The comparison of Polish and Norwegian policy and research on work-life balance – current state of knowledge and future perspectives. Narrative review

• Authors: Aleksander Stańczak , Dorota Merecz-Kot , Aleksandra Jacukowicz

Title variants

Porównanie polityki i badań nad równowagą praca–dom w Polsce i Norwegii – obecny stan wiedzy i perspektywy na przyszłość

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The sense of work-life balance has an undoubted impact not only on employees’ quality of life and work performance, but also on the functioning of companies. Therefore, efforts to maintain work-life balance are beneficial to workers, employers, authorities and researchers. Poland and Norway are the examples of European countries with different work-life balance policies both on legal and organizational levels. This paper aims to compare legal solutions in two economically different countries and review current research on work-life balance issues therein. Norway is a much richer country, disposing of higher possibilities in supporting citizens. The state, however, guarantees similar solutions in Poland, except for parental leaves system. Polish researchers, unlike Norwegian ones, focus more on the use and the availability of different benefits. Norwegian studies, in turn, show psychological determinants and effects of work-life (im)balance. The authors of this paper also give some suggestions for future research that could help shaping proper family-friendly policies, both in Poland and Norway.

PL

Poczucie równowagi między pracą a życiem prywatnym wpływa nie tylko na jakość życia pracowników i ich wydajność, ale również na funkcjonowanie całej firmy. Dlatego też podejmowanie działań zmierzających do zachowania równowagi przynosi korzyści pracownikom, pracodawcom, władzom państwowym, a także badaczom. Polska i Norwegia stanowią przykłady dwóch europejskich krajów o odmiennej polityce społecznej w zakresie wspierania równowagi praca–dom, zarówno na poziomie prawnym, jak i organizacyjnym. Celem niniejszego artykułu jest: a) porównanie rozwiązań prawnych w dwóch państwach różniących się poziomem ekonomicznym oraz b) przegląd aktualnych badań nad równowagą praca–dom w tychże krajach. Norwegia jest krajem o wiele bogatszym, stwarzającym większe możliwości, jeśli chodzi o oferowane wsparcie dla obywateli. Jednakże norweskie rozwiązania prawne są podobne do tych, które obowiązują w Polsce, z wyjątkiem systemu urlopów rodzicielskich. Polscy badacze, w przeciwieństwie do norweskich, w swoich badaniach skupiają się przede wszystkim na wykorzystywaniu i dostępności poszczególnych rozwiązań. Z kolei badania norweskie prezentują psychologiczne wyznaczniki i skutki równowagi praca–dom (bądź jej braku). Autorzy artykułu podają również pewne wskazówki co do dalszych badań, które mogłyby się przyczynić do kształtowania prawidłowej polityki prospołecznej, zarówno w Polsce, jak i w Norwegii.

Keywords

EN

Norway; Poland; social policy; WLB; work-life balance; working parents

PL

Norwegia; Polska; polityka społeczna; równowaga praca–dom; pracujący rodzice; Norwegia; Polska; polityka społeczna; równowaga praca–dom; pracujący rodzice

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2017
• Issue: 61
• Pages: 5-23

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Aleksander Stańczak

author

Dorota Merecz-Kot

author

Aleksandra Jacukowicz

References

• Abendroth A. K., Den Dulk L. (2011), Support for the work-life balance in Europe: The impact of state, workplace and family support on work-life balance satisfaction, “Work, Employment and Society”, No. 25(2), s. 234–256.
• Allen T. D., Herst D. E. L., Bruck C. S., Sutton M. (2000), Consequences Associated With Work-to-Family Conflict: A Review and Agenda for Future Research, “Journal of Occupational Health Psychology”, No. 5, s. 278–308.
• Alstveit M., Severinsson E., Karlsen B. (2011), Readjusting one’s life in the tension inherent in work and motherhood, “Journal of Advanced Nursing”, No. 67, s. 2151–2160.
• Andysz A., Najder A., Merecz-Kot D. (2014), Organizacyjne i indywidualne uwarunkowania korzystania z rozwiązań sprzyjających równoważeniu życia zawodowego i prywatnego, „Medycyna Pracy”, nr 65, s. 119–129.
• Balcerzak-Paradowska B. (2008), Ocena kierunków zmian w polityce rodzinnej w Polsce w aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym, [in:] C. Sadowska-Snarska (ed.), Równowaga praca – życie – rodzina.
• Baran M., Kłos M. (2014), Pokolenie Y-prawdy i mity w kontekście zarządzania pokoleniami, „Marketing i Rynek”, nr 5, s. 923–929.
• Bilińska A., Rawłuszko M. (2011), Menedżerka sukcesu 2011 – szanse i ograniczenia kariery zawodowej kobiet w Polsce, „Kobieta i Biznes: Akademicko-Gospodarcze Forum”, nr 19, s. 3–20
• Czapiński J., Panek T. (2013), Social diagnosis 2013. Objective and subjective quality of life in Poland, The Council for Social Monitoring, Warsaw, http://www.diagnoza.com/data/report/report_2013.pdf.
• Dz. U. 1974, Nr 24, poz. 141.
• Dz. U. 1999, Nr 60, poz. 636.
• Dz. U. 2008, Nr 237, poz. 1654.
• Dz. U. 2013, poz. 1028.
• Eurostat (2014), Social protection, http://www.ec.europa.eu/eurostat/web/social-protection/data/main-tables.
• Gautun H., Hagen K. (2010), How do middle-aged employees combine work with caring for elderly parents?, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 393–409.
• Grabus M., Rogowska M. (2011), Program równowaga praca–życie w projekcie międzynarodowym (studium przypadku), „Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Studia z Zarządzania Międzynarodowego”, nr 12, s. 37–52.
• Greenhaus J. H., Collins K. M., Shaw J. D. (2003), The relation between work–family balance and quality of life, “Journal of Vocational Behaviour”, No. 63, s. 510–531.
• Grönseth E. (1978), Work-sharing: A Norwegian example, [in:] R. Rapoport, R. N. Rapoport (eds.), Working couples, Routledge & Kegan, London, s. 108–121.
• Guest D. E. (2002), Perspectives on the study of work-life balance, “Social Science Information”, No. 41, s. 255–279.
• Håpnes T., Rasmussen B. (2011), Policies and Practices of Family Friendliness. Time and Employment Relations in Knowledge Work, “Nordic Journal of Working Life Studies”, No. 1, s. 39–57.
• Innstrand S. T., Langballe E. M., Espnes G. A., Aasland O. G., Falkum E. (2010), Work-home conflict and facilitation across four different family structures in Norway, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 231–249.
• Innstrand S. T., Langballe E. M., Falkum E. (2011), The longitudinal effects of individual vulnerability, organisational factors, and work-home interaction on burnout among male church ministers in Norway, “Mental Health, Religion & Culture”, No. 14, s. 241–257.
• Jain S., Nair S. (2013), Research on Work-Family Balance: A Review, “Business Perspectives and Research”, No. 2, s. 43–58.
• Kacprzak-Choińska A., Żemigała M. (2013), Wyzwania stojące przed rodzicami w miejscu pracy, „Humanizacja Pracy”, nr 4, s. 87–104.
• Kowalski J. K. (2013), Umowy śmieciowe w Polsce: Umowy cywilnoprawne coraz bardziej powszechne, http://forsal.pl/artykuly/699684,umowy_smieciowe_w_polsce_umowy_cywilno-prawne_coraz_bardziej_powszechne.htm [dostęp 12.03.2016].
• Krawczyk W., Modrzejewska A., Parafiński Z. (2010), Model edukacyjny pracy w Policji uwzględniający możliwość godzenia życia rodzinnego i zawodowego, Zarząd Wojewódzki NSZZ Policjantów I, Warszawa.
• Langballe E. M., Innstrand S. T., Aasland O. G., Falkum E. (2011), The Predictive Value of Individual Factors, Work-Related Factors, and Work-Home Interaction on Burnout in Female and Male Physicians: A Longitudinal Study, “Stress and Health”, No. 27, s. 73–87.
• LOV-1988-04-29-21 Holidays Act.
• LOV-2005-06-17-62 Working Environment Act.
• Lövhöiden C., Yap M. H. T., Ineson E. M. (2011), Work-Family Conflicts and Enrichment in the Norwegian Hotel Industry, “Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism”, No. 11, s. 457–482.
• Norwegian Ministry of Finance (2016), Budget 2016, http://www.statsbudsjettet.no/Upload/Stats­budsjett_2016/dokumenter/pdf/budget2016.pdf.
• Olsen K. M., Dahl S. Å. (2010), Working time: implications for sickness absence and the work-family balance, “International Journal of Social Welfare”, No. 19, s. 45–53.
• Polish Ministry of Finance (2016), State Budget Revenue 2016, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/5250750/20170102_state_budget_revenue_XI_2016.pdf.
• Robak E. (2012), Równowaga między pracą a życiem osobistym pracowników jako istotny czynnik wpływający na kapitał ludzki, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 110, s. 113–121.
• Robak E., Słocińska A. (2013), Kształtowanie równowagi praca–życie wśród pracowników poprzez społeczne środowisko pracy, „Humanizacja Pracy”, nr 274, s. 105–119.
• Sadowska-Snarska C. (2011), Uwarunkowania rozwoju przyzakładowych placówek opieki nad dzieckiem jako instrumentu ułatwiającego godzenie pracy z życiem rodzinnym, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Godzenie życia zawodowego i rodzinnego w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok, s. 11–39.
• Sadowska-Snarska C. (2013), Wspieranie równowagi praca–życie pracowników na poziomie firm. Teoria i praktyka, “Research Papers of Wrocław University of Economics”, Polityka rodzinna a polityka rynku pracy w kontekście zmian demograficznych, nr 292, s. 100–118.
• Save the Children (2014), State of the world’s mothers 2014. Saving mothers and children in humanitarian crises, http://www.savethechildren.org/atf/cf/%7B9def2ebe-10ae-432c-9bd0-df91d2eba74a%7D/SOWM_2014.PDF.
• Solberg I. B., Rø K. I., Aasland O., Gude T., Moum T., Vaglum P., Tyssen R. (2012), The impact of change in a doctor’s job position: a five-year cohort study of job satisfaction among Norwegian doctors, “BMC Health Services Research”, No. 12, s. 1–7.
• Stankiewicz J., Bortnowska H., Łychmus P. (2014), Conditions necessary to maintain work-life balance of employees – in the light of the research results, “Management”, No. 18, s. 326.
• Statistics Norway (2014), Earnings of all employees, 2013, http://www.ssb.no/en/arbeid-og-lonn/statistikker/lonnansatt
• Statistics Norway (2015), Labour force survey, seasonally-adjusted figures, December 2014, http://www.ssb.no/en/arbeid-og-lonn/statistikker/akumnd
• Stier H., Lewin-Epstein N., Braun M. (2012), Work–family conflict in comparative perspective: The role of social policies, “Research in Social Stratification and Mobility”, No. 30, s. 265–279.
• Stypińska J., Perek-Białas J. (2014), Working carers in Poland – successful strategies for reconciliation of work and care of an older adult, “Anthropological Notebooks”, No. 20, s. 87–103.
• Szydlik-Leszczyńska A. (2013), Niewykorzystany potencjał pracy kobiet barierą rozwoju nowej gospodarki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, Ekonomiczne Problemy Usług, nr 105, s. 263–279.
• The World Bank, Gross savings are calculated as gross national income less total consumption, plus net transfers, http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNS.ICTR.ZS [dostęp 12.03.2016].
• Traavik L. E. M., Richardsen A. M. (2010), Career success for international professional women in the land of the equal? Evidence from Norway, “The International Journal of Human Resource Management”, No. 21, s. 2798–2812.
• Wetlesen T. S. (2010), Balancing work and childcare – the legacy of a gender equality experiment, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 447–466.
• Wołoszyn J., Stawicka E., Ratajczak M. (2012), Społeczna odpowiedzialność małych i średnich przedsiębiorstw agrobiznesu z obszarów wiejskich, Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.61.01