawa.
• CBOS (2014), Co stanowi o udanym życiu?, Komunikat z badań nr 167/2014, Warszawa.
• Cockerham W. (2013), Social causes of health and disease, Polity Press, Cambridge.
• Gniazdowski A. (1990) Wprowadzenie, [w:] A. Gniazdowski (red.), Zachowania zdrowotne. Zagadnienia teoretyczne, próba charakterystyki zachowań społeczeństwa polskiego, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera, Łódź, s. 1–2.
• Lorenc B., Chełstowski A. (2012), Cytologia – wyniki omnibusa, Millward Brown SMG/ KRC, Warszawa.
• Łuszczyńska A., Bukowska-Durawa A. (2011), Dlaczego Polki nie robią badań cytologicznych?, Badania przeprowadzone na zlecenie Firmy Siemens, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
• Nettleton S. (2006), The sociology of health and illness, Polity Press, Cambridge, s. 169–202.
• Ostrowska A. (1997), Prozdrowotne style życia, [w:] H. Domański, A. Rychard (red.), Elementy nowego ładu, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 209–222.
• Ostrowska A. (2011), Profilaktyka zdrowotna: interpretacje, definicje sytuacji, racjonalności (Przypadek profilaktyki ginekologicznej kobiet), „Studia Socjologiczne”, nr 3 (202), s. 73–94.
• Piątkowski W., Sadowska A., Bobiński M.S., Bednarek W. (2015), Nierówności w zdrowiu w świetle wyników projektu „Problem zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne w Polsce. Próba analizy socjomedycznej”, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Sociologica, nr 55, s. 149–165.
• Puchalski K., Korzeniowska E. (2004), Dlaczego nie dbamy o własne zdrowie. Rola potocznych racjonalizacji w wyjaśnianiu zachowań zdrowotnych, [w:] W. Piątkowski (red.), Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 107–126.
• Puska P. (2002), Successful prevention of non-communicable diseases: 25 year experiences with North Karelia Project in Finland, “Public Health Medicine”, Vol. 4, No. 1, s. 5–7.
• Słońska Z. (2008), Nowe oblicze medykalizacji: redefinicja i marginalizacja promocji zdrowia, [w:] W. Piątkowski, B. Płonka-Syroka (red.), Socjologia i antropologia medycyny w działaniu, Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław, s. 83–94.
• Thomas R.K. (2003), Society and health. Sociology for health professionals, Kluwer Academic/ Plenum Publishers, New York–Boston, s. 179–276.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.58.09